Vücut Sistemleri ve Hastalıkları

İnsan vücudu trilyonlarca hücrenin bir araya gelmesi ile oluşan muhteşem bir yapıdır. Hücreler dokuları, dokular organları, organlar sistemleri ve sistemler tüm vücudu oluşturur.

İnsan vücudunun temel yapısını oluşturan her bir hücrenin kendine özgü düzenlenmiş bir fonksiyonu vardır. Hücre temel olarak 5 bölümden oluşur; hücre zarı, sitoplazma, çekirdek zarı, nükleoplazma ve çekirdekçikten oluşur.

Hücrelerin oksijene gereksinimi olduğu kadar karbonhidrata, yağa, proteine dolayısıyla enerjiye gereksinimleri vardır. Bununla birlikte bu gereksinimler dışarıdan karşılandığından bu alınan besin ögelerinin vücuda alınması, sindirimi, emilmesi, hücrelere ulaştırılması, fazlasının depo edilebilmesi, kullanıldığında ortaya çıkan atık maddelerin hücreden ve organdan uzaklaştırılıp atılması gerekmektedir.

Doku, aynı görevi yapmak üzere birleşmiş hücrelerden oluşan yapıdır. Örneğin kas dokusu, kemik dokusu, bağ dokusu gibi.

Organ, çeşitli doku ve hücrelerin birleşmesi sonucu oluşan yapılardır. Kalp, akciğer, karaciğer, beyin, böbrek gibi.

Sistem; vücutta belirli bir işlevi yerine getirebilmek için birleşen farklı yapıdaki doku ve organların ortak adıdır. Kalp ve damar sistemi, sindirim sistemi, hematopoetik sistem, üreme sistemi, boşaltım sistemi, endokrin sistem gibi.

Kalp (kardiyak) ve damarlardan (vasküler) oluşan sisteme “dolaşım sistemi (kardiyovas­küler sistem)” denir.

Dolaşım sistemi merkezde kalbin yer aldığı, tüm vücuda dağılmış birçok damar ve bu damarların içerisinde yer alan kanın vücutta belirli bir düzende dola­şımını sağlayan hayati bir sistemdir.

Dolaşım sisteminin temel görevleri şunlardır:• Besinleri, suyu, oksijeni (O₂) ve hormonları dokulara taşımak,• Karbondioksiti (CO₂) dokulardan uzaklaştırarak akciğerlere taşımak,• Hücrelerde ve dokularda oluşan atıkları onlardan uzaklaştırarak böbreklere taşımaktır.

Kalp, sol göğüs kafesi içerisinde, 2 akciğer arasında, göğüs kafesinde kaburgaların bir­leştiği bir kemik olan sternum arkasında yer alır. 

Kalp dört odacık­tan oluşur. Atrium (kulakçık) ve ventrikül (karıncık) ikişer adettir. Tanımlanırken sağ ve sol diye ayrılır. 

Kalpte 4 kapakçık vardır. Kapakçıkların temel görevi kalbin kasılması sırasında kanın tek yönlü olarak akışını sağlamak; kalbin gevşemesi durumunda ise kanın geriye kaçışını engellemektir. 

Sağ atrium ile sağ ventrikül arasındaki kapağa  Trikuspit kapak denir. Diğer kapakçıklar:  Pulmoner kapak: Sağ ventrikülden kanın akciğerler gönderildiği pulmoner arter (akciğerlere kirli kanı taşıyan atardama) önündeki kapak-Mitral kapak: Sol atrium ile sol ventrikül arasındaki kapak-Aort kapağı: Sol ventrikülden temiz kanı tüm vücuda taşıyan aort damarının önündeki kapakdır.  

Kalbi besleyen damarlara “koroner arter” denir. 

Kalbin kasılmasını ve gevşemesini sağlayarak kalbin kanı pompalamasını sağlayan kalbin içinde otonom (kendiliğinden, is­temsiz çalışan) bir sinir sistemi vardır. Sinoatriyal düğümü ile başlayan bu sistem, A-V (atriyo-ventriküler) düğüm ile devam eder, tüm kalp kasına dağılımı ise A-V demet (his demeti) ve Purkinje lifleri denilen ince sinirsel yapılarla olur. 

Akciğerlerde temizlenen kan pulmoner ven (akciğerlerden temiz, yani oksi­jence zengin kanı sol atriuma taşıyan toplardamar) aracılığı ile kalbin sol atriumuna gelir. Bu dolaşıma “Küçük Dolaşım” denir. Oksijence zengin kanın sol ventrikülden aort yoluyla vücuda dağılmasına, hücre ve dokulardan CO₂ ve atık maddelerin alınarak tekrar sağ kalbe gelmesine ise “Büyük Dolaşım” denir. 

Oksijence zengin kanın sol ventrikülden aort yoluyla vücuda dağılmasına, hücre ve dokulardan CO₂ ve atık maddelerin alınarak tekrar sağ kalbe gelmesine  “Büyük Dolaşım” denir. Akciğerlerde temizlenen kan pulmoner ven (akciğerlerden temiz, yani oksi­jence zengin kanı sol atriuma taşıyan toplardamar) aracılığı ile kalbin sol atriumuna gelir. Bu dolaşıma da “Küçük Dolaşım” denir.

Kalbin kasılmasına, yani kanı pompalamasına “sistol”, kalbin gevşemesine yani kanın kal­be gelmesinin sağlanmasına ise “diyastol” denir.  

Kalbin steteskop adı verilen dinleme ci­hazı veya vücuttaki arterlerden (atardamarlar) atımın hissedilmesine “nabız” denir. 

Nabız sayısı yaşla değişmekle birlikte dakikada 60-90 arasındadır. Bebek ve çocuklarda hızlıdır, yaş ilerledikçe bu hız azalır. Nabız sayısı 60/dakika altında ise “bradi­kardi”, nabız sayısı 90/dakika üzerinde ise “taşikardi” denir. 

Aort; kalpten çıkan vücudun en büyük arteridir. 

Arter; İçinde O₂ ‘ ce zengin kanı organlara taşıyan atardamarlardır. 

Arteriyol; içinde O₂ ‘ ce zengin kanı dokulara taşıyan arterden daha küçük çaplı atardamarlardır. 

Kapiller; doku ve hücrelere O₂ verip, CO₂ ve atık maddeleri toplayan vücudun en küçük damarlarıdır. Kılcal damarlar olarak da bilinir. 

Venül; kapillerlerden gelen CO₂ ve atık maddelerden zengin kanı toplayan küçük toplardamarlardır. 

Ven; CO₂ ve atık maddelerde zengin kanı, yani kirlenmiş kanı kalbe taşıyan toplardamarlardır. 

Damarlarda kanın hareketliliği yine otonom bir sinir sisteminin uyarıları ile gerçekle­şen kasılma ve gevşemelerle olur. Damarların kasılmasına “vazokontrüksiyon”, gevşemesi­ne ise “vazodilatasyon” denir. 

Kanın damar duvarına yaptığı basınca ise “tansiyon” denir. Tansiyon, sistolik ve diyastolik tansiyon diye ikiye ayrılır. İki tansiyon türü için de belirli sınırlar vardır. Bu sınırların aşılmasına “hipertansiyon”, alt sınırın altına düşmesine ise “hipotansiyon” denir. 

Normalde sistolik kan basıncının 120 mmHg, diyastolik kan basıncının ise 80 mmHg civarında olması istenir. Erişkin bir insanda dinlenim hâlinde sistolik kan basınıcının 140 mmHg, diyastolik kan ba­sının ise 90 mmHg üstüne çıkmaması gerekir. 

Normalde sistolik kan basıncının 120 mmHg, diyastolik kan basıncının ise 80 mmHg civarında olması istenir. Sistolik ve/veya diyastolik kan basıncının biri­sinin veya her ikisinin de normal sınırların üzerine çıkmasına “Hipertansiyon” denir. Eğer 3 farklı zamanda bu şekilde bir hipertansiyon saptandı ise bu kişi “hipertansiyon hastası” olarak tanı konulmuş olur. Sistolik kan basıncı: Kalbin kasılması, yani sistol sırasında, kanın arter duvarına yaptığı basınçtır.  Diyastolik kan basıncı: Kalbin gevşemesi, yani diyastol sırasında kanın arter duvarına yaptığı basınçtır. 

Yiyeceklerin içerisindeki tuzun günlük alım miktarı 5-6 g’ı aş­mamalıdır. 

Vücutta NaCl, damar içinde su tutulmasına neden olur ve bu da damar içi basıncı yani tansiyonu yükseltir. Hipertansiyondan korun­mak için tuz tüketimi azaltılmalıdır. Hipertansiyon hastaları ilaç kullanıyor olsalar bile, tuzu azaltmalıdır. 

Hipertansiyonun oluşmasını tetikleyen başlıca unsurlar: Yaş, Aile Öyküsü: Cinsiyet, Diyabetes Mellitus ve/veya Obezite, Stres, Sigara, Fiziksel aktivite azlığı, İlaçlar olarak sıralanabilir. 

Hipertansiyon hastalığının en önemli özelliği belirli semptomlarının olmamasıdır. Hipertansiyon için çok özgü olmamakla birlikte enseden başlayan baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, çarpıntı, burun kanaması, bulanık gör­me gibi yakınmalar olabilir. 

Kalp yetmezliği kalbin doku ve organların ihtiyacına yetecek kadar kanı pompalayamamasıdır. Kalp ye­tersizliğinin en önemli nedeni miyokardın kasılma fonksiyonun bozulmasıdır. Bunun nedenleri koroner kalp hastalığı, uzun süredir var olan hipertansiyon, kalp kapak hastalıkları, kalp kasının yapısal ve fonksiyonel bozulması yani kardiyomiyopatilerdir. ­

Kalp yetmezliğinin genel semptomları dispne, ortopne, çabuk yorulma, kuru öksü­rük, hemoptizi, taşikardi ve terlemedir. Dispne; nefes darlığı demektir. Önceleri hareketle meydana gelirken ileri olgularda otururken veya yatarken de meydana gelebilir. Ortopne; gece, daha rahat nefes alabilmek için başı ve gövdeyi yükseltmek için birden fazla yastık ile yatmak zorunda kalmak. Hemoptizi: Kanlı balgam çıkartmadır. 

Kalp Dekstropozisyonu: Kalbin solda olması gerekirken sağa doğru yer değiştir­mesidir. Atriyal Septal Defekt, Ventriküler Septal Defekt , Kalp Dekstropozisyonu , Aort Stenozu (Aort kapak darlığı), Fallot Tetralojisi (Fallot Dörtlüsü) gibi rahatsızlıklar önemli kalp ve damar hastalıkları içinde  konjenital kalp ve damar hastalıkları grubu içinde yer almaktadır.

Kalp Kapak Hastalıkları Trikuspit Kapak içinde ise; Trikuspit Stenozu, Trikuspit Yetmezliği ve Pulmoner Kapak içinde ise; Pulmoner Stenoz, Pulmoner Kapak Yetmezliği, yer alır. Mitral Kapak da ise; Mitral Stenoz, Mitral Yetmezliği, Aort Stenoz, Aort Yetmezliği dir. 

Ekstrasistol: Normal bir ritim sırasında ekstradan farklı bir ventrikülde kasılma meydana gelmesidir.

Atriyal Taşkardi (AT): Atriumun kasılma hızının dakikada 100’ün üzerinde olmasıdır. 

Paroksismal AT: Toplumda sık görülen ve kalp atım hızının 140- 240 / dakika olduğu taşikardidir. 

Ventriküler Fibrilasyon (VF): Ventriküller aniden dakikada 300’ün üzerinde hatta 500’e yakın kasılması sonucu ortaya çıkan ve kalbin durmasına neden olan ritim bozukluğudur. 

Kalp atımlarının düzensiz olmasına “ritim bozukluğu” denir. 

Ritim bozukluk­larına neden olan birçok faktör vardır. Doğumsal kalp hastalıkları olabileceği gibi kalbin çalışmasını sağlayan ileti sisteminin değişik bölgelerinde meydana gelen fonksiyonel bo­zukluklar da bunlara neden olabilir. Ritim bozukluğunda kalp atımlarında (nabız) hızlan­ma (taşikardi), çarpıntı, hâlsizlik, terleme, huzursuzluk, sıkıntı hissi, karın ağrısı, bayılma, çabuk yorulma, nefesin hızlanması gibi semptomlar ortaya çıkabilir. 

Koroner Arter Hastalığı (KAH) veya Koroner Kalp Hastalığı (KKH) : Koroner arterlerde daralma veya tıkanması sonucu miyokardın beslenememesi­dir.  

Myokardın (kalp kasının) inflamasyonuna (iltihaplanmasına) “miyokardit”, endo­kardın inflamasyonuna (iltihaplanmasına) ise “endokardit” denir.  

Anevrizma: Arterlerin duvarında oluşan baloncuk şeklindeki patolojik genişleme­lerdir. Anevrizmada damar duvarı çok daha ince ve zayıftır. Bu nedenle yırtılması / çatlaması /patlaması sonucu hayatı tehdit eden ciddi kanamalara neden olabilirler. En sık aortta ve beyin arterlerinde görülür. 

Vaskulit: Arterin inflamasyonuna (iltihaplanması) denir. 

Solunum yolları, göğüs boşluğunda yer alıp alınmamasına göre üst ve alt solunum yolları olarak ikiye ayrılır. Üst solunum yolları burun, farenks (yutak) ve larenksten (gırtlak); alt solunum yolları ise trakea (soluk borusu), bronşlar, bronşioller ve alveollerden oluşmak­tadır.

Ağız boşluğu ile burnun arka boşluğuna farinks denir. Yemek borusu (özefagus) ile solunum sis­teminin ayrım noktasında larenks vardır. Larenksin üzerinde akciğerlerden gelen havanın titreşimi ile ses çıkarmamıza neden olan ses telleri vardır. Alt solunum yolunun başladığı trakea yapısı oldukça sert olan kıkırdak halkalardan oluşur. Kıkırdak halkalar arasında ise düz kaslar ve bağ dokusu vardır. 

Hücre ve dokular için gerekli olan oksijenin, solunum sistemi ile dış ortamdan alınması ve hücrelerde/dokularda oluşan karbondioksitin de yine solunum yoluyla dış ortama atılmasına “solunum” denir. Solunum iki bölümden oluşur: İnspiryum (nefes alma) ve ekspiryum (nefes verme). 

Rinit, Sinuzitis, Akut Farenjit ve Tonsillit, Akut Otitis Media, Pnömoni, Bronkopnömoni, Bronşiyolitis, Tüberküloz (Verem) gibi enfoksiyonlar, solunum sisteminin enfeksiyonlarının içinde yer alır. 

Bazı Akciğer Hastalıklarına örnek; Respiratuvar Distres Sendromu, KOAH, Astım Akciğer Embolisi, gibi hastalıklardır. 

Gastrointestinal sisteme sindirim sistemi de denir. Ağızdan (dişler, dil, tükrük bezleri) başlar, farenks, özefagus (yemek borusu), mide, duedenum, ileum, jejenum, kolon, rek­tumla devam eder, anal kanal ve anüsle sonlanır. Ayrıca bu sisteme hormonal, salgısal ve yapısal bağlantıları nedeniyle karaciğer, safra kesesi ve pankreas da dâhildir. 

Ağız bölgesinde görülen hastalıklar; aft, ağız kuruluğu, Gingivit ve diş çürükleri dir. 

Özefagus hastalıkları olarak adlandırabileceğimiz hastalık örnekleri; Akalazya, Divertikül, Varis, Gastroösefagial Reflu (GÖR) dür. 

Mide rahatsızlıkları ve hastalıkları olarak adlandırabileceğimiz hastalık örnekleri Gastrit, Ülser dir. 

İrritabl Bağırsak Sendrom (İBS): Spastik kolon, spastik bağırsak, spastik kolit ve hassas bağırsak gibi isimlerle de anılan, bağırsakların yapısal olmayan ama fonksi­yonel bir hastalığıdır. Ülseratif Kolit: Kalın bağırsakta (kolon) ülserler ve açık yaralar ile seyreden infla­matuvar bir hastalıktır. Divertikül: Kolon mukozasının zayıflaması sonucu dışarıya doğru cepleşmesi veya keseleşmesidir. 

Hemoroid (Basur), Anal Fissür, Anal Fistül gibi rahatsızlıklar anorektal bölge rahatsızlık ve hastalıkları olarak adlandırılır. 

Hepatitler: Karaciğer hücresinin ölümü (nekroz) ile giden karaciğerin inflamas­yonuna “Hepatit” denir. Hepatit tablosuna mikroorganizmalar, ilaçlar ve alkol yol açar. Vücutta kan dolaşımının (hemodinami) bozulduğu “İskemik Hepatit” ve vü­cudun kendi hücrelerine karşı savunma mekanizmasının aktif hâle geldiği “Otoim­mün Hepatit” de diğer hepatitlerdir. Vücuda alınan ilaçların bir kısmı karaciğer için toksik (zehirli) olabilir ve karaciğerde siroza götüren hepatite neden olabilirler. 

Safra Kesesi ve Pankreas Hastalıkları : Kolesistit: Safra kesesinin inflamasyonuna (iltihaplanmasına) denir. Kolelitiazis: Safra kesesinde taş olmasına denir. Kolanjit: Safra yollarının inflamasyonuna (iltihaplanmasına) denir. Koledok Obstrüksiyonu: Ana safra yolunun taş, tümör vb. nedenlerle tıkanmasıdır. Pankratit: Pankreasın mikrobik, alkol, travma gibi nedenlerle ortaya çıkan infla­masyonudur (iltihaplanması). 

Böbrekler, üreter, mesane ve üretradan oluşan sisteme “Üriner Sistem / Boşaltım Sistemi” denilir. Ürolojik sistem üreme organları (genital organlar) ile birlikte “Ürogenital Sistem” olarak adlandırılır. İnsanlarda, böbrekler karın bölgesinin arka bölümünde, sağ ve sol tarafta olmak üzere retroperitonal (karnı saran zarın arkası) bölgede yer alırlar. Böbreklerin ikisinin de üstünde böbreküstü bezleri yer almaktadır. Hücrelerde oluşan atık maddelerin kana geçip bu kanın böbreklerde süzülerek temizlenmesi gerekir. 

Böbrekler günde 180 litre sıvı süzer. Bunun 1200-1800 ml’lik miktarı idrar olarak vücuttan atılır. Günlük olarak vücuda alınan sıvılar ile atı­lan sıvılar arasında denge olması gerekir. Ağızdan içilerek ve yiyeceklerle günde 2000-2200 ml sıvı alınır. Ayrıca vücuttaki kimyasal reaksiyonlar sonucu 200-300 ml su ortaya çıkar. İdrarla 1200- 1600 ml, solunumla 500-700 ml, terleme ile 100- 300 ml, dışkı ile 100-150 ml sıvı ise atılır. Yani günde 2200-2500 ml’nin alınıp vücuttan atılması gerekir. 

Boşaltım Sistemi Hastalıkları içinde böbrek hastalıklarına örnek;  Polikistik Böbrek Hastalığı, Renal Arter Stenozu (Darlığı), Akut Böbrek Yetmezliği, Kronik Böbrek Yetmezliği, Sistit, Prostatit sayılabilir. 

Sinir sistemi anatomik olarak ikiye ayrılır. a. Santral (Merkezi) Sinir Sistemi (SSS): Beyin, beyincik, beyin sapı, omurilikten oluşur. b. Periferik (Çevresel) Sinir Sistemi (PSS): Omurilikten dokulara, dokulardan omuri­liğe duyu ve motor iletimleri taşıyan sinirlerden oluşur. Bunlar 12 çift kraniyal sinir ve 31 çift spinal sinir ve bunların uzantılarıdır. 

1. Frontal Lob: Alnın arkasındaki beynin ön bölümüdür. Vücudun istemli hareketle­rinin motor kontrolünü sağlar. Ayrıca konuşma merkezi buradadır. 2. Parietal Lob: Beynin üst bölümüdür. Genel duyu ve tat duyusunu algılar. 3. Oksipital Lob: Ensenin üstünde, beynin arka bölümüdür. Görmenin merkezidir. 4. Temporal Lob: Kulak kemiğinin arkasında beynin yan bölümüdür. İşitme, denge duyusu ve hafıza merkezleri bu bölgededir. 

Beyinle ilgili sağlık sorunlarında genelde bazı belirtiler hemen hepsinde görülebilir. Bun­lar; baş ağrısı, bulantı olmaksızın kusma, şuur bulanıklığı, felç, konuşma ve görme bo­zukluklarıdır. Bu yakınmaların nedeni kafatasının sert olması ve beyinde meydana gelen sorunlar nedeniyle kafa içi basıncın artmasındandır. Buna “Kafa İçi Basıncın Artması Sendromu (KİBAS)” denir.

Beyin hastalıkları olarak adlandırabileceğimiz hastalık örnekleri; Serebral Palsi (Beyin Felci), Epilepsi (Sara), Menenjit, Parkinson,  beynin kanserleridir.

Periferik Sinir Sistemi Hastalıkları olarak adlandırabileceğimiz hastalık örnekleri; Sıkışma Sendromları, Fasial Paralizi, Periferik Nöropatidir.

Hücrelerarası fonksiyonların, bu iş için üretilen ve “hormon” adı verilen birtakım özel moleküler yapıdaki maddeler ile yapıldığı/yönetildiği sistemdir. Hormon üreten hücrelere “endokrin hücre” bu hücrelerin yer aldığı dokulara “endokrin bez” denir. Vücudumuzdaki endokrin sistemle ilgili yapılar hipotalamus, hipofiz bezi, tiroid bezi, paratiroid bezi, böb­rek üstü bezleri, pankreas, gonadlar (cinsiyet bezleri), böbrekler, pineal bez, timus bezi ve sindirim organlarıdır. 

Hipotalamusa endokrin sistemin beyni de denebilir. Beyinde talamus adlı bir yapının altında bulunan bir beyin bölgesidir. Görevi kafatasında “sella tursica” denilen kemik yapının içerisinde yer alan hipofiz bezini yönetmek, böylece beyin ve endokrin sistem arasındaki bağlantıyı sağlamaktır. 

Hipofiz Bezi; Beyin alt tabanında, sella tursica (Türk Eğeri) adı verilen kemik çukurun içinde 1 cm ça­pında, 0.5-1 g ağırlığında bir endokrin bezdir. Ön ve arka lob olmak üzere iki loba ayrılır. 

Ön lob hormonlarının yetersiz salgılanmasına genel olarak “Hipopituitarizm” denir. En­dokrin bezlerden salgılanan hormonlarla ilgili bozukluklar ya hormonun fazla salgılan­ması ya da az/yetersiz salgılanması sonucu hedef hücredeki etkilerine göre değerlendirilir. Growth Hormon (Büyüme hormonu) Bozukluklarına örnek; Gigantizm ve Akromegali, Cücelikdir. 

İnsulin: Kandaki glukozun (şekerin) hücrelerin içine alınıp kullanılmasını sağlar. Eksik­liğinde “Diabetes Mellitus (DM)” denilen şeker hastalığına neden olur. Bu hastalarda kan şekeri yüksek (hiperglisemi) iken şekerin hücreler içine alınıp kullanılması söz konusu de­ğildir. Yani zenginlik içinde hücreler şeker açlığı çeker. DM’de hem küçük (beyin, böbrek, gözde retina) hem de büyük damarlar tutulur. Buna bağlı olarak birçok organda fonksiyo­nel bozukluk ve yetmezlikler görülebilir. Ayrıca sinir hücreleri etkilenir ve nöropati gelişir. Kan şekeri çok yükselirse buna “ketoasidoz” tablosu denir.

Kan, damarlar içinde yaşamsal önemi olan sıvıdır. Plazma içinde süspansiyon hâlinde şe­killi hücresel elementleri de içeren bu sıvıya “Kan” denir. İnsan vücudunun yaklaşık %8’i kandır. Erişkin bir insanın kan hacmi 5-6 litredir. Bu kanın %55’ini plazma, %45’ini ise kan hücreleri oluşturur. Kan hücrelerinin yapımına “hematopoez” denir. Kan yapımı daha anne karnındayken başlar. Göbek kordonu kesesinde, karaciğerde ve kemik iliğinde 19. günde başlar. Doğumdan sonra kan yapımı, lenfoid organlar ve kemik iliğinde devam eder. 20 yaşından sonra buralardaki üretim durur. Kan hücreleri yassı kemiklerde (ver­tebralar, kostalar ve sternumun kırmızı kemik iliğinde) yapılır. Kanın şekilli elemanları; eritrosit, lökosit ve trombositlerdir. Eritrositler, lökositler ve diğer kan hücreleri kemik iliğindeki kök hücreden (stem cell) gelişir. Bu hücreler yaşam boyu kan hücresi üretir. 

Kemikler, eklemler, kaslar, kıkırdaklar, bağlar, tendonlardan oluşan, vücudun postürünü (duruşunu) ve hareketini sağlayan sisteme “Kas ve İskelet Sistemi” denir. Kas-iskelet sistemi ve hastalıkları olarak adlandırabileceğimiz hastalık örnekleri; Romatoid Artrit (RA), Juvenil Romatoid Artrit, Sistemik Lupus Eritematozis, Dejeneratif Osteoartritler, Osteoporoz, Tendinit, Bursit, Fibromiyozit /Fibromiyalji, Disk Hernileri (Disk Fıtıkları), Behçet Hastalığı, Akut Eklem Romatizmasıdır. 

Kulak, burun ve boğaz birbirlerine olan komşuluklarının ötesinde içiçe geçen yapıları ve fonksiyonları nedeniyle bir sistemmiş gibi birlikte incelenen ve hastalıkları yönetilen 3 yapı­dır. İşitme organımız kulaktır. Kulak kepçesi, kulak zarı, çekiç-örs-üzengi, oval pencere, semisirküler kanallardan oluşur. İşitme Kayıpları nedeni ile oluşan kulak rahatsızlıkları olarak adlandırabileceğimiz hastalık örnekleri; İletim Tipi Sağırlık, Sensörinöral Tip Sağırlık, Mikst Tip Sağırlık, Kulak Çınlaması (Tinnitus), Dış Kulak Yolunun Tıkanması, Kulak Zarı Perforasyonu, Otitis Media, Barotitis Media, Otoskleroz, Orta Kulak Tümörleri, Menier Hastalığı, Akustik Nörinom dir. 

Burun Kanaması; hipertansiyon, travma, yabancı cisim, lösemi, sinüzit gibi ne­denlerden dolayı burun içindeki kapillerlerde meydana gelen çatlamalar sonucu oluşur. Burun kanamasında burun iki kanadından bir bez veya mendil ile sıkılır ve baş arkaya değil öne doğru eğilir. Başa soğuk uygulama da yapılabilir. 

Miyopi; Gözün görüntüyü retinanın önüne düşürmesidir. Bu nedenle uzağı göre­meme söz konusudur. Göz, orbita boşluğu içinde bağ dokusundan zengin bir yağ yastığına yerleşmiş ve görme fonksiyonu ile görevli bir çift organdır. Yaklaşık 22 mm yarıçapındadır. Kapaklar, gözya­şı bezleri, gözyaşı boşaltım kanalları ve kirpikler gözün yardımcılarıdır. Işık korneadan gözün içine girer, lensi geçer ve retinada odaklanır. Işık burada fotokimyasal reaksiyonla elektrik enerjisine çevrilir ve optik sinir yolu ile beyne iletilir. Beyin ise her iki gözden gelen bilgileri birleştirerek tek bir görüntü elde eder.