HALKLA İLİŞKİLERDE GÜNCEL KAVRAMLAR II

Halkla ilişkileri küresel ya da uluslararası bağlamda temel gelişme nedenleri İletişim alanındaki gelişmeler, taşımacılık alanındaki gelişmeler, çok uluslu şirketlerin artması, dış ticaretin artması ve uluslararası anlaşma ve organizasyonların çoğalmasıdır.

Uluslararası halkla ilişkiler kavramını tanımlarken genel olarak halkla ilişkiler uygulamalarının ve uluslararası faaliyet gösteren kuruluşların yapı ve
süreçleri ele alınmaktadır. Bu bağlamda çeşitli uluslararası ya da küresel halkla ilişkiler tanımlamalarına baktığımızda şu ifadelerle karşılaşılmaktadır
(aktaranlar: Ingenhoff ve Ruehl (2013:4, Grunig,
1993:142, Becerikli, 2005: 2):
• Küresel olarak tutarlı bir itibar oluşturmak ve genişletmek amacıyla farklı uluslar veya
kültürlerdeki paydaşlarla ilişkiler kurmak veya sürdürmek için bir şirketin tüm iç ve
dış iletişim faaliyetlerini içeren ülke ve kültürlerarası iletişim yönetimi.
• Bir şirketin, kurumun veya hükümetin diğer ulusların halklarıyla karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler kurmak için planlı ve organize çabası (Wilcox ve diğer, 1992)
• Uygulayıcıların birçok ülkede çalışmasına veya birçok ulusla işbirliği içinde çalışmasına izin verecek geniş bir perspektif (Grunig, 1992: 23)

Ülkeler açısından bakıldığında ise uluslararası halkla ilişkiler kavramı aşağıdaki
uzmanlıklarla birlikte bir şemsiye terim olarak ele alındığı görülmektedir (Signitzer, 2008: 206):
• Destinasyon markalaşması
• Ülke (bölge) markalaşması
• Kültürel ilişkiler (kültürel diplomasi)
• Kamu diplomasisi
• Algı yönetimi

Halkla ilişkiler çalışmaları açısından yeni bir ülkede faaliyete geçmek isteyen kuruluşların
ise bazı sorunlarla karşı karşıya gelmesi olasıdır (Curtin&Gaither, 2007:8):
• Anlamın çoğu kez kültüre göre farklılaşması
• Dilin çok ötesine geçen kültürel uygulamaları anlamak
• Birçok farklı düzeyde asimetrik güç ilişkileri içinde çalışmak
• Yasal konularda yerel ve ulusal hükümetlerle çatışma
• Birçok dil ve medya sistemine sahip ülkelerde farkındalık yaratmak
Bu sorunların üstesinden gelebilmek için küresel ya da uluslararası bağlamda halkla ilişkiler uygulamalarını etkileyecek faktörleri dikkate alarak hareket edilmesi gereklidir.

Sriramesh ve Vercic (2003:1-2), çevresel değişkenleri halkla ilişkiler uygulamalarıyla ilişkilendirmeye çalışarak, küresel/uluslararası halkla ilişkileri açıklamaya çalışmıştır. Halkla ilişkiler uygulayıcıları tarafından bir ülkeye özgü halkla ilişkiler stratejileri tasarlamak için beş çevresel değişkenin kullanılabileceği öne sürülmüştür: siyasi ideoloji, ekonomik sistem,
aktivizm derecesi, kültür ve medya sistemi. Bu değişkenleri halkla ilişkilerle ilişkilendirmenin arkasındaki gerekçeleri üç faktörle açıklamaya çalışmışlardır: bir ülkenin altyapısı, medya ortamı ve toplumsal kültürü.

İletişim kültürü etkiler ve ondan etkilenir. Kültürün ilk kapsamlı tanımını “insanın
toplumun bir üyesi olarak edindiği bilgi, inanç, sanat, ahlak, gelenek ve diğer yetenek ve alışkanlıkları içeren karmaşık bütün” olarak yapılmıştır. Bir toplumun kültürlerini belirleyen  faktörleri belirledikten sonra, kültürün bu boyutlarını halkla ilişkiler değişkenleriyle
ilişkilendirmeden önce kültürün bir toplumda nasıl tezahür ettiğini anlamak önemlidir.

Güç mesafesi, farklı katmanların üyelerine farklı önem ve statü düzeyleri verildiği bir toplumun dikey katmanlaşmasını tanımlar. Tipik olarak, daha düşük güç mesafesine sahip toplumlar, nispeten daha yüksek sosyal hareketliliğe sahip olma eğilimindedir ve bunun tersi de geçerlidir. Güç mesafesi daha yüksek olan toplumlar ayrıca daha otoriter örgütsel yapılara sahip olma eğilimindedir

Enformasyon Sistemleri Kuramı, kültürün sözsüz bileşenlerini açıklamaya ve iletişim üzerindeki etkilerini ortaya koymak amacıyla geliştirilmiştir.

Halkla ilişkilerin diyalojik modeli paydaşlar arasında eşitlik ve hakkaniyeti korumaya çalışmasıyla bağlantılı bir yaklaşımdır.

Kişisel Etki Yaklaşımı, Halkla ilişkilerde kişisel etki modeli, kültürün bir ulusta (veya kültürde) halkla ilişkilerin gelişimini nasıl etkileyebileceğini anlamak için değerli bir çerçeve sağlar. Model, hiyerarşik, devlet/hükümet tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilen veya adam kayırmacılığa tabi olan ülkelerde ve kuruluşlarda yaygındır.