HALKLA İLİŞKİLER YAZARLIĞI - Deneme Sınavı - 1

Ters Piramit Tekniği: Bu teknikte haber hedef kitlenin ilgisine gore en önemliden daha az önemliye doğru bir sıralama ile yazılır.

Skandal: Özellikle önemli poziyonlarda olan (milletvekili, CEO, ünlü kişiler vb) kişilerin yaptığı olumsuz olaylar (müşterileri kandırma, yolsuzluk, aldatma vb) haber değeri taşır.

Basın bültenlerinde girişte 5N 1K kuralı ile olayın özeti verilir

Halkla ilişkiler yazarları, dili çok iyi bilmelerinin yanı sıra kolay okunabilecek biçimde yazarlar. Amaçları, okuyanın dikkatini çekmek ve haberin sonuna kadar sürüklemektir. Haberinizin daha çok etki yaratması ve daha çok okunması için giriş, gelişme ve sonuç şeklinde yazılmamalı. En önemli noktaları bültenin başına yerleştirin. Sonuna geldiğinizde özetlemeyin. Çünkü editörler yazıları sondan keserler. Eğer yazınız çok uzunsa sonundan keserler. En önemli noktanızı sona saklarsanız, basılma olasılığını çok düşürmüş olursunuz. Bu nedenle halkla ilişkiler yazarının en çok kullandığı haber yazım tekniği ters piramit kuralıdır. Bu kurala göre, haberin içeriğini oluşturan konular ilgiye göre azalan bir sıra izlerler.

Ambargo; Ambargo, belirtilen tarih ve saatten önce bültenin basılmamasıdır. Halkla ilişkiler yazarı ambargodan mümkün olduğu ölçüde kaçınmalıdır. Ancak ambargo kullanmak zorunda kalırsa mutlaka bitiş saatini belirtmelidir.

Radyo ve televizyon için hazırlanan bültenler, yazılı basın için hazırlananlar ile benzer olmanın yanı sıra bazı farklılıklar gösterirler. Çünkü bunlar yazılı basından daha hızlı ve anlık yayınlardır.

Her cümlede 10 kelime bulunması idealdir. İlk birkaç kelime, dinleyiciyi mesaja konsantre etme amacıyla dinleyicinin adaptasyonunu sağlar.

Asla fotoğraf ile ilgili felsefe ve yorum yapılmamalıdır.

• Bilgiye doğrudan ve hızlı ulaşmayı sağlar.
• Basınla iletişimi kolaylaştırır.
• Web sayfasındaki basın odası medyanın işini kolaylaştırır.
• Medya çalışanları bilgisayar başında her bilgiye, fotoğrafa vb rahatlıkla ulaşır.
• Hedef kitleyle, basınla, vb doğrudan iletişime geçmeyi kolaylaştırır.
• Yazılı, görsel, işitsel araçlarla iletişime geçmeyi sağlar

Basın bültenlerinizdeki mesajlara ilişkin bir resim veya multimedya eklemek sonuçları ve görünürlüğü arttırmanın kolay ve etkili bir yoludur.

Bunların hepsi doğru. Yine de halkla ilişkiler için hala geleneksel medyaya ihtiyaç duyuyoruz. İşte bunun için beş nedeni şöyle ifade edebiliriz:
1. Geleneksel medya tanınırlığa sahiptir: Popüler bir gazete herhangi bloga gore insanlara daha tanıdık gelmektedir. Geleneksel medya çok daha uzun süredir bu işin içinde olduğu için pek çok insan tarafından daha fazla tanınmakta ve daha güvenilir bulunmaktadır.
2. Geleneksel medya hızlı bir şekilde itibar getirir: Geleneksel medya daha çok tanınır ve daha güvenilir görülür. Bunun için geleneksel medya üzerinden ulaştığınız insanların gözünde hızlı bir şekilde itibar ve güvenilirlik kazanırsınız. Diğer yandan bir blog veya internet televizyonunda röportaj yapmak aynı etkiyi yaratmayabilir.

3. Geleneksel medya çok geniş bir kitleye ulaşmaya devam ediyor: Geleneksel medyada bir yayın organı yayın yapmaya devam ettiği sürece, onu canlı tutmak için yeterince geniş bir kitleye ulaşmaya devam edecektir. İnternetteki birçok hikaye ancak geleneksel medya onlardan söz ettikten sonra geniş şekilde yayılır.
4. Sosyal medya, geleneksel medya ile beslenir: Blogcular çoğunlukla geleneksel medya içinde neler olup bittiği hakkında yazarlar (yeni bir TV reklamı veya ana haber bülteninde ilgi çekici bir haber olabilir). Geleneksel medyaya bir röportaj verdiğinizde, kaçınılmaz bir şekilde sosyal medyanın da dikkatini çekersiniz. Tüm bunlara ilave olarak, geleneksel medyada yer almak kendi blog veya sosyal ağınızda hakkında yazı yazabileceğiniz bir malzeme olur.
5. Geleneksel medyanın büyük bir sosyal medya uzantısı vardır: Birçok geleneksel medya aracı internet üzerinde de blog ve sosyal ağ şeklinde yer alır. Eğer Web siteleri varsa genellikle en popüler bloglardan bile daha fazla ilgiyi çekebilir

Etkili ilgililik: Her olay herkesi ilgilendirmez. Hedef kitlenin bilgilenmesi amacıyla sunulan haberlerin hedef kitlede kaç kişiyi ilgilendirdiği ve etkilediği haber değerliliğinin etkili ilgililik kuralıdır.

İki yüzlülük: Güçlü, önemli pozisyonlardaki insanların toplumda belirli bazı durumlara aykırı davranmaları gazeteciler için kaçırılmayacak fırsatlardır. Bu tür konuları içeren haberler günlerce manşetlerde yer alabilir (Örneğin; hayvan haklarını savunan birisinin hayvanlara kötü davranması) (www. prdaily ve Yüksel, Gürcan, 2005: 58).

Gazeteciler açısından haber değerini yukarıdaki kavramlar oluşturmaktadır. Peki ama haber değeri taşıyan haberler nasıl olmalıdır?
• Açık olmalı: Haber, anlaşılır bir üslüp ve dille yazılmalı.
• Sade olmalı: Haber yalın bir dille yazılmalıdır.
• Doğru olmalı: Haber doğru bilgilere dayandırılarak yazılmalıdır.
• Kesin ifadeler içermeli: Haber, kuşku, olasılık, tereddüt içermemelidir.
• Habercilik kurallarına uygun olmalı: Haber habercilikte belirtilen kurallara uymalıdır (Yüksel ve Gürcan, 2005: 62).

Basın bültenleri, kurum, kişi, olay vb. ile ilgili olarak hedef kitleyi bilgilendirmek iyi bir imaj oluşturmak amacıyla yazılır. Halkla ilişkiler yazarının en çok kullandığı araçlardan birisi olan basın bülteni, kurum ile ilgili etkinlikleri, stratejileri, düşünceleri, olayları vb. içeren haber değeri taşıyan, önemli bilgiler veren ve medyaya gönderilen yazılı metinlerdir. Halkla ilişkiler yazarları, basında en az gazeteci ve radyo-televizyon yayınları kadar önemli rol oynayan kişilerdendir. Aradaki en önemli fark, halkla ilişkiler yazarları müşterilerini temsil eder, gazeteci veya yayıncılar ise halkın habercisi olarak çalışırlar. Halkla ilişkiler uzmanları müşterilerinin tanıtımını yaparak onlara yardım etmektedirler, aynı zamanda da haber niteliği taşıyan olayları gazetecilere temin etmektedirler

Halkla ilişkiler yazarları, dili çok iyi bilmelerinin yanı sıra kolay okunabilecek biçimde yazarlar. Amaçları, okuyanın dikkatini çekmek ve haberin sonuna kadar sürüklemektir. Haberinizin daha çok etki yaratması ve daha çok okunması için giriş, gelişme ve sonuç şeklinde yazılmamalı. En önemli noktaları bültenin başına yerleştirin. Sonuna geldiğinizde özetlemeyin. Çünkü editörler yazıları sondan keserler. Eğer yazınız çok uzunsa sonundan keserler. En önemli noktanızı sona saklarsanız, basılma olasılığını çok
düşürmüş olursunuz. Bu nedenle halkla ilişkiler yazarının en çok kullandığı haber yazım tekniği ters piramit kuralıdır. Bu kurala göre, haberin içeriğini oluşturan konular ilgiye göre azalan bir sıra izlerler.

Basın bülteni hazırlarken çok katı kurallar olmamakla birlikte biçim, üslup ve içerik açısından bazı noktalara dikkat etmek gerekir.

Büyük Harf Kullanımı; Kurum, ürün, kişi isimleri tamamen büyük harflerle yazılmamalı. Büyük harfler, coğrafik bir bölge veya özel isimlerin ilk harflerinde kullanılabilir. Özel durumlar, amblem ve logolar bunların dışında tutulabilir. Yönetici, satış müdürü, gibi iş statülerini gösteren sıfatlarda küçük harfler kullanılmasına karşın; Cumhurbaşkanı, Profesör, Başkan gibi ünvanlarda büyük harf kullanılabilir.
 Alt Çizgiler; Medya metninde italik dizilsin anlamına gelen alt çizgilere yer verilmemelidir. Haber metninde vurgulanacak yerlerin belirtilmesi halkla ilişkiler yazarının değil editörün inisiyatifindedir.
Kısaltmalar; Kısaltmalarda, göze güzel görünmemesi ve gereksiz yer kaplaması nedeniyle “P.T.T.”, “U.S.A.” gibi noktalar kullanmaktan kaçınılmalı. Bunun yerine, “TRT”, “PTT”, “USA” şeklinde yazmak daha uygun. Aynı zamanda meslek dili ve isimlerin baş harflerini kullanmaktan kaçının. Siz bu teknik terimlerin ve baş harflerin ne anlama geldiğini
anlayabilirsiniz. Ancak hem gazeteci hem de okuyucu büyük olasılıkla bunun anlamı konusunda zaman zaman yanılabilirler.
Rakamlar; Rakamlar genel imla kurallarının gerektirdiği gibi birden dokuza kadar yazıyla (özel günler, tarih, fiyat, ölçü veya adres numaraları bunların dışında tutulmalı) ifade edilmeli. 10’dan
daha büyük rakamlar kullanılmak istendiğinde ise rakam kullanılmalı. Eğer büyük rakamların yanına parantez içerisine yazıyla da belirtilirse olası bir yanlışlığın önüne geçilmiş olur.Tarih; Yazılan her bültende mutlaka tarih atılmalıdır. Eğer metnin içerisinde bir zaman açıklanmak durumundaysa (bugün, haftaya vb) açık tarih parantez içerisinde belirtilmelidir (12 Nisan 2013 gibi).
Devam; Bülten birden fazla sayfa içeriyorsa, sayfanın sağ alt köşesine “Devam Ediyor”, “Devamı Öteki Sayfada” gibi ifadeler yer almalıdır. Devam eden sayfada ise sayfa numarası ve bültenin başlığı yeniden belirtilmelidir. Bülten bittiğinde ise, “ ********* ”, “Son” gibi ifadelere yer verilmelidir.

Sosyal Medya, kişinin kendisinin ürettiği mesajı, yayınladığı ve paylaştığı her türlü
platformun genel adıdır.

Sosyal medya, gazete, dergi, televizyon gibi geleneksel medyadan farklılıklar gösterir. Geleneksel medya ile bilgiyi yayabilmek için bazı kaynaklara ihtiyaç duyulur. Sosyal medyada ise bilginin yayınlanması ve erişilmesi için erişim herkese açıktır, masrafsızdır. Bir matba kurmaya veya radyo istasyonuna veya stüdyolarına ihtiyaç yoktur.
Geleneksel ve sosyal medyanın taşıdığı ortak özellik ikisinin de küçük veya büyük kitlelere ulaşmasıdır. Sosyal medyanın bu özellikler çerçevesinde geleneksel medyadan farkını ise şöyle ifade etmek mümkündür (Aktaran; Vural, Bat, 2010: 3352):
Erişim: Hem geleneksel medya hem de sosyal medya teknolojileri herkesin genel bir kitleye erişebilmesine olanak tanır.
Erişilebilirlik: Geleneksel medya için üretimi genellikle özel şirketler ve devletler gerçekleştirmektedirler. Sosyal medya araçları genel olarak birçok kişi tarafından az veya sıfır maliyetle kullanılabilir.
Kullanılırlık: Geleneksel medya için üretim, çoğunlukla eğitim almış uzmanlaşmış kişilerle gerçekleşmektedir. Sosyal medyanın büyük bir çoğunluğu içinse bu geçerli değildir, yani herkes üretimde bulunabilir.
Yenilik: Geleneksel medya ile gerçekleştirilen iletişimde meydana gelen zaman farkı (günler, haftalar, hatta aylar) anında etki ve tepkisi olan sosyal medya ile kıyaslandığında uzun olabilmektedir. Geleneksel medya da sosyal medya araçlarına adapte olmaktadır.
Kalıcılık: Geleneksel medya yayına hazırlandığı andan itibaren değiştirilemez (bir dergi makalesi basıldıktan ve dağıtıldıktan sonra aynı makale üzerinde değişiklik yapılamaz); oysa sosyal medya yorumlar veya yeniden düzenlemeyle anında değiştirilebilir.

Ünitenin başında geleneksel medya ve bunun için hazırlanan basın bültenlerinden söz ettik. Sosyal medya için de bu kurallar geçerli ancak yeni bazı kurallardan da söz etmek mümkündür.
• Basın bülteni göndermek için “büyük haber” beklemeyin; sürekli basın bülteni göndermek için haber değeri taşıyan iyi nedenler bulun.
• Sadece küçük bir grup gazeteciyi hedeflemeyin. Bunun yerine doğrudan hedef kitlenizin hoşuna gidecek basın bülteni yaratın.
• Anahtar sözcükler açısından zengin metni olan bültenler yazın.
• Tüketicileri bülteninize bir şekilde karşılık vermeye zorlayan teklifler ekleyin.

Online medya hedefli basın bültenlerinde ise; kurumun web sitesinde, sosyal medyadaki gibi online ortamda sunulacak basın bültenlerinin geleneksel medyaya gönderilen bültenlere oranla çok daha sık hazırlanması gerekir. Web sayfasında basın bülteninin arandığında ve istendiğinde kolayca ulaşılabilmesi ve internetten kolayca alınıp kullanılabilmesi gerekir. Bunlar için de haber portallarından, bloglardan, bazı dağıtım sitelerinden vb yararlanılır.

Herşey bir başlık ile başlar: Halkla ilişkiler alanında etkili bir yere sahip olan PRNewswire’dan
Business Wire’dan Sarah Skerik, Tom Becktold ve Jason Kintzler’in Twitter için basın bülteni yazma ile ilgili ifade ettiği bazı önem verilmesi gereken durumları şöyle özetleyebiliriz.
• En çok paylaşılan ve görüntülenen basın bültenlerinin yaklaşık 120 karekter civarında bir başlığa sahiptir ve bu basın bültenlerini mükemmel tweetlenebilir bir link haline getirmektedir.
• Karakter sayısı retweetleme için önemlidir.
• Okuyucular adına herhangi bir engeli kaldırmak için Retweet alanı bırakmak gerekir. Pek çok kişi küçük bir yorum eklemek ister. Bu yorumlar için 20 veya 30 karakterlik bir alan bırakmak gerekir.
• Çok kısa bir başlığın da sakıncaları olabilir. Bültenin içeriği hakkında okuyuculara yeterli bilgiyi verebilecek uzunlukta olması gerekir.
• Başlık karakter sayısının ötesinde gözalıcı ve haber değeri taşıyan unsurları içermelidir.
• Hedef kitlenin özelliğine uygun olarak başlık eğlenceli, espirili ifadeler de içerebilir. Başlığı gelişigüzel tweetlemek yerine hedef kitleye uygun olarak üslup ve tarzı tasarlamak gerekir. Unutulmaması gereken birşey vardır ki o da sadece gazetecilere hitap edilmediğidir.