HALKLA İLİŞKİLER VE İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 6

En genel tanımı ile Empati, bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi olarak tanımlanmaktadır. İletişim ise toplum içinde yaşayan bireyin kendisini ve çevresini daha iyi tanımasını ve başkaları ile uyumlu ilişkiler gerçekleştirmek için etkileşim kurabilme ve bu etkileşimi geliştirme becerisidir.

İnsan topluluğu ve davranışları ile ilgili, her dalın iletişimle ilgilenmesi gerekmektedir. İletişimin gerçekleşmesinde empati en temel davranıştır. Bu bağlamda empatik iletişimin gerçekleşmesinde, karşımızdaki kişiyi işitmek yeterli olmaz. Onun söylediklerini anlamak, düşünmek, etkin bir dinleyici olmak gerekir. Ona duygularını yansıtma fırsatı vermek, kendini ifade etme ortamı oluşturulmasında empatik iletişim gereklidir.

Empati kurmak için öncelikle karşımızdaki kişinin bizim gibi bir varlığı, bizden farklı değer yargıları ve inançları olduğunu bilmek ve bunu kabul etmek gerekir. Bu kabulden hareketle, etkileşimde bulunduğumuz kişinin haklı/haksız, iyi/kötü olarak yargılanmaması, sadece onun durumunun anlaşılabilmesi için çaba gösterilmesi gerekir. Modern hayatın içerisinde yaşadığımız birçok sorun empati kavramıyla ilişkilidir. Günlük hayatın içinde unuttuğumuz değerler ve dayanışma açısından empati son derece önemlidir. Yine birçok kaygı ve sorun arasında kendimizi, karşıdakinin yerine kayabilmemiz son derece güçtür.

İletişimde empati kurulabilmesi için, kişinin karşısındaki kişinin hem duygu, hem de düşüncelerini doğru olarak anlaması önem taşır. Ayrıca empati kuran kişinin zihninde oluşan anlayışı karşısındaki kişiye iletmesi de empatinin gerçekleşmesinde son derece önemlidir. Bir başka deyişle karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini anlamak yeterli değildir. Bunun ona iletilmesi de gerekmektedir.

Empati anlayışımızın gelişmesi için ben-merkezcilikten uzaklaşmamız gereklidir. Hatta zorunludur. Ben – merkezcilik iletişimi engelleyen faktörlerin başında gelir. Bu durumda insanların duygu ve düşüncelerini anlamakta zorluk çekilir.

Empatik iletişim becerimizin gelişmesi için iş birliği, yardımlaşma ve dayanışmaya açık, savunucu iletişimden uzak, farklılıklar arasında benzerliği aramaya çalışan bir tutum tercih edilmelidir. Bireylerin gelişime açık, kendini yenileyen, önyargılardan uzak, iletişim kurduğu kişinin bulunduğu yeri değerlendiren, demokratik tutumu davranışa dönüştürmüş kişiler, bu tür kazanımlarını empatik iletişime borçludurlar.

Empati kuracak kişinin, tam bir empati kurmuş sayılabilmesi için üç aşamayı tamamlaması gerekir. Bunlar sırası ile:

Duyuşsal anlatımcılık, bireylerin sözel olmayan iletişim becerilerini, özellikle duyuşsal mesajları gönderme becerilerini ifade etmektedir. Bu yapı ayrıca kişilerarası etkileşimde, eğilimlerin sözel olmayan anlatım yönünü ve duyuşsal durumları tam olarak ifade etme becerileri olarak tanımlanmaktadır. Duyuşsal anlatımcı birey, canlı ve neşelidir, bu becerileri ile diğer insanları etkileyebilir.

Aşamalı empati sınıflamasındaki üç temel basamağı da kapsayacak şekilde, on alt basamak oluşturulmuştur. Aşağıda On alt basamak, en kalitesiz tepkiden en kaliteliye doğru sıralanmıştır:

Asperger sendromu olan çocukların belli başlı karakteristik özellikleri şunlardır:

Empati

Empati ve sempati aynı kavramlardır.

Sempati

Özdeşleşme

Çocukların başkalarına zarar vermeleri durumunda, çocukla aynı fikirde olmak

Halo Etkisi

Sempatik dinleme

Duyuşsal Anlatımcılık

Duyuşsal Kontrol

Empati yokluğu

Rogers’ın tanımı şöyledir: Empati, bir kimse ile birlikte varolma şeklidir. Bir kimsenin özel algı/düşünce dünyasına girmek ve onunla tümüyle beraber olmak demektir. Bu, o kimsenin kaynağında hissettiği anlamlar değiştikçe ve onun o anda yaşadığı duygu korku, kızgınlık, sevgi veya her ne ise, her an buna duyarlı olmak demektir.

Bir insana sempati duymak, o insanın sahip olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak demektir. Karşımızdaki kişiye sempati duyuyorsak, onunla birlikte acı çekeriz ya da seviniriz. Empati kurduğumuzda ise karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini anlamak esastır. Kendimizi sempati duyduğumuz kişinin yerine koymamız ve onu anlamamız şart değildir; sempatide yandaş olmak esastır.

Halo etkisi bir kişi hakkındaki genel görüşümüzün, o kişinin diğer özellikleri hakkındaki beklenti ve yargımızı yönlendirmesi hadisesidir. Kişi hakkında oluşmuş yargılarımızın, onun hakkında yansız olmamızı neredeyse imkânsızlaştırdığını gösterir durumdur.

Empatik duygu sayesinde kendi öğrenmemize ve büyümemize katkı sağlarız. Başkalarına yargılanma, eleştirilme ve terk edilme korkusu hissettirmeden, hayatlarında gerçekten neler olup bittiğini rahatlıkla anlama imkânı sağlarız.

Duyuşsal Anlatımcılık bireylerin sözel olmayan iletişim becerilerini, özellikle duyuşsal mesajları gönderme becerilerini ifade etmektedir. Bu yapı ayrıca kişilerarası etkileşimde, eğilimlerin sözel olmayan anlatım yönünü ve duyuşsal durumları tam olarak ifade etme becerileri olarak tanımlanmaktadır. Duyuşsal anlatımcı birey, canlı ve neşelidir, bu becerileri ile diğer insanları etkileyebilir.