Çağımızın Görsel İletişim Ortamı Olarak Yeni Medya

Rice (1984), yeni iletişim teknolojilerini mikro işlemci ya da bilgi işleme yeteneğine sahip olan ve hem kullanıcıların kendi aralarında, hem de kullanıcı ile bilgi arasında belirli bir etkileşim olanağı sağlayan ya da zorunlu kılan iletişim teknolojileri olarak tanımlar (akt. Timisi, 2003: 81). İşte bu yeni iletişim teknolojileri aynı zamanda yeni medya olarak da tanımlanır. Laughney (2010), cep telefonları, sayısal kameralar, İnternet uygulamaları, müzik çalarlar, dokunmatik radyolar ve sayısal televizyonlar gibi teknolojileri birer yeni medya ortamı olarak sıralar.

Amerikalı sosyolog Thorstein Veblen (1857-1929) tarafından tanımlanmış bir kavram olan teknolojik belirleyicilik, toplumların yapılarının ve kültürel değerlerinin sahip oldukları teknolojiler tarafından belirlendiğini varsayar.

Türkiye İnternet’e 12 Nisan 1993’de ODTÜ ve TÜBİTAK işbirliği ile katılmıştır (Gürcan, 1998).

İnternet’in tarihsel gelişiminde 1993 ile 2003 tarihleri arasındaki dönem Web 1.0 olarak anılır.

• Elde edilen bilginin niceliksel olarak artması,
• Bilgiye ulaşımın hızlanması,
• Enformasyonun alıcının kontrolünde dolaşımda olduğu çift yönlü iletişim olanağının sağlanması,

• Kitlesel yayıncılıktan kişiselleşmiş yayıncılığa geçiş,
• Merkeziyetçi yapıdan kurtulan enformasyon sistemi,
• Etkileşimli uygulamalardaki artış (akt. Timisi, 2003: 83-85).

• Eşzamanlı ya da eşzamansız bilgi ve haberler sunabilme ve bir veri kaynağı

oluşturabilecek şekilde yüksek kapasitelerde arşivleyebilme,

• Zaman ve mekan sınırlılıkları olmayan kişilerarası iletişim ve etkileşim ortamları

sağlayabilme,

• Bireysel ya da paylaşımlı olarak kullanıcılarını eğlendirebilme,
• Bireysel kullanımlar amacı ile üretilmiş farklı yazılımları ile kullanıcılarına

ifade ve paylaşım olanakları sunabilme,

• Geleneksel medyanın tüm içerik çeşitliliklerini (ses, görüntü, metin vb) tek

başına işleyebilme ve yeniden üretebilme,

• Geleneksel medyanın oluşturamayacağı farklı temsiller, gerçeklikler üretebilme

ve yaşatabilme,

• Farklı sektörlere yönelik profesyonel hizmetler geliştirebilme becerileridir.

Kullanıcılar 2004 yılında Web 2.0 teknolojisine geçişle birlikte tüm kullanıcılar herhangi bir özel yazılıma ihtiyaç duymadan içerik üretebilir ve İnternet üzerinden yayabilir hale gelmişlerdir. Kullanıcıların kendi çevrimiçi kimliklerini oluşturdukları, görsel işitsel iletileri kodlayabildikleri ve başkalarıyla paylaşabildikleri, farklı kişilerle anında iletişim kurabildikleri tüm bu güncel uygulamaların temeline Web 2.0 teknolojisinin getirdiği yeni olanaklar bulunmaktadır.

ARPANET olarak adlandırılan bu proje dünyanın ilk çalışan paket anahtarlama ağı olmasının yanı sıra İnternetin de atası olarak kabul edilir ve daha sonra İnternet’in gelişmesine yol açan TCP/IP protokolünün ortaya çıkmasını sağlayan teknolojik gelişmeler arasında başı çeker.

Sayısal dönüşüm

Taşınabilirlik

Zaman ve Mekan Sınırsız İletişim

Eşzamansızlık

Etkileşimlilik

Kitlesizleştirme

Kişiselleştirebilme

Ağ Erişimi

Görsele Dayalı İletişim

Yöndeşme

Temsil Sistemi ve Ötemevcudiyet

Yeni Temsil Yüzeyi Olarak Yeni Ekran

Yeni medyanın yüksek hızlı iletişim süreçlerinde büyük kolaylıklar sağlamasının yanında kayda
değer eleştiriler de aldığı da bir gerçektir. Örneğin, Stevenson (2008), yeni medyanın
geleneksel medyaya karşın yüksek hızlı iletişim becerisinin her zaman olumlu
sonuçlar doğurmayacağını belirtirken, Virlilio’nun (1995) görüşlerine atıfta bulunur
ve bu olumsuzlukları altı maddede toparlar:
• İletişim teknolojisinin gelişmesiyle iletişim sürecinin hızlanması sonucuna
daha demokratik bir yapılanmanın oluştuğu hatalı olabilir. Hıza dayalı bir
teknoloji halkın koşullandığı bir kültür üretmeye meyillidir.
• Hızlı iletişim süreci ve küresel teknolojiler daha çok bir “terminal yurttaşlığını”
ortaya çıkarır. Bu ortam yakın ile uzak arasındaki fiziksel zaman ve
mekan ilişkilerinin kaybolduğu, fiziksel gerçekliğin yerini, ekran gerçekliğinin
aldığı bir duruma işaret etmektedir.
• Enformasyon toplumunun yüceltilmesi sürecinde sanal olarak bir devinimin
ortaya çıktığı doğru olabilir, ancak bu sanal devinim fiziksel ataleti
doğurabilmekte, “terminal yurttaşı” olarak tanımlanan bu yeni yaşam biçimine
uyum sağlamış kullanıcıları daha pasif bir konuma sokabilmektedir.
• Enformasyon teknolojilerinin iletişim süreçlerini hızlandırmasıyla birlikte
ortaya çıkan yeni gerçeklik algısı çevremizi saran ekolojik dünyayı eskisine
oranla daha az önemsememize neden olabilir ve içinde bulunduğumuz
gerçekliği daha çok teknolojinin olanakları ile oluşturulmuş eğlence ve siberfantazi
dünyasına dönüştürebilmektedir.
• Yeni medyanın gerçek zamanlı video teknolojisi ile bütünleştiği alanlarda
kullanıcılar sürekli bir gözetim altına girerler ve bu durum yeni bir totalitarizmin
oluşmasına neden olabilir.
• Kamusal alanı sömürgeleştirebilen teknoloji, insan bedeninin mahrem bölgelerini
işgal edebilir (akt. Stevenson, 2008: 328-330).

• Sayısal kameralar, analog kaydedicilere göre daha kaliteli görüntü ve ses kaydı yapar.

• Sayısal hale dönüşen görüntü ve sesler tüm iletim ağlarına (kablo, uydu, karasal) uyumlu olduğu gibi, İnternet üzerinden de iletilmeye uygundur.

• Sayısal yayınlar izleyiciyle etkileşime olanak veren uygulamaları da içerir. Böylece izleyiciler de veri iletiminde bulunabilir.

İlk taşınabilir video kameralar Sony firması tarafından 1967 yılında üretilmiştir.

İlk taşınabilir fotoğraf makinaları 1898 yılında Kodak firmasının “Folding Pocket KODAK Camera” (körüklü cep kamerası) adı ile üretilmiştir.

İlk tümleşik cep telefonları: 2003 yılında neredeyse tüm cep telefonu üreticilerinin
kamera ile tümleşik cep telefonlarını aynı anda satışa sunması, tarihte
ilk kez bir iletişim aracı ile kameranın birlikte piyasaya sunulması anlamını taşırmaktadır.

Türkiye’de 2009 yılından itibaren 3G (üçüncü nesil mobil iletişim standardı) teknolojisi ile kablo sınırlılıklarından kurtulmuş, her zaman her yerde çevrimiçi olabilme olanağı kazanmıştır.

Eşzamansızlık

Geleneksel medya dendiğinde akla gelen en yetkin iletişim ortamları radyo, televizyon ve film olarak
sıralanabilir.

Etkileşim

Bireyden kitleye uzanan bu süreçte ağ erişimi, bireyleri birer grubun parçası haline dönüştürür ve bireyin önemini arttırır. Bireylerin temsillerini ağ üzerinde sürdürebilmelerine olanak tanır. Gündelik yaşamda var olan toplumsal örgütlenmenin ağ ortamındaki karşılığı, çevrimiçi olabilmeyi gerektirir ve benzer bir toplumsal örgütlenme ağ üzerinde de gerçekleştirilir. Çevrimiçi olabilme, bireylerin sanal topluluklar içinde boy gösterebilmelerini sağlar. Yeni medya kullanıcılarına ağ ortamında sanal ya da gerçek farklı temsillerini yapılandırabilmeleri olanağını tanır.

• Farklı fonksiyonlardaki tuş takımları,
• Kontrol düğmeleri,
• Sistem işletim komutları,
• Farklı kullanım seçenek tuşları,
• Farklı seçeneklere ait tipografik ifadeler,
• Grafik tabanlı göstergeler.
• Farklı bilgilere ilişkin yazılı metinler.

• Rezistif dokunmatik ekranlar,
• Kapasitif dokunmatik ekranlar ve
• Kızılötesi (Infrared) dokunmatik ekranlar olarak adlandırılır.