HASTA ÇOCUKLARIN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ

Oyun çocukların birbirlerinden, çevrelerinden yararlanma alanıdır. Çocuklar akran ilişkileri sırasında kendi güçlü yönleri ile başkalarının güçlü yönlerinin farkına varırlar, benzer şekilde akran ilişkileri sırasında çocuklar güçsüz yönlerini geliştirme ve kabul etme olgunluğuna da erişirler.

2-3 yaşta uygun olan oyuncaklar şunlardır:
• Tahta hayvanlar
• Kalın boya kalemleri
• Çok yüksek olmayan sallanan at
• Tozsuz tebeşir ve kara tahta
• Basit müzik aletleri
• İri ve az parçalı yap bozlar
• Harf ve rakamların yazılı olduğu bloklar
• Şekil, büyüklük ve renk tanımayı kolaylaştıran oyuncaklar
• Üç tekerlekli bisiklet
• Dayanıklı arabalar

Oyun terapisi; çocukların psikososyal sorunlarını engellemelerine ya da çözmelerine ve büyüme ve gelişimlerini ideal ölçülerde gerçekleştirmelerine yardımcı olmak amacı ile oyunun gücünden sistemli bir biçimde yararlanmadır.

Hastane okulları, birçok ülkede, hastanelerde çocuklar için oluşturulan çocuk yaşam hizmetleri biriminde yer alan alanlardan biridir.

Hastane oyun odasındaki Çocuk Gelişimcinin rolü aşağıda sıralanmıştır:

Oyun odalarında veya yatakbaşında, günlük olarak oyun ya da sanat etkinlikleri düzenlemek.

Oyunlar aracılığıyla çocukların gelişimsel hedeflerine ulaşmalarını sağlayacak fırsatlar sunmak.

Çocukların kaygıyla baş etmesine yardımcı olmak.

Çocukları oyun aracılığıyla hastane uygulamalarına hazırlamak.

Çocukların ailesini ve kardeşlerini desteklemek.

Oyun tabanlı gözlem yoluyla klinik yorumlara katkıda bulunmak.

Diğer personellere hasta çocuklar için oyunun ne kadar değerli olduğunu gösterebilmek.

Ekip ruhuyla çalışmak.

Çocukların akran gruplarıyla ilişkilerinin gelişmesini desteklemek.

Hastanede çocuklar için özel etkinlikler düzenlemek.

Çocukların kişisel temizlikleriyle ilgilenmek bunlardan biri değildir.

Hastaneler gibi toplu yaşanan yerlerdeki oyuncaklar enfeksiyon açısından çocuk için risk oluşturabilir. Birçok çocuğun ortak kullandığı bu oyuncaklar enfeksiyonların taşınmasında önemli bir yer tutar.

Çocuğun sosyal uyum becerilerini destekleyebilmesi için çocuğun günlük yaşantısı içerisinde yer alması gereklidir. Doğru yanıt A'dır.

Çocuk gelişimci klinik yorumlara katkıda bulunmuştur. Doğru yanıt C'dir.

Kronik hastalık bir çocuğun günlük olağan aktivitelerini en az üç ay süreyle engelleyen, yılda en az bir ay süre ile ya da tanı anında hastaneye yatmaya neden olan bir sağlık sorunudur.Kronik hastalıklar ise normalden sapma veya bozukluk gösteren, kalıcı yetersizlik bırakabilen, geriye dönüşü olmayan, patolojik değişiklikler sonucu oluşan, hastanın rehabilitasyonu için özel eğitim gerektiren, uzun süre bakım, gözetim ve denetim gerektiren durumdur. Doğru cevap C ‘dir.

Çocukların gelişimlerinde yol gösterici olmak, çocuk gelişimcinin bir rolü olsa da hastane oyun odalarında öncelikli rollerinden biri değildir. Doğru yanıt D'dir.

Çocukların hastalığa gösterdiği tepkiler: • Çocuğun duygusal ve bilişsel gelişim sürecine, • Daha önceki uyum yeteneğine, çocuğun hastalıktan önceki kişilik özelliklerine ve ayrılıklara gösterdiği psikolojik tepkilere, • Ağrının ve engelin derecesine, • Hastalığın çocuk ve ailesi için taşıdığı anlama, ebeveyn-çocuk ilişkisine, çocuğun ebeveynin tepkilerini yanıtlama biçimine, • Hastalığın nitelik ve şiddetine, • Hastalandığı yerin koşullarına, • Çocuğun içinde bulunduğu döneme ve gelişim özelliklerine, • Hastalığın çocuğun tüm fiziksel, psikolojik işlevlerine getirdiği kısıtlamalara bağlı olarak değişebilir. Doğru cevap E’dir

Oyunu; Lazorus “kendiliğinden ortaya çıkan hedefi olmayan, mutluluk getiren bir aktivite” olarak, Montaigne “çocuğun en gerçek uğraşı” olarak, Montessori ise “çocuğun en önemli işi” olarak tanımlar. Huizinga’ ya göre oyun, kültürden öncedir; hayvanlar da oyun oynar ve kültür ürünü olan her şey oyundur. Piaget ise oyunu “dış dünyadan alınan uyaranları özümleme ve uyma sistemine yerleştirme yolu” şeklinde tanımlar. Türk Dil Kurumuna göre oyun “Vakit geçirmeye yarayan, belli kuralları olan eğlencedir” Doğru cevap C’dir.

Piaget, yaşam boyu yaklaşımı ile oyunu çocuğun gelişiminde üç belirgin dönem ile tanımlamıştır. Bunlar: Piaget, yaşam boyu yaklaşımı ile oyunu çocuğun gelişiminde üç belirgin dönem ile tanımlamıştır. Bunlar:Duyu–Motor Dönemde- Alıştırmalı Oyun (0-2 yaş): Tamamen fiziksel davranışlara bağlı olan çocukluğun ilk evresidir. Alıştırmalı oyun, ilk iki yaşta görülür, bu döneme bakma, emme, elleri açıp kapama gibi duyu-motor gelişime bağlı oyun davranışları vardır ve bunlar tekrarlanır. Sembolik (Simgesel) Oyun Dönemi (2-7 ya da 2-11 yaş arası): Çocuk nesnelerin yokluğunda onları zihinde canlandırarak nesnelerin tüm evrenini ve aralarındaki ilişkiyi simgeleyebilir. Bu dönemde çocuk gerçekte olan önemli olayları oyunda kullanır, fakat bu olayların oyunda gerçeğe uyma zorunluluğu olmadığı için değişikliğe uğrar. Kurallı Oyun Dönemi (11-12 yaş sonrası): Zihinsel işlevlerin ileri düzeyde olduğu dönemdir. Bu dönemde oyun kadar oyunun kuralları da önemlidir. Ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerinde de kurallı oyun özellikleri görülür. Doğru cevap  E’dir

8-12 yaşta • Pilli, elektronik oyuncaklar • Bilim setleri • Spor malzemeleri • Dart vb. oyuncaklar • Satranç, dama vb. oyunlar uygundur. Diğer şıklar ise 3-4 ve 4-6 yaş için uygundur. Doğru cevap C’dir.

Tahta hayvanlar • Kalın boya kalemleri • Çok yüksek olmayan sallanan at • Tozsuz tebeşir ve kara tahta • Basit müzik aletleri • İri ve az parçalı yap bozlar • Harf ve rakamların yazılı olduğu bloklar • Şekil, büyüklük ve renk tanımayı kolaylaştıran oyuncaklar • Üç tekerlekli bisiklet 2-3 yaş çocuklar için önerilen oyuncaklardır. Dart vb. oyuncaklar 8- 12 yaş için uygundur. Doğru cevap D’dir.

Animasyon çalışmaları, sağlığın geliştirilmesi için yapılan espri ve şakaları içeren uygulamalar arasında yer alır ve fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimi destekleyerek baş etmeyi kolaylaştırır. Doğru yanıt A'dır.

Hastanede oyunun çocuğa sağladığı yararlar çok yönlüdür. Hastanede oyun, hasta çocuğun iyileşmesine, hasta çocuğun ailesinin dinlenmesine ve çocukla çalışan sağlık personelinin işini rahat yapmasına katkıda bulunur. Hastanede oyun, çocuğun iyileşmesini hızlandırır. Böylece sağlık çalışanlarının aynı çocukla çalışma süresini kısaltır ve çocuğun daha erken taburcu olmasını sağlar. Doğru cavap C’dir.

Hastanelerdeki oyun odaları çocukların ilgi ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak düzenlenir. Bu düzenlemeler hastanede yatan çocukların iyileşmesine katkı sağlar. Oyun odalarının çocuklara katkı sağlamasında, çevre düzenlemesinin estetik bir şekilde yapılması önemlidir. Düzenlenen ideal bir çevre, çocuklarda oyun oynamayı desteklemelidir. Oyun oynamak çocukların duygusal, fiziksel ve psikolojik stresle baş edebilmelerinde, yaşadıkları kaygıyı azaltmada etkili olur. Oyunun, hasta çocuğa katkı sağlayabilmesinde çevre, ebeveynin rolü ile oyun odasındaki materyaller etkili olur. Doğru cevap E’dir.

Hastane oyun odasındaki Çocuk Gelişimcinin rolü aşağıda sıralanmıştır: • Oyun odalarında veya yatakbaşında, günlük olarak oyun ya da sanat etkinlikleri düzenlemek. • Oyunlar aracılığıyla çocukların gelişimsel hedeflerine ulaşmalarını sağlayacak fırsatlar sunmak. • Çocukların kaygıyla baş etmesine yardımcı olmak. • Çocukları oyun aracılığıyla hastane uygulamalarına hazırlamak. • Çocukların ailesini ve kardeşlerini desteklemek. • Oyun tabanlı gözlem yoluyla klinik yorumlara katkıda bulunmak. • Diğer personellere hasta çocuklar için oyunun ne kadar değerli olduğunu gösterebilmek. • Ekip ruhuyla çalışmak. • Çocukların akran gruplarıyla ilişkilerinin gelişmesini desteklemek. • Hastanede çocuklar için özel etkinlikler düzenlemek. Doğru cevap D’dir.

Oyuncaklar aracılığıyla enfeksiyon çocuklara bulaşabilir. Özellikle solunum yolu enfeksiyonu olan çocukların tükürüklerinin, salyalarının bulaştığı oyuncaklar yıkanmadığı sürece çok büyük risk oluşturabilir. Bu nedenle oyun odalarında kullanılan oyuncakların kolay temizlenmesi önemlidir. Yıkanabilir oyuncaklar yıkandıktan sonra kullanılabilir. Hastane oyun odalarında tükürük, salya temasının olmadığı ya da çok az olduğu yazı tahtası, video film, büyük ve yıkanabilir tipte oyuncaklara yer verilmesinin uygun olacağı belirtilmektedir. Doğru cevap D’dir.