HALKLA İLİŞKİLERDE GÜNCEL KAVRAMLAR II - Deneme Sınavı - 11

Felsefi etiğin kurucusu Aristoteles
olarak kabul edilir.

İşletmelerin sosyal sorumluluk kapsamı açısından bakıldığında, Carroll tarafından geliştirilen sosyal sorumluluk piramidinin bir basamağını etik sorumlulukları ifade eden “Etik ol” cümlesi oluşturmaktadır.

Etiğin önündeki engelleyici faktörler ise şu şekilde belirtilmektedir:
• Profesyonel değerlerin önüne kariyerci değerlerin geçmesi
• İş güvenliğini garantiye alma
• Prestij elde etme
• Maaş/ücrete önem vermeme
• Teknisyen mantalitesi
• İletişim mekanizmalarını kullanarak doyurucu iş yapma becerisi

Etik dışı kurumların gösterdikleri
ortak özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Profesyonel etik kodların kurulmasına
önem vermezler veya baskı uygularlar.
• Uzun vadeli planlar üzerinden kısa dönemli
kârlara önem verirler.
• Etik problemlerin çözümünü hafife alırlar.
• Finansal kayıplara neden olabilecek etik konulara isteksiz yaklaşırlar.
• Çalışanların etik dışı davranışlarını teşvik
edici ortam yaratırlar.
• Etik problemlerin çözümünü hukuk departmanına yönlendirirler.
• Halkla ilişkiler gibi konuları etik olarak incelerler.
• Çalışanlarına tüketicilerden farklı davranırlar.

Normatif Etik 
Teleolojik
Deontolojik
Erdem

Teleolojik teoriler, bir eylemin kötülüğünü ya da iyiliğini, yanlışlığını ya da doğruluğunu sonuçlarıyla saptamaktadır.

Kant’ın etik anlayışı “iyi istenç” kavramı ile açıklanır.

Dünya’da halka ilişkiler mesleğinin yaygın hâle gelmesi ile birlikte, uluslararası halkla ilişkiler uygulamalarının gerektirdiği ihtiyaçların ve zorlukların giderilmesi, meslek içerisinde bilgi alışverişi ve iş birliğinin teşvik edilmesi amacıyla farklı ülkelerin halka ilişkiler yöneticilerin katılımı ile 1 Mayıs 1955’te Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği (IPRA) kurulmuştur.

İki Yönlü İletişim Modeli: Bu model ilk olarak Jim Grunig tarafından geliştirilmiştir.

Avukat/Muhalif Modeli:
Halkla ilişkilerin görevi, içinde bulunduğu hukuk sistemini hem savunan hem de karşı çıkan şekilde taraflara eşit biçimde yaklaşıp mesaj vermektir.

Gerek kendi kişisel, bencil çıkarları için gerekse kamu iyiliği için yasa yapıcılar etkilenmeye çalışılsın, bu etkileme faaliyetini yürüten çeşitli gruplar vardır. Bu grupların temel amaçları belirlenmiş ortak çıkarları için yasa yapıcılar üzerinde bir baskı oluşturmaktır. Genel bir anlatımla, baskı grubu bilinçli ve örgütlü menfaat grubudur. Baskı grubu, etkilemeye dayanır. Etkileme ise, kolektif bir menfaat ya da bir grubun çıkarı adına yapılır. Bu açıklamalardan hareketle yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, bir baskı grubunu tanımlayan temel kavram etkilemeyi temsil ettiğinden bu sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.

Kurumsallaşmalarına göre baskı grupları şu başlıklarda özetlenebilir:
a. Anomik Gruplar
b. Teşkilatlı Gruplar
c. Teşkilatsız Gruplar
d. Kurumsal Gruplar

Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, Kadro Baskı Grupları, kurumsallaşmalarına göre baskı gruplarından birisi olmadığından bu sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.

Profesyonel Baskı Grupları şu başlıklarda özetlenebilir:
a. İşveren Kuruluşları
b. İşçi Kuruluşları
c. Tarım Birlikleri

Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, İşveren Kuruluşları, profesyonel baskı gruplarından birisini temsil ettiğinden bu sorunun doğru yanıtı C seçeneğidir.

Baskı gruplarının yukarıda sıralanan görevlerini yerine getirmek için bazı güç unsurlarına sahip olması gerekmektedir. Baskı gruplarının güç kaynakları şunlardır:
• Grubun büyüklüğü
• Grubun birliği, bütünlüğü
• Grubun coğrafi dağılımı
• Grubun sosyal statüsü
• Gruptaki liderlik olgusu
• Grubun benimsediği program
• Grubun içinde bulunduğu siyasi ortam

Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, grubun sosyo-kültürel yapısı baskı gruplarının güç kaynaklarından birisini temsil etmediğinden bu sorunun doğru yanıtı D seçeneğidir.

Yasa yapıcılara gerçekleri sunmak ve bilgilendirmek dışında lobiciler temsil ettikleri kurumların savunuculuğunu da yaparlar. Bir meclis temsilcisine, bekleyen mevzuat konusunda bir tavır alarak erken bilgilendirmelerde bulunmak ve temsil edilen kurumu savunmak, genellikle temsil edilen kurumun pozisyonunu güçlendirici bir durum yaratabilir. Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, bir meclis temsilcisine bekleyen mevzuat konusunda erken bilgilendirmelerde bulunması, bir lobicinin yukarıda belirtilen temel görevlerinden konum savunuculuğuyla ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir.

Lobiciler ekonomik gelişim, siyasal fikirler, siyasetçiler hakkındaki bilgiler, yasal düzenlemenin içeriği gibi konularda bilgi toplamakla yükümlüdür. Bilgi güçtür.  Bu alandaki ikna da duygusal bazda değil bilgisel bazda olur. Toplanan bilgiler dürüst bir şekilde, çarpıtmadan sunulmalıdır. Lobicinin güvenilirliği çok önemli bir kavramdır. Bu yüzden lobici dürüst olmalıdır. Bu bakımdan yukarıdaki seçenekler incelendiğinde bu sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir.

Lobicinin lobiciye lobi yapması olarak da adlandırılan kolektif lobicilikte diğer lobiler ile işbirliğine girilmektedir. Kolektif lobicilikte üzerinde durulan konu ile ilgili bilgi alışverişi, konunun şekillendirilmesi için karşı tarafı etkileme, ileride kullanılacak taktik ve stratejilerinin tartışılması gibi olanaklar yaratılmaktadır. Bu bakımdan yukarıdaki açıklamalardan hareketle bu sorunun doğru yanıtı D seçeneğidir.

Yüksek Düzeyde Lobicilik, Büyük şirketler ve iş adamlarının iktidar düzeyinde gerçekleştirdikleri lobicilik faaliyetidir. Düşük vergiler, özelleştirme, verimli iş dallarının özel sektöre bırakılması, iktidardaki partinin iktidarda kalması gibi konularda lobicilik yapılabilmektedir. Bu bakımdan bu sorunun doğru yanıtı C seçeneğidir.

Bazı baskı grupları sürekli bir lobi firmasıyla çalışmak yerine kendi üyelerinden yararlanarak kendileri için önemli olan konular hükümetin veya yasamanın gündemine geldiği zaman bunları harekete geçirerek lobi yapmaktadır. Ne yaptığının farkında olan, amaçlarını çok iyi tespit etmiş bu örgütlerin yaptığına amatör lobicilik denmektedir. Ahlaki, dinî, etnik, çevre, insan hakları veya genel toplum çıkarları gibi birçok konuda faaliyet gösteren dernek veya örgütlerin genelde amatör lobiciliği tercih etmeleri, ya bunun daha etkili olduğuna inanmalarından ya da büyük lobi şirketlerine ödeyecek paraları olmamasından kaynaklanmaktadır. Bu açıklamalardan hareketle yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, Bazı baskı gruplarının sürekli bir lobi firmasıyla çalışmak yerine kendi üyelerinden yararlanarak kendileri için önemli olan konular hükümetin veya yasamanın gündemine geldiği zaman bunları harekete geçirerek lobi yapmaları yukarıdaki kavramlardan amatör lobicilikle ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.

Günümüzde Amerika Birleşik Devletleri veya Avrupa Birliği’nin uluslararası nitelikte alacağı kararlar ulusları etkileyebilmektedir. Uluslararası yaptırımların veya kararların aldırılması sürecinde uluslararası lobicilik faaliyetleri yürütülmektedir. Genellikle hükümetler arası yapılan bir lobicilik türü olan Uluslararası Lobicilik, bu sorunun doğru yanıtıdır ve A seçeneğinde belirtilmiştir.