HAREKETLİ GÖRÜNTÜNÜN TARİHİ - Deneme Sınavı - 6

Kalıcı olarak kodlanmış yeni medya içeriklerini belirli bir zaman dilimine bağlı olarak yer olmaması ve her kullanıcının kişisel tercihlerine göre izleme pratikleri geliştirebilmesine eşzamansızlık denir.

Manuel Castells yeni medyanın yapılanmasında yaşanan dönüşümü bir devrim olarak nitelerken enformasyon teknolojisi devrimi kavramını kullanmıştır.

Amerikalı sosyolog Thorstein Veblen (1857-1929) tarafından tanımlanmış bir kavram olan teknolojik belirleyicilik, toplumların yapılarının ve kültürel değerlerinin sahip oldukları teknolojiler tarafından belirlendiğini varsayar.

Yeni medyanın altı maddede özetlediği toplumsal değişim örneklerinde bilgi merkezi yapıya bürünmemiştir. Aksine enformasyon sistemlerinin merkeziyetçi yapıdan kurtulduğu savunulmaktadır.

Hızlı iletişim süreci ve küresel teknolojiler daha çok bir terminal yurttaşlığını ortaya çıkarır. Bu ortam yakın ile uzak arasındaki fiziksel zaman ve mekân ilişkilerinin kaybolduğu, fiziksel gerçekliğin yerini, ekran gerçekliğinin aldığı bir duruma işaret etmektedir.

Doğrusal olmayan kurgu sistemleri, sayısal video görüntülerinin her bir karesine ileri geri sarma ihtiyacı duymadan doğrudan ulaşımı mümkün kılan görüntü̈ işleme sistemleridir. Ayrıca diğer sayısal sistemler gibi kes kopyala ve yapıştır gibi sadece sayısal teknolojilere ait olanakları sunan kurgu sistemlerdir.

Verilerin sürekli güncellenerek yeniden işlenmesi süreci, sayısal görüntünün bir avantajı olmayıp yayıncı ile ilgili bir durumdur.

Filmin, sadece sinema salonlarında izlenebildiği ve televizyonunun ise en yetkin ev içi kitle iletişim aracı olduğu bir dönemde, yeni medya her zaman her yerde iletişim kurulabilen, erişilebilen bir iletişim ortamıdır. Geleneksel medyanın yerleşik iletişim alışkanlıklarına oldukça güçlü̈ bir yenilik sunar ve insanların iletişim araçları ile olan pratiklerinde önemli değişimlerin yaşanmasına yol açar. Bu durum zamana ve mekâna olan bağlılığı ortadan kaldırmaktadır.

Etkileşimli bir medyanın kullanıcılarına sunduğu olanaklar çok anlamlı görünmeyebilir; oysa yeni medyanın “yeni” olarak tanımlanmasındaki temel satırbaşlarından biri; yeni medyanın geleneksel medyaya göre kullanıcılarına etkileşimli bir iletişim ortamı sunabilmesidir. Öyle ki; bu durum iletişim sürecinde kaynak ile alıcıyı eşit konuma getirir.

Tanımı verilen kavram kitle iletişimi literatüründe yöndeşme olarak yer almaktadır.

Mevcut arayüzlerde kişiye özel değişimler yapılması ötemevcudiyet kavramı ile ilişkili olmayıp kişiselleştirme ile ilişkilidir.

Gündelik yaşamda var olan toplumsal örgütlenmenin ağ ortamındaki karşılığı, çevrimiçi olabilmeyi gerektirir ve benzer bir toplumsal örgütlenme ağ erişimi ile gerçekleştirilir. Çevrimiçi olabilme, bireylerin sanal topluluklar içinde boy gösterebilmesini sağlar.

İnternet’in günümüz yapısına kavuşmasındaki en önem¬li teknolojik atılımlardan biri de İsviçre’deki CERN Araştırma Enstitüsü’nde atılmıştır. Tim Barners-Lee 1989 yılında CERN’de gerçekleştirdiği çalışmalar sonucunda world wide web (www) adını verdiği bir sistem geliştirir. Bu sistem aslında birbirine bağ¬lı olan bilgisayarlardan oluşan bir ağdan başka bir şey değildir. Bununla birlikte Barners-Lee’nin İnternet ağının babası olarak tanıtılması ve başarısının Gutenberg’inkine eşit olduğunun vurgulanması, bu sürece ne kadar önemli bir katkısı olduğunu göstermektedir.

Günümüz internet ortamının şekillenmesinde yaşanan en radikal gelişmeler¬den biri de Web 2.0 teknolojisinin bulunuşudur. İnternet’in tarihsel gelişiminde 1993 ile 2003 tarihleri arasındaki dönem Web 1.0 olarak anılır ve HTML dil kodlamasının, hantal tarayıcıların ve karmaşık arama motorlarının kullanıldığı dö¬neme karşılık gelir. Web 1.0 bu nedenle büyük ölçüde bir okuma ve araştırma mecrası olarak işlev görür. Öte yandan 2004 yılında Web 2.0 teknolojisine geçişle birlikte tüm kullanıcılar herhangi bir özel yazılıma ihtiyaç duymadan içerik ürete¬bilir ve İnternet üzerinden yayabilir hale gelmişlerdir.

A, B, D ve E seçenekleri, yeni medyanın işlevsel özelliklerini oluşturmaktadır. Terminal yurttaşlığın ortaya çıkması, yeni medyanın yaratmış olduğu olumsuz sonuçlardan biridir.

Yeni medyanın devrimsel yükselişinin teknolojik temelini oluşturan en önemli olgu, verilerin sayısal olarak dönüştürülebilmesi, işlenebilmesi ve depolanabilmesi süreçlerine dayanmasıdır.

Yeni medyanın “yeni” olarak tanımlanmasındaki temel satır başlarından biri, yeni medyanın geleneksel medyaya göre kullanıcılarına etkileşimli bir iletişim ortamı sunabilmesidir. Bu durum iletişim sürecinde kaynak ile alıcıyı eşit konuma getirir. Her alıcı aynı zamanda potansiyel bir kaynak olabilme olanağına da sahiptir. Geleneksel medyanın tek yönlü iletişim süreçlerine karşın yeni medyanın etkileşimli iletişim olanağı, her kullanıcının kanal üzerinde eşit hak sahibi olmasına yol açar ve kanalı kullanarak iletilerini kodlayabilmek için tüm kullanıcıların birbirleri ile aynı haklara sahip olmalarını sağlar.

A ve B seçenekleri, yeni medyanın karakteristik özelliklerindendir. C ve D seçenekleri ise arayüzlerin işlevsel hale gelmesi için kullanılan görsel elemanlardandır.

2000’li yıllarda teknolojinin farklı alanlarda hızla gelişmesiyle birlikte birçok aygıt birbirleri ile ilişki içinde gelişim göstermiştir. Bu gelişim sıklıkla görüldüğü alanlar telekomünikasyon, medya ve bilgisayar teknolojileri olarak sıralanabilir. Bu farklı alanların aynı teknolojik altyapıları ve kimi zamanlarda da aynı veri tabanlarını kullanmaları ile ortaya çıkan yeni iletişim ortamları yöndeşme olarak tanımlanır.

Yaşanan teknolojik deneyimlerin orta¬ya çıkardığı değişimlerden ziyade bu değişimlerin toplumsal sonuçlarıyla ilgilenen Gilles Deleuze’a göre, “Makine her zaman teknolojik olduğun¬dan daha çok toplumsaldır.”