HASTA ÇOCUKLARIN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 10

çocuk gelişimciler,
• Anne-babanın çocuğun yanından ayrılmamasına,
• Oyun odası etkinliklerine anne-babanın katılmasına,
• Aile destek gruplarının oluşturulmasına,
• Toplumsal destek kaynakları konusunda bilgi verilmesine,
Aile merkezli yaklaşımın annebaba açısından yararları:
• Memnuniyetiartırır.
• Uyumukolaylaşır.
• Yenibecerilerkazandırır.
• Sağlıklı iletişim sağlar.
• Stresiazaltır.
• Güven duygusunudestekler.
• Problem çözmebecerileri
kazandırır.
Aile merkezli yaklaşımın çocuk
açısından yararları:
• Stresiazaltır.
• Özgüven duygusunu artırır.
• Davranışproblemleriniazaltır.
• Hastanedekalmasüresini
kısaltır.
• Anne-baba-çocukilişkisini
devam ettirir, geliştirir.
• İletişim sağlar.
• Ağrıyıveuykubozukluklarını
azaltır.
Hastanede annebabanın çocuğun
yanında olması, onun
tüm gelişim alanlarına
katkı sağlar.
• Kardeşlerin ziyaretlerinin sağlanmasına,
• Çocuk ve ailenin ameliyat öncesi ve sonrası korkuları azaltmak için videolar, filmler izletilmesine, servislerin tanıtılmasına,
• Anne-baba-çocuk ve ailenin diğer üyeleri ile iletişimin sürdürülmesine,
• Hastanede yatılan süre içerisinde çocuk ve ailenin evde yapacakları etkinlikler
hakkında bilgi verilmesine,
• Ailenin sağlık bakımını sağlayan diğer sağlık profesyonelleri ile iletişim kurulmasına,
• Aynı durumda olan çocuklar ve ailelerin etkileşimde bulunabilmeleri için piknik,
sinema gibi etkinlikler düzenlenmesine,
• Ailenin kültürel ve geleneksel özelliklerini yansıtan oyuncak, yiyecek, giysi, fotoğraf gibi uygulamalarının, sağlığa zarar vermeden, hastane ortamında kullanılmasına,
• Çocuğun gelişimini izlemek için gerekli olan göstergelerin aileye öğretilmesine ve
izletilmesine

Anksiyete, nedeni belli olmayan kaygı, korku, gerilim ve sıkıntı halidir.

Premedikasyon: Halk arasında cesaret iğnesi olarak bilinen premedikasyon, ameliyat öncesi korku ve heyecanı gidermek için ilaçların uygun yolla hastaya verilmesidir.

Çocukların sağlıklı bir ortamda yaşayabilmelerinin sağlanması ve yaşam kalitelerinin arttırılabilmesi için; doğumdan itibaren ergenlik döne- minin sonuna kadar bilişsel, dil, motor, sosyal-duygusal gelişim ve özbakım alanlarında, çocuğu gelişimsel açıdan değerlendirerek, çocuk sağlığı izleminde rol alan, destekleyici, gelişimsel programlar ile çocuğa, aileye, profesyonellere ve topluma hizmet sunan çocuk gelişimcilerdir.

Regresyon: Hastalık ya da stresli bir durumla karşılaşan çocuk bir önceki dönemin doyum sağlayıcı
davranışlarına geri dönmesidir. Örneğin, idrar ve dışkı tutamama, parmak emme, bebeksi konuşma,
bardak yerine tekrar biberon kullanma, emzik emme gibi davranışlar gösterebilir.

Ağrıya karşı tepkiler:
• Huzursuzluk
• Sinirlilik
• Uyarılmışlıkveuyanıklık hâli
• Saldırganlık
• Ağlama
• Ağrılı bölgeyi hareket
ettirmeme
• Dizlerinikarnınadoğruçekme
• İştahsızlık
• Uykuyaeğilim

Hastalık ve hastaneye yatmanın, çocuğun gelişimi ve ailesi üzerinde pek çok olumsuz et- kileri vardır. Bu olumsuzluklar, hem hastalıktan hem tanı işlemlerinden hem de hastanede yatmaktan kaynaklanan çocuğu korkutan ve rahatsızlık veren deneyimleri içerir. Çocu- ğun hastalığının tipi, şiddeti, akut ya da kronik oluşu, tedavi biçimi gibi nedenlere bağlı olarak çocuk ve ailenin yaşadığı stres artar.

Deontoloji: Bir mesleğiuygularken uyulması gereken ahlaki değer ve etikkuralları inceleyen bilim dalıdır.

Otonomi/Özerklik: Bireyin bağımsızlığını, kişisel haklarını koruyabilme ve artırabilme özelliği olarak tanımlanmaktadır.

Bu gelişmelere paralel olarak, 1959 yılında İngiltere’ de Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan Platt Raporu’nda, çocukların hastaneye anneleri ile birlikte kabul edilmesi, ziyaret saatlerinin 24 saat olması, çocuk servislerinde oyun etkinliklerinin düzenlemesi gerektiği belirtilmiştir.

Güçlendirmenin aşamaları:
• Güçlendirmeyi isteme
• Sorunun farkındaolma
• Neyapacağınıbilme
• Girişimdebulunma
• Hatalardan ders çıkarma

Sağlık bakım sisteminden maksimum yarar sağlamak üzere güçlendirilmek her çocuğun hakkıdır. Bu nedenle güçlendirme yaklaşımı kullanılırken dikkat edilmesi gereken
temel ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
• Saygılı olmak: Sağlık profesyonelleri, bireyin bilgi ve beklentisine saygı göstermelidir.
• Bireyi merkez almak: Birey, etkileşim sürecini kontrol edebildiğini hissetmek ister.
• Bireylerin deneyim ve katkılarına değer vermek ve onaylamak gerekir.
• Araştırıcı/meraklı olmak: Sağlık profesyonelleri bireyin ilgilerini, yaşam öyküsünü
ve arzularını, geçmiş ve geleceğe dair isteklerini, yaşam koşullarını, kendisiyle ve
başkaları ile ilişkilerini ifade etmesinin öneminin farkında olmalıdır.
• Aynı dili konuşmak: Güçlendirme çalışmalarında, dilin güçlendirmeyi engelleyici
ve etiketleyici etkisi dikkate alınmalıdır. Birey ve sağlık profesyonelleri dili aynı anlamda kullanmaya özen göstermelidir. Aynı zamanda iyi bir dinleyici olmalı, bireyin
kendi dünyasını tanımlamasına, kendi kelimelerini kullanmasına izin vermelidir.
• Gözden geçirmek ve değerlendirmek: Sağlık profesyonelleri tartışmanın özetini
yapmalı, yorumlarının doğru anlaşılıp anlaşılmadığını kontrol etmeli ve değerlendirmelidir.
• Geleceği planlamak: Sağlık profesyonelleri, kişinin yaşam ile ilgili planlarının, gelecekte neye gereksinim duyduğunun farkında olmalıdır

Sağlık bakım sisteminden maksimum yarar sağlamak üzere güçlendirilmek her çocuğun hakkıdır. Bu nedenle güçlendirme yaklaşımı kullanılırken dikkat edilmesi gereken
temel ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
• Saygılı olmak: Sağlık profesyonelleri, bireyin bilgi ve beklentisine saygı göstermelidir.
• Bireyi merkez almak: Birey, etkileşim sürecini kontrol edebildiğini hissetmek ister.
• Bireylerin deneyim ve katkılarına değer vermek ve onaylamak gerekir.
• Araştırıcı/meraklı olmak: Sağlık profesyonelleri bireyin ilgilerini, yaşam öyküsünü
ve arzularını, geçmiş ve geleceğe dair isteklerini, yaşam koşullarını, kendisiyle ve
başkaları ile ilişkilerini ifade etmesinin öneminin farkında olmalıdır.
• Aynı dili konuşmak: Güçlendirme çalışmalarında, dilin güçlendirmeyi engelleyici
ve etiketleyici etkisi dikkate alınmalıdır. Birey ve sağlık profesyonelleri dili aynı anlamda kullanmaya özen göstermelidir. Aynı zamanda iyi bir dinleyici olmalı, bireyin
kendi dünyasını tanımlamasına, kendi kelimelerini kullanmasına izin vermelidir.
• Gözden geçirmek ve değerlendirmek: Sağlık profesyonelleri tartışmanın özetini
yapmalı, yorumlarının doğru anlaşılıp anlaşılmadığını kontrol etmeli ve değerlendirmelidir.
• Geleceği planlamak: Sağlık profesyonelleri, kişinin yaşam ile ilgili planlarının, gelecekte neye gereksinim duyduğunun farkında olmalıdır

Sağlık bakım sisteminden maksimum yarar sağlamak üzere güçlendirilmek her çocuğun hakkıdır. Bu nedenle güçlendirme yaklaşımı kullanılırken dikkat edilmesi gereken
temel ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
• Saygılı olmak: Sağlık profesyonelleri, bireyin bilgi ve beklentisine saygı göstermelidir.
• Bireyi merkez almak: Birey, etkileşim sürecini kontrol edebildiğini hissetmek ister.
• Bireylerin deneyim ve katkılarına değer vermek ve onaylamak gerekir.
• Araştırıcı/meraklı olmak: Sağlık profesyonelleri bireyin ilgilerini, yaşam öyküsünü
ve arzularını, geçmiş ve geleceğe dair isteklerini, yaşam koşullarını, kendisiyle ve
başkaları ile ilişkilerini ifade etmesinin öneminin farkında olmalıdır.
• Aynı dili konuşmak: Güçlendirme çalışmalarında, dilin güçlendirmeyi engelleyici
ve etiketleyici etkisi dikkate alınmalıdır. Birey ve sağlık profesyonelleri dili aynı anlamda kullanmaya özen göstermelidir. Aynı zamanda iyi bir dinleyici olmalı, bireyin
kendi dünyasını tanımlamasına, kendi kelimelerini kullanmasına izin vermelidir.
• Gözden geçirmek ve değerlendirmek: Sağlık profesyonelleri tartışmanın özetini
yapmalı, yorumlarının doğru anlaşılıp anlaşılmadığını kontrol etmeli ve değerlendirmelidir.
• Geleceği planlamak: Sağlık profesyonelleri, kişinin yaşam ile ilgili planlarının, gelecekte neye gereksinim duyduğunun farkında olmalıdır.

Deontoloji: Bir mesleği uygularken uyulması gereken ahlaki
değer ve etik kuralları inceleyen bilim dalıdır.

Sağlık bakım sisteminden maksimum yarar sağlamak üzere güçlendirilmek her çocuğun hakkıdır. Bu nedenle güçlendirme yaklaşımı kullanılırken dikkat edilmesi gereken
temel ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
• Saygılı olmak: Sağlık profesyonelleri, bireyin bilgi ve beklentisine saygı göstermelidir.
• Bireyi merkez almak: Birey, etkileşim sürecini kontrol edebildiğini hissetmek ister.
• Bireylerin deneyim ve katkılarına değer vermek ve onaylamak gerekir.
• Araştırıcı/meraklı olmak: Sağlık profesyonelleri bireyin ilgilerini, yaşam öyküsünü
ve arzularını, geçmiş ve geleceğe dair isteklerini, yaşam koşullarını, kendisiyle ve
başkaları ile ilişkilerini ifade etmesinin öneminin farkında olmalıdır.
• Aynı dili konuşmak: Güçlendirme çalışmalarında, dilin güçlendirmeyi engelleyici
ve etiketleyici etkisi dikkate alınmalıdır. Birey ve sağlık profesyonelleri dili aynı anlamda kullanmaya özen göstermelidir. Aynı zamanda iyi bir dinleyici olmalı, bireyin
kendi dünyasını tanımlamasına, kendi kelimelerini kullanmasına izin vermelidir.
• Gözden geçirmek ve değerlendirmek: Sağlık profesyonelleri tartışmanın özetini
yapmalı, yorumlarının doğru anlaşılıp anlaşılmadığını kontrol etmeli ve değerlendirmelidir.
• Geleceği planlamak: Sağlık profesyonelleri, kişinin yaşam ile ilgili planlarının, gelecekte neye gereksinim duyduğunun farkında olmalıdır.

Hak temelli bir çocuk algısının oluşması için çocuk hakları konusunda çalışma yapmanın beş temel dayanağı bulunmaktadır:
• Çocukların yetişmekte olan bir insan değil, hâlihazırda olgunlaşmış bir insan olduğunu kabul etme. Yani doğdukları andan itibaren tamamlanmış bir varlık olarak
çocuklara saygı duymak ve değer vermek.
• Çocukluk döneminin değerli olduğunu kabul etme ve bu dönemi sadece yetişkinliğe doğru giden bir aşama olarak görmemek.
• Çocukların kendi yaşamlarının aktif ajanları olduğunu kabul etme ve çocukların
insan hakları perspektifini temel alan çalışmalar yapmak.
• Yaşa bağlı ayrımcılığı çözümlemek. Bütün dünyada çocukların sadece yaşları nedeni ile yetişkinler tarafından daha az dikkate alındığı gerçeği kabul edilmelidir
• Çocuklarla insan hakları perspektifinden çalışmak. Çocuk, kırılgandır. Fiziksel
güç sahibi değildir ve yetişkinlerden gelen baskılara karşı koyacak deneyimden ve
psikolojik kapasiteden yoksundur (Duyan, 2011).

1948 yılında kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, çocukların hak ve özgürlüklerini içermekle birlikte onların özel olarak özen ve bakıma kavuşmaları gerektiğini
kabul etmektedir

Çocukta özerklik/ otonomi, kendi yaşam tarzını seçme, yetişkinler tarafından kontrol edilmeyen kendi istekleri
doğrultusunda sosyal ilişkilerini yönlendirme özgürlüğünü ifade eder.

Çocukların katılım konusundaki durumu ve gelişimi, çocuk hakları kavramını doğrudan ilgilendirir. Çocukların etkin katılım gerçekleştirebilmeleri için onlara fırsat ve
sorumluluk vermek ve desteklemek gerekir. Alderson ve Montgomery (1996) çocuğun
katılımı konusunda dört aşamalı bir model geliştirmişlerdir.
Bunlar:
• Bilgilendirilme,
• (Bir Görüşü) İfade Etme,
• (Bir Kararı) Etkileme,
• Asıl Karar Verici Olma.