HASTA ÇOCUKLARIN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 18

Ayrılık protestosu: Çocuk ağlar, çığlık atar; anne babadan ayrılmaya ve hastaneye yatışa tepki gösterir. Bu aşamada çocuk, anne baba kaybının yarattığı yoğun bir kaygı yaşamaktadır. Hastane ortamının yabancı olması da çocuktaki kaygıyı arttırmaktadır.

Korku: Görünen ya da görünmeyen tehlikeler karşısında bireyin gösterdiği doğal ve gerekli bir tepkidir. Çocukta görülen korkuların yaşa göre değişen kaynakları bulunmaktadır. İki üç yaşındaki çocuklar gök gürültüsü, elektrik süpürgesinin sesi gibi yüksek seslerden korkar. Üç dört yaşında bu korkulara karanlıktan, dilenciden, hırsızdan, polisten ve hayali varlıklardan korkma eklenir. Dört yaşındaki çocuklar düşüp yaralanmaktan, çizilen bir yerinin kanadığının görmekten korkar. Altı yaşında ise hayalet, cadı, yangın, hırsız, çocuklar için korku kaynağıdır. Korkuyu susturma, sindirme, alıkoyma, gözdağı verme aracı olarak kullanan anne babaların çocukları, daha yoğun korku yaşar. “Uslu durmazsan, doktor sana iğne yapar” gibi gözdağı ve uyarılar, çocuğun dünyasında anlaşılmaz, karmaşık korkulara sebep olur (Bakırcıoğlu, 2013).

Sürekli olarak yapılan iğneler, içilmesi gereken ilaçlar, diyet yapma zorunluluğu ve çocuğun hayatına yönelik çeşitli kısıtlamalar çocuk açısından önemli kaygı kaynaklarıdır.

Daha çok iki-üç yaşlarında görülen öfke nöbetlerine huysuzluk krizleri de denmektedir. Çocukların bu yaşlarda bu tepkileri göstermesi normal ve beklenen bir davranıştır. Çocuklar günde üç kez öfke nöbeti geçirebilir.

Depresyon, sık görülen bir duygu durum bozukluğudur. Yaşamın getirdiği stres yaratan birçok duruma gösterilen normal bir tepki olarak ortaya çıkar. Çok küçük yaşlardan itibaren çocuklarda da depresyon görülebilir. Çocukluktan ergenliğe geçişte ise görülme sıklığı artmaktadır. Hastalık ve hastaneye yatış sürecinin yarattığı üzüntü ve çökkünlük, çocuğun düşüncelerini, davranışlarını, sosyal yaşamını, okul performansını etkiliyorsa depresyondan söz etmek mümkündür.

Empati, bireyin kendini başkalarının yerine koyabilme yetisidir. Anne babaların çocuğa empati duyabilmesi onun gözüyle görebilmeyi, onun kulağıyla işitebilmeyi, onun yüreğiyle hissedebilmeyi ve bunu çocuğa hissettirebilmeyi gerektirir.

Aileye çocuğun durumu açıklanırken anlaşılmayan bir dilin kullanılması, ailede ve
çocukta korku, kaygı ve üzüntü duygularına yol açabilir. Mümkün olduğunca teknik olmayan basit ve anlaşılır bir dilin kullanılması önemlidir (Kain ve ark., 1996;Petriollo ve Sirgay, 1980).
• Ebeveynlerin de personele saygı duyması ve onlara duyarlı yaklaşması gerekir. Personel de en az kendileri kadar stres altındadır. Ancak problemlerin büyümedençözümlenmesi önemlidir. İletişim kurarken suçlayıcı davranılmaması; sorunlarıdile getirirken “ben” dilinin kullanımına özen gösterilmesi gerekir (Örneğin: “sorularımıza cevap vermiyorsunuz”yerine “sorularımıza yanıt alamadığımızda üzülüyoruz”) ifadesi kullanılabilir. Sağlık personelininde çocuğa ve aileye onur kırıcı ve profesyonel yönden uygun olmayan şekilde davranmamaları gerekir (Keene ve Prentice, 1999).
• Sağlık personelinin hasta çocuğa ve ailesine yaklaşımlarında empati önemli bir konudur. Ailenin duygusal tepkilerinin sağlık personeli tarafından anlaşılması önemlidir. Ebeveynler yaşadıkları suçluluk duygusu ve umutsuzluk sebebi ile kendileriniçevreden izole edebilir. Bu durum sağlık personeli tarafından, ebeveynlerin çocuklarıyla yeterince ilgilenmediği şeklinde yorumlanabilir. Bu süreçte ebeveynlerinaynı durumdaki diğer ebeveynlerle ilişkide olmaları da ebeveynlere yardımcı olacaktır. Böylelikle ortak duygu ve düşüncelerin paylaşılacak ortak sorunlara birlikte çözümler bulunacak ve geçmiş deneyimlerin paylaşılmasıyla duygusal rahatlama yaşanacaktır (Gültekin ve Baran, 2005).

Uzun süredir devam eden, yavaş ilerleyen kişinin yaşam standardını etkileyen, genellikle tam tedavisinin mümkün olmadığı, kalıcı hasara sebep olabilen hastalıkları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Ani gelişen, herhangi bir kaza, yaralanma sonucu ortaya çıkan, kısa süreli devam eden, tedavisi mümkün olan hastalıkları tanımlamak için kullanılan bir terimdir

Uzun süredir devam eden, yavaş ilerleyen kişinin yaşam standardını etkileyen, genellikle tam tedavisinin mümkün olmadığı, kalıcı hasara sebep olabilen hastalıkları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Ani gelişen, herhangi bir kaza, yaralanma sonucu ortaya çıkan, kısa süreli devam eden, tedavisi mümkün olan hastalıkları tanımlamak için kullanılan bir terimdir

Çocuklarda sık görülen akut hastalıklar;

kızamık, kızamıkçık, kabakulak, suçiçeği, kızıl, zatürre, 6. Hastalık, idrar yolları enfeksiyonu, orta kulak iltihabı, TONSİLİT, bronşit, bronşiolittir.

Çocuklarda sık görülen kronik hastalıklar ise;

kronik öksürük, astım, epilepsi, fenilketonüri, talasemi, kronik böbrek yetmezliği, diyabettir.

Ateş genellikle vücut düzeninin bozulduğunun işaretidir ancak bazen bu bozukluk önemli olmayabilir.

Fenilketonüri, fenilalalin enziminin tam ya da tama yakın (normalin % 1’inden daha az) eksikliği sonucu gelişen, erken dönemde tanı konularak tedavinin başlatılmadığı çocuklarda ağır zekâ ve gelişme geriliğine yol açan, genetik geçişli, metabolik bir hastalıktır. Akraba evliliklerinin sık olması nedeniyle Türkiye’ de de oldukça sık görülmektedir

Nöbet Anında Yapılabilecek Önlemler
• Çocuk, güvenli bir yere yatırılmalıdır.
• Hava alabileceği bir alan oluşturulmalı, etrafına toplanılmamalıdır.
• Kıyafetleri rahat nefes alabileceği şekilde gevşetilmelidir.
• Kasılmalarla meydana gelen hareketleri engellenmemelidir.
• Uyandırılmaya, ayıltılmaya ÇALIŞILMAMALI sadece kendine zarar verebileceği durumlar engellenmelidir.
• Çenesi kilitlendiyse sert ve temiz bir cisimle dişleri aralanmalı, dilinin solunum
yolunu tıkaması engellenmelidir.

Astımı Olan Çocuklar İçin Önlemler
• Sigara dumanı, soğuk hava ve nemli ortamlarda bulunmalarına engel olunmalıdır.
• Alerjiye neden olan etmenler belirlenerek bu etmenler engellenmelidir.
• Verilen ilaçlar düzenli kullanılmalıdır.
• Grip gibi hastalıklar, astımı tetiklediği için gerekli önlemler alınmalıdır.Aşı yaptırılabilir.
• Çocuğun yattığı odaya halı konması da astımı tetikleyebilmektedir. Bu nedenle çocuğun odasına halı serilmemesi veya serilen halının düzenli olarak temizlenmesi
önemlidir

Üzüntü: Bu aşamada çocuk sessizleşir, içine kapanır. Ağlamaları monotonlaşır.
Çevresine karşı ilgisi azalmıştır. Hastaneye yatış, çocuk tarafından kabullenilmeye
başlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yavaş ilerleyen