HAREKETLİ GÖRÜNTÜNÜN TARİHİ - Deneme Sınavı - 5

Sayısal teknolojilerin gündelik yaşam içerisinde yoğun olarak kullanılması ile birlikte, geçmişe nazaran “kes, kopyala yapıştır’’ üçlemesine dayanan sayısal bir kültürün varlığından söz etmek mümkündür. Artık birçok metin kişilerin yazma becerileri ve farklılıklarını içeren özgün cümlelerle kurulmaktan çok, var olan cümlelerin kopyalanıp yapıştırılması ile tek tipleşen bir anlatıma dönüşmektedir.

Yeni medyanın etkileşimli içerikleri, yeni ekranın teknolojik olanakları ile beslenirken, daha hızlı, daha duyarlı olan yeni ekranların üretimi de, yeni medya içerikleri ile birlikte uyumlu ve eşzamanlı olarak ilerler. Bu iki sürecin örtüştüğü durumlarda gelişim ivmesi her zamankinden daha hızlıdır. Bir yandan teknolojik gelişimin sağlanması, diğer yandan da bu teknolojiye uygun içeriğin üretilmesi en önemli iki sacayağı olarak öne çı¬kar. Örneğin, cep telefonları bu iki sacayağının en sağlam temellerinin atıldığı ve gelişme ivmesinin en hızlı yaşandığı iletişim teknolojilerinden biridir.

Rice (1984), yeni iletişim teknolojilerini mikro işlemci ya da bilgi işleme yeteneğine sahip olan ve hem kullanıcıların kendi aralarında, hem de kullanıcı ile bilgi arasında belirli bir etkileşim olanağı sağlayan ya da zorunlu kılan iletişim teknolojileri olarak tanımlar (akt. Timisi, 2003: 81).

Yeni iletişim teknolojileri aynı zamanda yeni medya olarak da tanımlanır.

Castells (2008) ve Blijker ve Hughes’e (1987) göre teknoloji toplum arasında doğrudan bir ilişki vardır ve bir toplum sahip olduğu teknolojiye değinilmeden anlaşılamaz ya da resmedilemez. Bu bütünüyle teknolojik determinist (belirleyici) bir bakış açısı üzerine geliştirilmiş olan bu yaklaşımdır.

Abramson, Arterton vd’nin (1988:32-65) yeni medyanın altı maddede özetlediği toplumsal değişim örnekleridir.

Sayısal görüntü sistemlerinin yeni medyanın karakteristik özellikleri ile alakası yoktur.

Non-linear (doğrusal olmayan) kurgu sistemleri, sayısal video görüntülerinin her bir karesine ileri geri sarma ihtiyacı duymadan doğrudan ulaşımı mümkün kılan görüntü işleme sistemleridir.

Eşzamansız iletişim kavramı izleyicilerin araç ile olan iletişim sürecini tanımlar.

Günümüz yeni medyasının en çarpıcı örneklerinden biri olan tümleşik cep telefonları aygıtları, artık sadece kameralı iletişim araçları değil, aynı anda birçok işlevi yerine getirebilen birer çoklu iletişim ortamlarıdır.

Bütünüyle teknolojik determinist (belirleyici) bir bakış açısı üzerine geliştirilmiş olan bu yaklaşım, toplumların ürettiği tüm ekonomik, toplumsal, sanatsal ya da endüstriyel değerleri teknolojik gelişimlerle açıklamaya çalışır ve tüm yeni teknolojiler gibi, bilgi teknolojilerini de kapsamaktadır. Amerikalı sosyolog Thorstein Veblen tarafından tanımlanmış bir kavram olan teknolojik belirleyicilik, toplumların yapılarının ve kültürel değerlerinin sahip oldukları teknolojiler tarafından belirlendiğini varsayar.

Yeni medyanın dolaysız geribildirime dayalı çift yönlü iletişim süreçlerine olanak tanımasına etkileşimlilik denir.

Kullanıcıların internet üzerinden okuma ve yazma işlevlerini yerine getirebilmeleri, web 2.0 teknolojisinin getirdiği yeni olanaklardan biri değildir.

Thorstein Veblen (1857-1929) tarafından tanımlanmış bir kavram olan teknolojik belirleyicilik, toplumların yapılarının ve kültürel değerlerinin sahip oldukları teknolojiler tarafından belirlendiğini varsayar.

Eli Noam’ın vurguladığı gibi teknolojinin üretebildiği ürünler içerisinde kendisini en hızlı olarak yenileyen araç bilgisayarlardır.  Bu hızlı dönüşümün finansal boyutunun karşılanabilmesinde, toplumun gündelik yaşamı içerisinde bir tüketici ürünü olarak yer bulabilmesi en önemli değişkenlerden biridir.

İnternet 1960’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı İleri Araştırma Projeleri Kurumu’ndaki teknoloji savaşları projesinde bir nükleer savaşta Sovyetlerin kazanmasını engellemek ya da Amerika’nın sahip olduğu iletişim süreçlerinin çökmesini önlemek amacıyla doğan bir proje olarak bilinir. ARPANET olarak adlandırılan bu proje dünyanın ilk çalışan paket anahtarlama ağı olmasının yanı sıra İnternetin de atası olarak kabul edilir ve daha sonra İnternet’in gelişmesine yol açan TCP/IP protokolünün ortaya çıkmasını sağlayan teknolojik gelişmeler arasında başı çeker.

İnternet’in günümüz yapısına kavuşmasındaki en önemli teknolojik atılımlardan biri de İsviçre’deki CERN Araştırma Enstitüsü’nde atılır. Tim Barners-Lee 1989 yılında CERN’de gerçekleştirdiği çalışmalar sonucunda world wide web (www) adını verdiği bir sistem geliştirir.

Türkiye İnternet’e 12 Nisan 1993’de ODTÜ ve TÜBİTAK işbirliği ile katılmıştır.

İnternet’in tarihsel gelişiminde 1993 ile 2003 tarihleri arasındaki dönem Web 1.0 olarak anılır ve HTML dil kodlamasının, hantal tarayıcıların ve karmaşık arama motorlarının kullanıldığı döneme karşılık gelir.

Web 2.0 teknolojisine geçişle birlikte tüm kullanıcılar herhangi bir özel yazılıma ihtiyaç duymadan içerik üretebilir ve İnternet üzerinden yayabilir hale gelmişlerdir. Kullanıcıların kendi çevrimiçi kimliklerini oluşturdukları, görsel işitsel iletileri kodlayabildikleri ve başkalarıyla paylaşabildikleri, farklı kişilerle anında iletişim kurabildikleri tüm bu güncel uygulamaların temeline Web 2.0 teknolojisinin etirdiği yeni olanaklar bulunmaktadır.