HASTA ÇOCUKLARIN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 20

Raporu hazırlayan Sir Harry Platts'dir.

İlk oyun grubu 1963 yılında başlamıştır.

Stresör, bireyde stres oluşturan etmenlerdir.

Yukarıdaki üç madde de  hastane yaşantısına hazırlanma sürecinin kolay veya zor geçmesini etkileyen  faktörlerdendir.

Biyolojik ihtiyaçları karşılama amacına yönelik bir davranışa iten güce dürtü adı verilir.

Hasta çocuklar ile ilgili gerçekleşen en büyük değişim; hasta olduklarında ve hastane
bakımına ihtiyaç duyduklarında çocukların ihtiyaçlarına olan farkındalığın büyümesine
bir yanıt olarak Birleşik Krallıkta Sağlık Bakanlığının bir parçası olan merkez sağlık hizmetleri konseyinde hasta çocuklara yönelik bir komitenin kurulmasıdır. Bu komitenin görevi çocukların sağlık ve diğer alanlar açısından iyiliği hakkında araştırma yapmak, destek
çözüm önerileri oluşturmak ve değerlendirmektir. Bu komitenin başkanı olan Sir Harry
Platt 1959 yılında komitenin gözlemlerini, bulgularını ve önerilerini içeren bir rapor hazırlatmış ve bu rapor Platt Raporu olarak tanınmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Sözleşmesi yanında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989 tarihinde benimsenen ve 2 Eylül 1990 tarihinde de yürürlüğe girmiş olan Çocuk Hakları Sözleşmesi hasta çocukların
hakları açısından büyük önem taşır. Bu sözleşme’de yer alan çocuğun sağlıklı yaşama hakkı, sözleşme’nin 24. maddesinde güvence altına alınmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Konusunda uzman kişiler tarafından verilen yardıma profesyonel destek adı verilmektedir.

Genellikle 6. ile 8. aylar arasında ortaya çıkmakta ve hem anne hem de çocuk üzerinde hastane yaşantısı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilmektedir.

Çocuğun düşüncelerini, duygularını kısaca kendini ifade edebilme becerisine ifade edici dil becerisi adı verilmektedir.

Sembolik oyun, 3-6 yaş arasında ortaya çıkmaktadır.

İlk çocuk
hastanesi 1802 yılında Paris’te açılmış, bu hastaneyi 1834 yılında St. Petersburg ve 1837
yılında Vienna Hastaneleri takip etmiştir. Daha sonra 1852 yılında Londra’da Dr. Charles
West, Çocuk Hastanesini kurmuştur. ABD’de ise ilk çocuk hastanesi 1854 yılında açılmıştır. Türkiye’deki ilk çocuk hastanesi ise 1899’da, II. Abdülhamit’ in altı aylık kızının
ölümü üzerine kurduğu Şişli Etfal Hastanesidir. Kurtuluş Savaşı sırasında 21 Mart 1921’de
Türkiye’nin ilk Çocuk Hastalıkları Dispanseri açılmış ve yine 1921’de ilk doğum ve çocuk
bakımevi açılmıştır. 1928’de ihtisas kanunlarının yürürlüğe girmesi ile pediatri uzmanları
yetiştirilmeye başlanmıştır. Cumhuriyet’ in ilk yıllarında kurulan çocuk hastanelerinin yatak sayısı 1090 iken ilerleyen yıllarda yeni açılan hastanelerde de çocuk servisleri açılarak
yatak sayıları arttırılmıştır.

Çocukların hastane yaşantısına hazırlanması sürecinde rol alan etmenler; hastane yaşantısına hazırlanma sürecinde çocuk, çocuğun hastane yaşantısına hazırlanma sürecinde
ebeveyn, çocuğun hastane yaşantısına hazırlanma sürecinde sağlık personeli, çocuğun
hastane yaşantısına hazırlanma sürecinde sağlık hizmetleri olmak üzere dört başlık altında ele alınmıştır.

Hastane yaşantısına hazırlanma sürecinin kolay veya zor geçmesini etkileyen faktörler arasında şunlar sıralanabilir:

Çocuğun yaş ve gelişim özellikleri

Çocuğun mizacı

Daha önceki hastalık deneyimleri

Hastalığı ve hastanede yatmayı algılayışı

Tanının ciddiyeti

Hastalığın süresi ve türü/tipi

Ağrı ve hareket kısıtlılığının derecesi

Tanı ve tedavi amacıyla yapılan müdahalelerin tipi ve sıklığı

Ebeveynlerin hastalığı algılayışı ve stres düzeyleri

Önceki stresörler

Çocuk ve ailenin sahip olduğu destek hizmetleri

Hastane yaşantısına hazırlayıcı eğitim programları ve niteliği

Hastane personelinin eğitim düzeyi bunların arasında yer almadığından cevap D seçeneğidir.

Çocuğun hastaneye yatması gerektiğinde tüm ailenin yaşam tarzında değişiklikler oluşmakta ve bu değişiklikler tüm ailenin stres ya da kriz yaşamasına neden olabilmektedir. Ebeveynlerin korku ve endişe/anksiyete yaşamalarının bazı nedenleri vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir :

Çocuğun iyileşmesine ilişkin endişelerin olması

Hastane ortamının yabancı olması, tanımadıkları birçok materyal ve araçlar ile karşılaşmaları

Çocuğun bakımında sağlık personeline göre kendilerini daha önemsiz hissetmeleri

Çocuğun hastalığı ve tepkileri hakkında yeterli bilgiye sahip olmamaları

Çocuğun hastalığı nedeniyle suçluluk duymaları

Evdeki diğer aile üyeleri için endişe etmeleri

Ekonomik sorunlar

B seçeneğinde yer alan çocuğun hastalığıyla ilgili doktorları suçlamaları bunların arasında yer almaz. Bu nedenle cevap B seçeneğidir.

Bilindiği gibi ebeveynlerin korku ve endişelerinin nedenleri arasında ekonomik sıkıntılar yer alır. Bu sıkıntılar çözülmediği takdirde, ebeveynlerin korku ve endişeleri artmakta buna paralel olarak da çocukların korku ve kaygıları artmaktadır. Bu da çocuğun hastane yaşantısına hazırlanmasını etkiler. Bu etkilerin düzenlenmesi için ulusal sağlık politikaların düzenlenmesi gerekir. Hasta çocukların sağlık hizmetleri konusundaki ihtiyaçlarına ilk olarak 1948 yılında İngiltere’ de Ulusal Sağlık Hizmetlerinin (NHS) kurulması ile cevap verilmeye başlanmıştır. Bu hizmetler refah devletinin bir simgesi olarak ve hayırseverlerin fonları veya özel ücretlerle sağlanmayan, ulaşılması bedava olan sağlık bakımı hizmetlerini içermiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Şema, bireyin çevresinde bulunan nesne, olay ve olguları tanımak için zihinde oluşturduğu algı çerçevesidir. Birey şemalar yoluyla çevreye uyum sağlar ve çevreyi organize eder.Bebeklik döneminde olan çocukların tüm duyuları gelişmiş durumda ve çevrede olan her şeyi bilinçsiz olarak kaydetmektedir. Kendilerince şemalar oluşturmaktadırlar. anımı verilen kavram E seçeneğinde yer almaktadır.

Bebeklik Dönemi (0-1 Yaş) Bebeklik dönemi, çocukların bir daha asla bu kadar hızlı büyüyemedikleri ve gelişmedikleri dönem olarak ifade edilir.İlk Çocukluk Dönemi (2-3 Yaş) Bebeklik döneminde çocukların hastane yaşantısına hazırlanmasına yönelik yukarıda belirtilen tüm noktalar, ilk çocukluk dönemi çocukları için de geçerli olan noktalardır.Okul Öncesi Dönem (3-6 yaş) Çocukların gelişim özellikleri, hastane yaşantısına hazırlanma aşamasında önemli ipuçları verir. Çocuklar bu dönemde ben merkezci özelliğe sahiptir. Okul Dönemi (6-12 Yaş) Piaget’e göre bu dönemdeki çocuklar, zihinsel yetenekleri ile yeterliliğini ortaya koyabildiği, benmerkezcilikten kurtulduğu ve başkalarının da kendilerine göre düşüncelerinin olabileceğini kavradığı için çocuk, ebeveyn ve aile bireylerinin endişe ve korkularını daha net olarak görebilir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Terapötik mizah, sağlığın geliştirilmesinde kullanılır ve duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimi destekleyerek hastalıkla baş etmeyi kolaylaştırır. Mizah aynı zamanda hastane personeli ve hastalar arasında ilişkiyi güçlendirir. Çocukların yaşadığı kaygı düzeylerinin düşürülmesinde mizah için kullanılan hastane palyaçoları çok önemlidir. Tiyatro ve palyaço gibi etkinlikler ağrı, acı ile başa çıkma ve kontrol kaybını yenmede önemlidir. Sanat Etkinlikleri ;Sanat, insanın en derin duygularını ifade etme yoludur ve insanın hikâyesinin portresidir (Baerg, 2003). Sanatsal ifade her çocuğun iyileşmesine yardımcı olur. Sanat ürünleri oluşturulması sayesinde çocuklar bilişsel yeteneklerini geliştirirken hastalığın etkileri ile daha rahat baş edebilmektedir. Bilgisayar Kullanılarak Gerçekleştirilen Etkinlikler ;Özellikle son yıllarda, tüm çocuklar teknolojik araçlarla tanışmış durumdadır. Evde her zaman ulaşabildikleri bilgisayara özellikle ergen hastalar, hastane ortamında da ulaşmak ister. Çocuklar bilgisayar kullanarak yaratıcılıklarını ve yazma becerilerini geliştirerek rahatlarlar .Eğitim ve Tartışma Grubu Etkinlikleri: Bu etkinlik özellikle okul dönemi çocuk ve ergenleri kapsamaktadır. Bu etkinliklere sağlık personeli katılır. Çocukların hastane yaşantısına ve hastalığına ilişkin soruları cevaplandırılır ve istekleri tartışılır (Baykoç, 2006). Çocuklar böyle bir grup içinde kendilerini değerli hisseder.Tanışma Etkinlikleri :Hastaneye hazırlayıcı eğitimde en önemli etkinlik olarak yer alır. Hastane yaşantısına olumlu başlaması için hastanenin ve hasta personelinin tanıştırılması çok önemlidir (Baykoç, 2006). Böylelikle kendilerini ortama yabancı hissetmezler, yalnızlık duymazlar ve hastane yaşantısına daha rahat ve çabuk alışırlar. Doğru cevap A seçeneğidir

Çocuklar, anne babadan ayrılarak hastaneye yatırıldıklarında çeşitli duygusal tepkiler gösterir. Çocukların gösterdikleri tepkiler üç aşama hâlinde ortaya çıkabilir:
Ayrılık protestosu: Çocuk ağlar, çığlık atar; anne babadan ayrılmaya ve hastaneye yatışa tepki gösterir. Bu aşamada çocuk, anne baba kaybının yarattığı yoğun bir kaygı yaşamaktadır. Hastane ortamının yabancı olması da çocuktaki kaygıyı arttırmaktadır.
Üzüntü: Bu aşamada çocuk sessizleşir, içine kapanır. Ağlamaları monotonlaşır.
Çevresine karşı ilgisi azalmıştır. Hastaneye yatış, çocuk tarafından kabullenilmeye başlanmıştır.                Bağımsızlık: Bu aşamada çocuk neşeli, hareketli ve konuşkandır. Çevresindeki sağlık personeli ile iletişim kurmaya başlar. Ziyarete geldiklerinde ailesine daha az ilgi gösterir ve ailesi ayrıldığında yoğun üzüntü yaşamaz.

Doğru cevap D'dir.