HAVA KARGO VE TEHLİKELİ MADDELER - Deneme Sınavı - 2

2014 yılı itibariyle RTK bazında dünyadaki en büyük ilk 30 işletmesine ilişkin verilere göre kargo taşımacılığında ABD’nin hava yolu işletmeleri ilk sıralarda yer almaktadır. FedEx ve UPS hava kargo şirketlerini sırasıyla Emirates Airline, Cathay Pacific, Lufthansa Cargo, Korean Air, Qatar Airways ve Singapore Airlines Cargo takip etmektedir. Doğru cevap E'dir.

2003-2013 yılları arasında dünyada en fazla hava kargonun taşındığı bölge 71,878 milyon ton km ile Asya ve Pasifik bölgesidir. Doğru cevap A'dır.

2015 yılında dünyada taşınan kargo miktarına göre en çok değişim gösteren hava yolu işletmelerine ilişkin veriler dikkate alındığında en çok artış gerçekleştiren hava taşımacılığı işletmeleri; Polar Air Cargo (%66,6), Hong Kong Airlines (%38,1), Air Bridge Cargo Airlines (%21,4), Etihad Airways (%17,6) ve Türk Hava Yolları (%17,1) şeklinde sıralanmaktadır.

2014-2015 dönemine ait verilerine göre iç hat, dış hat ve toplam yük trafiğine ilişkin bilgilere ve değişim oranları dikkate alındığında, hem iç hem de dış hatlarda en fazla yük trafiğinin gerçekleştiği havalimanı İstanbul Atatürk havalimanıdır. Bu havalimanını sırasıyla Antalya, İstanbul Sabiha Gökçen, İzmir Adnan Menderes, Ankara Esenboğa, Muğla Dalaman, Adana, Muğla Milas-Bodrum, Trabzon ve Gaziantep havalimanları izlemektedir. Doğru cevap B'dir.

2014 yılı verilerine göre; Türkiye’de 113 ton kargo kapasitesine sahip B747-400’den toplam 7 adet, 69-70 ton kargo kapasitesine sahip A330-200F uçak tiplerinden toplam 7 adet, 47 ton kargo kapasitesine sahip A300B4-600R ve A300B4-605R uçak tipinden toplam 6 adet ve 40 ve 38 ton kargo kapasitesine sahip A310-304F ve A310-304F uçak tiplerinden 5 adet uçak faaliyet göstermektedir. Doğru cevap C'dir.

MNG Hava yolları 1996 yılında kurulup faaliyet göstermeye başlamıştır. 1997 yılında orta menzilli Airbus A300 ile Hahn (Almanya) ve Stansted’e (İngiltere) tarifeli kargo seferleri düzenlemeye başlamıştır. MNG Hava yolları, 6 Airbus A300-600 C4 ve 1 Airbus A330 uçağından oluşan filosu ile hava kargo hizmeti vermektedir. MNG aynı zamanda FedEx Express ile tarifeli ve tarifesiz lisansörlük antlaşması imzalayarak 220 ülkeye hizmet veren entegre operasyon sistemine dahil olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yakıt fiyatlarının gelecekte de yukarıya doğru dalgalı yapısını sürdüreceği tahmin edilmektedir. Yakıt verimliliği yüksek uzun mesafe uçabilen kargo uçaklarının varlığı gelecekte de önemli olacaktır. Çevresel vergilerin yakıt fiyatlarının artmasına neden olabileceği düşünülmektedir. 

IATA’ya göre önümüzdeki 5 yılda hava kargodaki yıllık büyüme oranı ortalama %4.1 olacaktır. Bu büyümenin bölgelere dağılımına baktığımızda önümüzdeki 5 yılda en hızlı hava kargo büyümesi Orta Doğu ve Afrika gibi gelişmekte olan bölgelerde yaşanacaktır. En güçlü büyümenin Asya ve Orta Doğu ticaret yolu ve Kuzey ve Güney Amerika ticaret yolları arasında olacağı beklenmektedir. Olgun pazarlar olan Kuzey Atlantik ve Avrupa’da büyüme oranlarının dünya ortalamasının altında kalacağı beklenmektedir. Gelecekle ilgili beklentilerden bir tanesi de yalnızca kargo taşıyan kargo hava yollarının (UPS, Fedex gibi) gelecekte pazar paylarını daha da arttıracağı ile ilgilidir. Doğru cevap E'dir.

2003-2013 döneminde dünyada hava kargo büyüme oranı %2,60 olarak gerçekleşmiştir. Buna ek olarak Kuzey Amerika hariç tüm bölgelerde pozitif bir artışın meydana geldiği görülmektedir. 2013-2033 dönemi için kava kargoya ilişkin büyüme tahmini ise %4,70 olarak gerçekleşmiştir. En fazla büyümenin % 6.7 ile Çin’de ve % 6.5 ile Asya kıtasında gerçekleşmesi tahmin edilmektedir. Doğru cevap A'dır.

1990 yılında hava yolu ile taşınan toplam yük miktarı 56.124,90 milyon ton iken 2014 yılında %328 artışla 184.065,31 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’nin bu pastadan aldığı pay ise sürekli bir artış eğilimindedir. 1990 yılında %0,18 olan pay, artarak 2014 yılı itibariyle %1,47’ye yükselmiştir. Doğru cevap D'dir.

2005-2015 dönemi Türkiye’deki kargo kapasitesi ve bir önceki yıla göre yaşanan artış oranı verilerine göre 2005 yılında kargo kapasitesi 649.562 kg olarak gerçekleşmişken, 2005’te bu oran %170.9 artış göstererek 1759600 kg olarak gerçekleşmiştir. Buna ek olarak gerek Türkiye’de gerekse Dünya’da yaşanan gelişmelerin etkisiyle zaman zaman düşüşlerinde meydana geldiği görülmektedir. Örneğin 2010 yılında Türkiye’de kargo kapasitesi bir önceki yıla göre %8,4 oranında düşmüştür. 2014 yılında yaşanan düşüş oranı ise %21,4 olarak gerçekleşmiştir. Doğru cevap D'dir.

Tehlikeli maddelerin hava yoluyla taşınmasına yönelik düzenlemelerin oluşturulmasında Birleşmiş Milletler Tehlikeli Maddelerin Taşınması Konusunda Uzman Alt Komitesi (UN Subcommittee of Experts on the Transport of Dangerous Goods, SCoETDG) ile Uluslararası Atom Enerji Ajansı (International Atomic Energy Agency, IAEA) kurumları belirleyici konumundadırlar. SCoETDG’nin hazırladığı düzenlemeler radyoaktif maddeleri kapsamamaktadır.

Havacılık Organizasyonu (International Civil Aviation Organisation, ICAO) tarafından oluşturulmaktadır. ICAO tarafından oluşturulan tehlikeli madde düzenlemeleri, organizasyona üye olan ülkeler üzerinde yaptırıma sahiptir. ICAO Annex 18 ve Tehlikeli Maddelerin Hava Yoluyla Emniyetli Taşınması için Teknik Talimatlar (Technical Instructions for the Safe Transport of Dangerous Goods by Air, ICAO-TI) dokümanlarında ilgili düzenlemeler yer almaktadır.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) Tehlikeli Maddelerin Hava yolu ile Taşınması Talimatı (SHT-18) ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu doğrultusunda düzenlenmektedir.

Tehlikeli maddelerin taşınmasında iki ana taraf bulunmaktadır. Bunlar gönderici ve taşıyıcıdır. Gönderici tehlikeli maddeyi tanımlayan, işaretleyen, etiketleyen ve ilgili dokümantasyonu hazırlayarak taşıyıcıya teslim eden taraftır. Taşıyıcı ise hava kargo ya da havayolu işletmesi olup tehlikeli maddeyi teslim alıp gerekli handling süreçlerini yerine getiren ve taşımayı gerçekleştiren taraftır.

Gönderici beyan formunu tam ve doğru bir şekilde hazırlamalıdır. Gönderici beyan formu ve varsa diğer gerekli dokümanlar gönderici tarafından en az 3 ay süreyle saklanmalıdır. Taşıyıcı tehlikeli madde kayıtlarını uçuştan sonra en az 3 ay süreyle saklamak zorundadır.

Göndericiler ve paketleyiciler, Aracı taşımacılık işletmeleri, Taşıyıcılar ve yer hizmetleri işletmeleri ve Güvenlik görevlilerinin hepsi ortak olarak Genel Felsefe, Etiketleme/İşaretleme, Yolcu ve Ekip Hükümleri ve Acil durum usulleri eğitimlerini almak zorundadırlar.

İşareti Sınıf 4 Yanıcı Katılar Bölüm 4.1 – Yanıcı katılar, kendiliğinden tepkimeye giren ve hassasiyeti azaltılmış patlayıcılar için kullanılmaktadır.

İşareti Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı Maddeler, Bölüm 6.2 – Bulaşıcı maddeler için kullanılmaktadır.

B Sütunu Tehlikeli maddenin uygun gönderi adının ya da açıklamasının yer aldığı sütundur. Bu sütundaki koyu yazımlar maddenin gönderide kullanılacak adıdır. Koyu olmayan diğer yazımlar isin maddenin tanımlanmasını kolaylaştırıcı açıklamalardır. Bu sütun içerisinde çoğunlukla karşılaşılan n.o.s. (not otherwise specified - başka türlü tanımlanmadıkça) kısaltması mevcuttur.

Üçüncü hane kodları şunlar olabilmektedir: • V: Paketin özel olduğunu, katı ya da sıvı tehlikeli maddenin paket içerisinde test edilmeye gerek kalmadan taşınabileceğini gösterir. • U: Paketin  özel olduğunu, bulaşıcı maddenin paket içerisinde test edilmeye gerek kalmadan taşınabileceğini gösterir. • W: Paketin ilk iki hanede belirtilen tipe benzer olmasına rağmen, farklı spesifikasyonlara sahip olup ilk iki hanede belirtilen tipin muadili olarak üretildiğini gösterir. • T: Paketin kurtarma paketi olduğunu gösterir. Y: Paket performansını gösterir. Örnekteki işaretlemede paket PG II ve PG III olan maddeleri taşır.