HASTA ÇOCUKLARIN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 9

Çocuğun mizacı çocuğun gelişimsel özellikleri gibi kalıtım ve çevre faktörünün etkisi ile oluşmakta olup çocuğun hastane yaşantısında etkili olmaktadır. Bilindiği gibi zor ve kolay çocuklar mizaca göre tanımlanır. Hastane yaşantısında özellikle dışa dönük ve kolay olan çocuklar içe dönük ve zor olan çocuklara göre hastane ortamından daha az etkilenir.

Çocuklar yaşlarına göre belirli gelişim aşamaları geçirmekte ve farklı gelişim özellikleri göstermektedir. Çocukların bireysel farklılıkları dışında yaş ve gelişim aşamalarına göre gösterdikleri gelişim özellikleri çocukların hastaneye hazırlık aşamasını etkilemektedir.

Bir çocuğun hastalığının başlangıç ya da ileri düzeyde olması tanının ciddiyetiyle ilgili bir durumdur.

Hasta çocuğu bulunan ebeveynler 1) çocuğun iyileşmesine yönelik endişe duyabilirler, 2) çocuğun hastalığı nedeniyle suçluluk duyarbilirler ve 3) evdeki diğer aile üyeleri için endişe edebilirler.

Okul öncesi dönemde çocuklarda cansız nesnelere canlılık özellikleri yükleme yani animizm özelliği ve sembolik oyun özelliği de görüldüğü için bu iki özellik çocukların hastane yaşantısına hazırlanmasında rahatlama açısından kullanılabilecek ve oyunlarına aktarılabilecek özellikler arasında yer alır. Özellikle hastaneyle tanışan hasta çocuk “neden ve niçin buradayım?, Bana neler yapılıyor?, Bana ne olacak” gibi birçok soru sorabilir.

Piaget’e göre okul dönemindeki dönemdeki çocuklar, zihinsel yetenekleri ile yeterliliğini ortaya koyabildiği, benmerkezcilikten kurtulduğu ve başkalarının da kendilerine göre düşüncelerinin olabileceğini kavradığı için çocuk, ebeveyn ve aile bireylerinin endişe ve korkularını daha net olarak görebilir. Dolayısıyla ebeveyn ve aile bireylerinin korku ve endişelerini çocuğa çok yansıtmamaları gerekmektedir.

Çocuğa yaklaşım eğitimi hastaneye hazırlanma sürecinde çocuklara yönelik değil ebeveynlere yönelik geliştirilen bir eğitimdir.

Bir ailenin hastaneye yatma hazırlığında olan çocuğuna daha önce hastanede kalmış olan bir çocuğun hayatını anlatan bir roman alması dil etkinlikleri ile ilişkilendirilebilir.

Temel güven duygusunun oluşması için bebek ve anne arasında yeterli ve tutarlı bir ilişkinin kurulması gerekir. Güven duygusunun oluşması için bebek anne ilişkisinin devamlılığı esastır. Doğru yanıt A'dır.

İşitme kaybı bir hastalıkla birlikte gelişebilir fakat hastaneye yatış sürecinde beklenen durumlardan biri değildir. Doğru yanıt D'dir.

Okul öncesi dönemdeki en önemli fiziksel gelişimlerden biri de beyin ve sinir sistemindeki gelişimdir. Doğru yanıt B'dir.

okul öncesi dönem çocuklarında da en önemli düzenlemeler, annenin çocukla birlikteliğinin sağlanması, izolasyon, ağrı kontrolü ve düşme riskine karşı alınacak önlemlerdir. Doğru yanıt E'dir.

Çocukların gelişim özellikleri, ilgi ve ihtiyaçlarına göre hazırlanacak olan hastaneye hazırlayıcı konular aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
Sağlık: Büyüme ve gelişme, vücut organlarının tanıtımı ve fonksiyonları, vücut sağlığını koruma (temizlik, uyku, beslenme), çevre sağlığı konuları sağlık konusu içerisinde yer alabilir.
Hastane: Hastane bölümleri, oyun odaları, ameliyathane, iyileşme odası, röntgen odası, tedavi odaları, laboratuvarlar, eczane gibi hastane içi bölümlerinin ne amaçla kullanılacağı konusunda çocuğa bilgi verilmesi önemlidir.
Hastane süreci: Hastanede kaldığı sürede hasta çocuğun beslenme, uyku, tuvalet ihtiyaçlarının karşılanması, ziyaret, refakat, arkadaşlık, haberleşme, oyun vb. konularına ilişkin bilgiler yer alabilir.
Hastane personeli: Doktor, hemşire, çocuk gelişimci, öğretmen, psikolog, diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı, hastane idari personeli, sekreter ve diğer yardımcı personelin görevleri ve bu sağlık personelinin hasta çocuğun hangi gereksinimlerine cevap vereceği
konusunda bilgi verilmelidir.

Hastaneye yatış, çocuğun yaşına ve yatış nedenine bağlı olarak farklı noktalarda rahatsızlık yaratır. Her şeyden önce çocuk; evinden güven içinde olduğu en önemli ortamdan uzaklaşır. Anne baba desteğinden yoksun kalmak çocuğu en çok tedirgin eden noktadır. Ayrıca çocuk, hastaneyi bilinmeyenlerle dolu ve yaşına göre ürkütücü bir yer olarak algılar. İğneler gibi sağlığı için gerekli olan araçlar, acı veren tıbbi müdahaleler, tanımadığı doktorlar, hemşireler gibi birçok sağlık personelinin bulunduğu hastane ortamı çocukların olumsuz duygular yaşamasına neden olur (Başbakkal ve ark., 2010; Gönener ve Görak, 2009).

Çocukluk döneminde hastane yatış sürecinde hayali arkadaşa yükleme yaparak acı verici durumlarla baş edebiliyor olabilir. Doğru yanıt E'dir.

Kohlberg’e göre, dokuz yaşına kadar çocukların birçoğu ahlaki muhakemenin en alt düzeyi olan gelenek öncesi düzeydedir. Bu düzeyde iyi ve kötü kavramları, dışarıdan gelen ödül ve cezaya göre yorumlanır. Doğru yanıt D'dir.

Bu dönemdeki çocuklar, hastalık ve hastaneye yatış karşısında yalnızlık duygusu, korku, okuldan ve akranlarından ayrılma kaygısı, suçluluk duygusu gibi duygusal tepkiler gösterirler. Tepkilerin gerçekçi açıklamalarla azaltılması önemlidir. Doğru yanıt C'dir.

"Ergenlik, yaşamın ilk iki yılından sonra büyüme ve olgunlaşma ile ilgili en yoğun değişimlerin yaşandığı dönemdir." Doğru yanıt B'dir.

Sosyal duygusal ve kişilik gelişimi açısından önemli olan ergenlik dönemi özellikleri arasında cinsellik, benlik, rol karmaşası, beğenilme gibi kavramlar öne çıkmaktadır. Bu özelliklerin hastane ortamında gelişimsel açıdan sekteye uğramaması gerekmektedir. Bunları genel olarak mahremiyet başlığı altında toplayabiliriz. Doğru yanıt A'dır.

Doğru cevap: B şıkkı Daha önceki hastane deneyimi değil Daha önceki hastalık deneyimi olacak !!!!