HAVA HUKUKU - Deneme Sınavı - 5

ABD ve AB rekabet otoriteleri arasında rekabeti bozan durumlar için büyük ölçüde iş birliği içinde hareket edilmesine rağmen arada sırada anlaşmazlıklar da olmaktadır. Bunun en çarpıcı ve en dikkat çekici örneği GE/Honeywell davasıdır.

RKHK’un amacı, mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları ve piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmalarını önlemek, bunun için gerekli düzenleme ve denetlemeleri yaparak rekabetin korunmasını sağlamaktır.

RKHK’nun 3. maddesinde “Teşebbüs; piyasada mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle bağımsız karar verebilen ve ekonomik bakımdan bir bütün teşkil eden birimler” olarak tanımlanmıştır.

Hakim Durum: Belirli bir piyasadaki bir veya birden
fazla teşebbüsün, rakipleri ve müşterilerinden bağımsız hareket ederek fiyat, arz, üretim ve dağıtım miktarı gibi ekonomik parametreleri belirleyebilme gücü

Oligopol: Bir malın birkaç satıcısının mevcut olduğu piyasadır

Monopol: Bir malın tek bir satıcısının bulunduğu piyasadır.

Rekabet kanunları ise, devletin serbest rekabeti kurma ve koruma amacıyla kullandığı ekonomiye müdahale araçlarıdır. Rekabet kanunlarında işletmelerin anlaşmalarla, birleşme ve devirlerle veya pazar gücünü kötüye kullanmak suretiyle rekabeti sınırlamaları yasaklanır.

Rekabet hukukunun ilk doğduğu yer olan ABD, daha sonra geliştiği ve tam üyelik için uyum sürecinde olduğumuz Avrupa Birliği ve ülkemizdeki tarihsel gelişimine bakılacaktır.

Rekabete ilişkin ilk yasal düzenleme fikri XIX. yüzyılın ortalarında Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nde ticari hayatta tröstleşme eğilimlerinin artması üzerine tartışılmaya başlanmıştır

Hazırlayan Senatörün adıyla anılan Sherman Act 1890 yılında Kongre’de kabul
edilmiş ve ABD’nin ilk federal rekabet yasası yürürlüğe girmiştir

Rekabet Hukuku ABD’de bireylerin özgürlüğünü koruma aracı olarak görülmesinin yanı sıra, serbest rekabete dayalı ekonomi politikasını güçlendirmenin bir aracı olarak da değerlendirilmektedir.

Gümrük birliği kararı ile Türkiye sadece bir rekabet kanunu
çıkarmayı taahhüt etmekle kalmamış, yasa, ikincil mevzuat ve içtihat ve ilkeler bakımından da AB hukukuna uygun davranacağını da taahhüt etmiştir. Bu nedenle Türk rekabet hukuku mevzuatı AB rekabet hukuku mevzuatına uygundur.

Avrupa Birliği’nde Rekabet politikası alanında yetkili kurumlar: Avrupa Birliği Komisyonu, Komisyonca alınan kararların yargısal denetimini yapan İlk Derece Mahkemesi ve Avrupa Toplulukları Adalet Divanı’dır.

Deregülasyon: Belli bir alanda devlet kısıtlamalarının azaltılması
ya da tamamen kaldırılması durumudur.Amerika Birleşik Devletleri’ndeki hava taşımacılığına yönelik deregülasyondan etkilenen Avrupa Birliği, topluluk içinde tek bir hava taşımacılığı pazarı yaratabilmek ve hava taşımacılığı sektöründe daha liberal bir uygulamayı geliştirebilmek için 1987 yılında harekete
geçmiştir

Bir malın birkaç satıcısının mevcut olduğu piyasa kavramı Oligopol olarak tanımlanır. Cevap A'dır.

Bir malın tek bir satıcısının bulunduğu piyasa Monopol'dür. Cevap B'dir.

Sherman Act 1890 yılında Kongre’de kabul edilmiş ve ABD’nin ilk federal rekabet yasası yürürlüğe girmiştir. Cevap C'dir.

1970’li yıllardan itibaren Türkiye’de rekabet hukuku ile ilgili çalışmalar yapılmasına karşın, “4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (RKHK)”, 07.12.1994 tarihinde kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Cevap D'dir.

Deregülasyon: Belli bir alanda devlet kısıtlamalarının azaltılması ya da tamamen kaldırılması durumudur. Cevap E'dir.

İhracatçı firmanın malını dış piyasada, iç piyasada sattığından daha düşük fiyatla satması durumu damping olarak tanımlanır. Cevap A'dır.