HAVA KARGO VE TEHLİKELİ MADDELER - Deneme Sınavı - 1

2008 yılında ABD’de başlayan ve tüm dünyayı etkileyen küresel finans krizinin, hava kargoyla taşınan yük miktarını da olumsuz anlamda etkilemiştir. Yaşanan küresel krizle birlikte, dünyada başta finans kesimi olmak üzere tüm ticari faaliyetler olumsuz olarak etkilenmiştir. Bu durum aynı zamanda dünyada hava kargoyla taşınan tük miktarının azalmasına da neden olmuştur

2007 yılı itibariyle hava kargo ile taşınan toplam yük miktarının %42’si Asya/Pasifik bölgesinde gerçekleşmiştir.

2014 verilerine göre en fazla hava kargo gelirine sahip şirket FedEx’tir.

2014 verilerine göre en fazla kargo taşınan havalimanı Hong Kong International havalimanıdır.

2015 yılı itibariyle dünyada hava yolu işletmelerinin taşıdıkları kargo miktarına ilişkin verilere göre en fazla hava kargo taşıyan hava yolu şirketi Federal Express'tir.

2003-2014 dönemi arasında hem iç hem de dış hatlardan taşınan toplam yük miktarında genel itibariyle sürekli bir artış trendi görülmektedir. 2003 yılında iç hatlarda 188.979 ton, dış hatlarda ise 775.101 ton yük taşınmıştır. 2014 yılında ise 809.304 tonu iç hat ve 2.056.888 tonu dış hat olmak üzere toplam 2.866.192 ton yük taşındığı görülmektedir.

T.C. tescilinde kargo taşımacılığı yapan toplam dört adet hava yolu şirketi vardır. Bunlar THY, MNG, ULS ve ATC hava yollarıdır.

2014 yılına göre iç hat, dış hat ve topla değişim oranlarına göre iç hatlarda en fazla artış oranın yaşandığı havalimanı Gazipaşa Alanya havalimanı, en fazla düşüş oranın yaşandığı havalimanı ise Batman havalimanıdır.

Türkiye’de hava yoluyla taşınan toplam kargonun %87’si İstanbul Atatürk Havalimanından taşınmaktadır

MNG Hava yolları 1996 yılında kurulup faaliyet göstermeye başlamıştır. 1997 yılında orta menzilli Airbus A300 ile Hahn (Almanya) ve Stansted’e (İngiltere) tarifeli kargo seferleri düzenlemeye başlamıştır. MNG Hava yolları, 6 Airbus A300-600 C4 ve 1 Airbus A330 uçağından oluşan filosu ile hava kargo hizmeti vermektedir.

Tehlikeli maddelerin hava yoluyla taşınmasına yönelik düzenlemelerin oluşturulmasında Birleşmiş Milletler Tehlikeli Maddelerin Taşınması Konusunda Uzman Alt Komitesi (UN Subcommittee of Experts on the Transport of Dangerous Goods, SCoETDG) ile Uluslararası Atom Enerji Ajansı (International Atomic Energy Agency, IAEA) kurumları belirleyici konumundadırlar. SCoETDG’nin hazırladığı düzenlemeler radyoaktif maddeleri kapsamamaktadır. Radyoaktif maddeler ile ilgili tarafta IAEA düzenlemeleri yer almaktadır. Bu kurumların yaptıkları çalışmalar neticesinde hazırlanan düzenlemelerle tüm taşımacılık alanlarındaki ve dolayısıyla hava yolu taşımacılığındaki kurallar belirlenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde yer alanların eğitim konularına göre gruplandırılması şu şekildedir:

• Göndericiler ve paketleyiciler
• Aracı taşımacılık işletmeleri (Freight forwarders)
• Taşıyıcılar ve yer hizmetleri işletmeleri
• Güvenlik görevlileri

Doğru cevap E'dir.

Genel olarak tehlikeli maddeler yolcuların ve uçucu ekibin check-in yapılan bagajlarında, kabin içi bagajlarında ve üzerlerinde taşınamazlar. Özellikle radyoaktif maddeler istisnai miktarlarda olsalar dahi hiçbir koşul altında yolcu ve ekip beraberinde taşınamaz. Ancak bazı maddelerin belirli limitler ve şartlar dâhilinde yolcu ve uçucu ekip beraberinde taşınması mümkündür ve bu maddeler açık bir şekilde IATA-DGR kitabında belirtilmiştir.  Yolcu ve ekip beraberinde taşınabilecek olan tehlikeli maddeler listesinde yer alanların bazıları şunlardır:

Doğru cevap D'dir.

İlgili işaret tehlike sınıflarından/bölümlerinden aşındırıcılar için kullanılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Tehlikeli Maddeler Listesi’nde yer alan her bir sütun bir
harf ile belirtilmiştir. Sütunlarda yer alan kısaltmalardan bazıları şu şekildedir:
• EQ: Excepted Quantity (İstisnai Miktar)
• Pkg Inst: Packing Instruction (Paketleme Talimatı)
• Ltd Qty: Limited Quantity (Sınırlandırılmış Miktar)
• S. P. see 4.4: Special Provision see 4.4 (Özel açıklama için bölüm 4.4’e bakınız.)
• ERG: Emergency Response Guide (Acil Durum Müdahale Rehberi)

Doğru cevap C'dir.

UN tipi paketlerin tipleri ve paketlerde kullanılan materyaller belirli kodlarla gösterilmektedir.

Paket Materyal Kodları:
A. Çelik
B. Alüminyum
C. Doğal tahta
D. Kontrplak
F. İşlenmiş tahta
G. Fiber levha
L. Tekstil
M. Çok katmanlı kâğıt/mukavva
N. Metal
P. Cam, porselen ya da dayanıklı seramik

Doğru cevap E'dir.

İşaretleme ve etiketleme gereklilikleri IATA-DGR kitabında belirtilmiştir (Ref. 7) ve bu kurallar doğrultusunda hareket edilmelidir. İşaretleme ve etiketlemeler ile ilgili dikkat edilmesi gereken ortak noktalar şunlardır:
• Tehlikeli madde paketlerinin taşımaya teslimi öncesinde işaretlenmesi ve etiketlenmesi ile ilgili tüm sorumluluk göndericiye aittir.
• Tehlikeli madde taşınacak paketin üzerinde önceden yapılmış bir taşımaya ait işaret ya da etiketin kalmadığından emin olunmalıdır.
• Kullanılan işaretler ve etiketler taşıma şartlarına dayanıklı olmalı, taşıma süresince kalıcılığını korumalıdır.
• İşaretleme ve etiketleme işlemleri IATA-DGR’da belirtildiği şekilde yapılmalıdır.

Doğru cevap B'dir.

İlgili handling etiketi, paket içerisindeki maddenin çevreye zararlı olduğunu
gösterir. Doğru cevap D'dir.

Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde bilgi girişi yapılması gereken ikinci doküman air waybill (AWB) yani konşimentodur. Gönderici tarafından taşıyıcıya teslim edilen tehlikeli maddeler ile ilgili bilgiler AWB’ye işlenmelidir. AWB’ye işlenecek tehlikeli madde bilgileri şunlardır:
• UN/ID numarası
• Uygun gönderi adı (PSN)
• Gönderide tehlikeli olmayan paketler de var ise tehlikeli madde paket adedi
• Tehlikeli madde paketi içerisindeki net miktar

Doğru cevap A'dır.

Endüstriyel Tip Paketler: Düşük özgül aktiviteli (LSA) maddelerin ve yüzeyine radyasyon bulaşmış maddelerin (SCO) taşınmasında kullanılan paketlerdir. Tip-1, Tip-2 ve Tip-3 olmak üzere 3 farklı tip endüstriyel paket bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.