HAVA HUKUKU

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra da ikili hava anlaşmaları tekrar büyük bir önem kazanmıştır. Çok taraflı anlaşmalara dahil olmayan devletlerle havacılık ilişkilerini düzenlemek için de ikili anlaşmalar en uygun yöntem olarak ortaya çıkmıştır. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneğidir.

Devletler arasında yapılan tüm anlaşmalar ICAO tarafından Montreal’de saklanmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Şikago modelinde temel olarak yukarıda verilen düzenlemeler yer almaktadır. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.

Şikago modelinde temel olarak aşağıdaki düzenlemeler yapılır:
• Taraf ülkelerin hava taşıyıcılarının atanması ve uçuş yetkilerinin verilmesi ve iptali
• Havaalanı kullanım ücretleriyle ilgili ulusal hava taşıyıcıları ile eşit muamele
• Uçuşa elverişlilik sertifikalarının ve uçuş lisanlarının karşılıklı olarak tanınması
• Diğertaraf ülkeye giriş ve çıkışlarda ve sınırlariçindeki hava trafiğinde yolcu, uçuş personeli ve yük bırakma ve alma durumunda ulusal düzenlemelere uyma yükümlülüğü
• Uyuşmazlıkların çözümlenmesi
• Anlaşmanın sona ermesi
• Kalkış noktaları, ara noktalar ve planlanan varış noktalarını tanımlayan rota tarifesi

Trafik haklarını genişleten düzenlemeler, kapasite ve tarifeler konusunu içermemektedir

Bermuda Anlaşması 1946 da yapılmıştır.

İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri arasında imzalanmıştır.

Bermuda I anlaşması temel olarak aşağıdaki düzenlemeleri içermektedir:
• Tarifeli hava trafiğinde her iki devletin hava taşıyıcıları tarafından uyulacak genel
prensipler
• Ekonomik olarak en düşük kabul edilebilir fiyatlarla hava trafiği
• Taleple birlikte iki devlet arasındaki trafik hacmine uyarlanmış hava hizmetleri
hükmü
• Eşit fırsatlar, ortak düşünce, ayrımcı ve dezavantajlı olmayan uygulama
• Tarifeli hatlarda belirlenen rotalar ve varış, kalkış ve ara noktalarda trafik haklarının kullanımı ve ilave olarak rota değişikliği ve aktarma durumunda prosedür
• Çoklu atama ve trafik haklarını uygulamakla yetkili hava taşıyıcılarının işletme
yetkisi, mülkiyet düzenlemesi
• IATA yoluya fiyat belirleme işlemi

1970’li yıllarda petrol krizi ve ekonomik durgunluk da hava taşımacılığını önemli
ölçüde etkilemiştir. Bu gelişmeler üzerine İngiltere, 1975 yılında Bermuda Anlaşması’na daha kısıtlayıcı uygulamalara dönüştürmek üzere son vermiştir.

23 Haziran 1977 tarihinde İngiltere ve ABD, yine Bermuda’ da yeni bir hava hizmetleri anlaşması imzalamışlardır. Bu anlaşma Bermuda II anlaşması olarak adlandırılır. Bermuda II anlaşmasında ilk anlaşmanın liberal düzenlemelerinde bazı sınırlamalar yapılmıştır

1992 yılında ABD ve Hollanda arasında yapılan ikili anlaşma açık gökler (open skies) anlaşması olarak adlandırılan yeni bir modelin başlamasına sebep olmuştur. Açık gökler anlaşması, iki ülke arasında herhangi bir rotaya serbest giriş hakkı sağlamaktadır, her iki tarafta atanan taşıyıcıların sayısında bir sınırlama yoktur. Kapasite ve uçuş sıklığı sınırlaması yoktur, fiyat pazar güçleri tarafından (her iki taraf hükümetinin onayı olmaksızın) serbestçe belirlenmektedir. Anlaşma aynı zamanda kargo taşımacılığında 7. trafikhakkının kullanılmasına izin verir. Buna göre, hava yolunun kendi ülkesi ile bağlantılı uçuşu olmaksızın başka ülke ve üçüncü ülke arasında bütün kargo uçuşları yapılabilmektedir

ABD ve Avrupa Birliği arasında açık gökler anlaşması 25 Nisan 2007 tarihinde
Brüksel’de ve 30 Nisan 2007 tarihinde Washington’ da imzalanmıştır. Bu anlaşma 30 Mart 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yeni açık gökler anlaşması, ABD ve Avrupa ülkeleri arasında önceden yapılan açık gökler anlaşmalarının yerini almıştır.

İkili anlaşmaların rekabeti en çok kısıtlayan hükümleri mülkiyet, etkili kontrol ve kabotaj hükümleridir

İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında Bermuda adalarında 11 Şubat 1946 tarihinde ikili hava taşımacılığı anlaşması yapılmıştır. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

23 Haziran 1977 tarihinde İngiltere ve ABD, yine Bermuda’ da yeni bir hava hizmetleri anlaşması imzalamışlardır. Bu anlaşma Bermuda II anlaşması olarak adlandırılır. Bermuda II anlaşmasında ilk anlaşmanın liberal düzenlemelerinde bazı sınırlamalar yapılmıştır. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneğidir.

1978 yılında ABD tarafından yeni bir uluslararası havacılık politikası yürürlüğe konulmuştur. Ücret ve dürüst rekabet prensibine dayalı olan bu politika deregülasyon ismi ile tanınmaktadır. Bu dönemde havacılık anlaşmalarında liberalleşme genel kabul gören ilke haline gelmiştir. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Amerikan tipi deregülasyon Avrupa için uygun değildir. ABD büyük bir iç pazara sahiptir, Avrupa ise birden fazla pazara sahiptir. ABD’de hava taşımacılığı ABD’li taşıyıcılara ayrılmıştır, Avrupa’da Avrupa dışı taşıyıcılara da izin verilmektedir. ABD’de uygulamada hükümet müdahalesi yoktur, Avrupa’da bu oldukça önemli bir faktördür. ABD’de devlete ait hava yolu şirketi yoktur, Avrupa’da tersine birkaç tane vardır. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

1992 yılından sonra ABD, AB ülkelerinin bazıları ile ayrı liberal ikili anlaşmalar yapmıştır ve bu anlaşmaların çoğu açık gökler (open skies) tipi anlaşmalardır. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Kapasite, hizmet verilen hava aracının büyüklüğü (koltuk sayısı, oda, ağırlık kapasitesi), her hafta veya her gün verilen hizmet sayısı, haftanın belirli günleri ve günün belirli zamanları açısından uçuşların dağıtımı konularını içerir. Bu anlamda doğru yanıt D seçeneğidir.

TSHK düzenlemelerine göre, Türkiye’de hava araçları üçüncü kişilere karşı sorumluluk sigortaları ile yolcu, bagaj, yük ve posta sorumluluk sigortası zorunludur. Personel bu kapsamın dışındadır. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.