HAVA KARGO VE TEHLİKELİ MADDELER - Deneme Sınavı - 3

Paketleme, işaretleme ve etiketleme ile ilgili sorumluluk taşıyıcıya değil, göndericiye aittir.

Depolama alanının yakınındaki halkın etkilenmesi durumu söz konusu ise
bu insanların yılda 1 mSv’den fazla radyasyondan etkilenmeyecekleri şekilde depolama
yapılmalıdır.

Yolcu ve ekip beraberinde taşınabilen tehlikeli maddeler, taşıyıcı mülkiyetinde olan tehlikeli maddeler ve istisnai miktardaki radyoaktif maddeler hariç olmak üzere, tehlikeli maddeler yolcu ve pilot kabininde taşınamazlar.

Tehlikeli maddelerin kabulünden uçaktan boşaltılmasına kadar olan süreçte herhangi bir
hasar alma ya da sızdırma ihtimaline karşın taşıyıcı tarafından denetlenmesi gerekir.

IMP, Hava kargo taşımacılığında taraflar arasında kritik kargo operasyon bilgisi alışverişinde kullanılan standart üçlü kodlardır. Üçlü kısaltmalardan tehlikeli madde ile ilgili olanların birkaçı ICE-Kuru buz, RCM-aşındırıcılar, ROX-Oksitleyicilerdir. Bu kodların tümü IATA’nın Cargo IMP el kitabında yer almaktadır.

Eğer uçuş esnasında tehlikeli maddeler ile ilgili herhangi bir acil durum ortaya çıkarsa sorumlu kaptan ilgili hava trafik servisi birimini ilgili otoritelere iletilmesi üzere bilgilendirmelidir. Bilgilendirme esnasında mümkünse sorumlu pilot tarafından aşağıdaki bilgileri sağlanmalıdır:

Taşıyıcı, taşınan tehlikeli maddeler ile ilgili olarak sorumlu kaptana bilgi vermelidir. Bu bilgilendirme NOTOC (Special Load Notification to Captain) formu ile kaptana iletilir.

Tehlikeli maddelerin handling süreci aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır:

Gönderici tarafından taşıyıcıya 2 nüsha gönderici beyan formu teslim edilmelidir.Bunların biri taşıyıcıda kalır, diğeri ise alıcı içindir.

Fissile maddelerin depolanmasında bu tip gönderiler arasında en az 6m mesafe bırakılmalıdır.

1960’lı yılların sonlarında geniş gövdeli uçakların hizmete girmesi ile kargo taşımada birim fiyatlar düşmüş, bu durum talebi daha da arttırmıştır.

Doğru cevap: B seçeneğidir.

Hava kargo taşımacılığında kullanılan uçaklar farklı şekillerde sınıflandırılabilmektedir. En çok kullanılan sınıflandırmaları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;

Motor tipine göre; piston motorlu ve jet motorlu.

Gövde boyutuna göre; dar gövdeli ve geniş gövdeli.

Motor sayısına göre; tek, iki, üç ve dört motorlu.

Hız aralığına göre; ses altı ve ses üstü.

Kullanım amacına göre; askeri, sivil, genel, ticari vb.

Uçağın menziline; kısa mesafeli (<500 km), orta mesafeli (<501-3000 km) ve uzun

mesafeli (>3000 km).

Boyutu ve büyüklüğüne göre; mikro-uçaklar, makro-uçaklar, jumbo uçaklar.

Uçağın taşıma kapasitesine göre; standart, orta, geniş gövdeli.

Doğru cevap: C seçeneğidir.

Turboprop motorlarda asıl itki pervane sayesinde oluşturulurken egzoz’dan atılan gazlar sayesinde de çok az miktarda itki oluşturulur. Türbinden elde edilen gücün yaklaşık olarak %80’i pervaneyi döndürmek için kullanılır. Turboprop motorlar genellikle düşük hız ve kısa menzilli uçuşlar için ideal bir güç sistemidir

Doğru cevap: B seçeneğidir.

Gaz türbinli motorlara bakıldığında konsept olarak en temel olarak değerlendirilebilecek motor tipi turbojet motorlardır. Basit bir turbojet motoru temelde kompresör, yanma odası ve türbin alt bölümlerinden oluşmaktadır.

Doğru cevap: A seçeneğidir.

Dar gövdeli veya tek koridorlu uçaklar kabin genişliği 3-4 metre arasında olan ve genellikle kısa ve orta mesafeli uçuşlarda kullanılan uçaklardır.

Doğru cevap: E seçeneğidir.

Geniş gövdeli uçaklar, çift koridorlu olan ve kabin genişliği genellikle 5-7 metre arası olan uçaklardır. Orta ve uzun mesefeli uçuşlarda, 35-100 ton arası kargoyu, 5.000-8.000 km mesafeye taşıyabilirler.

Doğru cevap: B seçeneğidir.

Tam yükteki en uzun uçuş menzili olan uçak Boeing 777F’dir. Tam yükteki (maksimum faydalı yükü yaklaşık 102 ton) Boeing 777F uçağının en uzun menzili yaklaşık 8.000 km’dir.

Doğru cevap: C seçeneğidir.

Standart gövdeli uçaklar kategorisinde 45 tondan daha az kargo kapasitesine sahip uçak tiplerinin yer aldığı görülmektedir. Orta gövdeli uçak kategorisinde 40 ile 80 ton arasında kargo kapasitesine sahip uçakların yer aldığı görülmektedir.

Doğru cevap: B seçeneğidir.

Geniş gövdeli uçaklara kargo yüklemek ve boşaltmak sadece ULD (Unit Load Devices) ile mümkün olmaktadır. Boş ağırlıkları az, uçağın bir parçası olarak kullanılabilecek şekilde yüksek standartlarda üretilirler.

Doğru cevap: D seçeneğidir.

Hava kargo taşımacılığında, yüklerin uygun formlara sokulabilmesi, gerekli ise özel taşıma koşullarının sağlanabilmesi, ilgili otoritenin kurallarına uygun olacak ve istenilen güvenlik düzeyini sağlayan taşıma üniteleri kullanılır. Yükleme proserdürü, emniyet ve güvenlik gibi gerekli zorunlulukların yanı sıra hava kargo işletmesine kolaylık sağlaması bakımından da tercih edilen bir yöntemdir. Hava kargo taşımacığındaki yükler; kontenyer, palet ya da iglo’lar ile (ULD olarak isimlendirilir) paketlenmekte uçağın ilgili bölümüne yerleştirilmektedir.

Doğru cevap: B seçeneğidir.