HALKLA İLİŞKİLER VE İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 9

Öz değer, ideal benlik ile algılanan benlik arasındaki farktır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Benlik kavramı, birbiriyle ilişkili dört ögeden oluşur: Algılanan benlik, İdeal benlik, öz
değer ve sosyal kimlikler. İnsanlar ait oldukları ve değer verdikleri gruplar arasında kurdukları sosyal etkileşimler sonucunda sosyal kimlikler geliştirirler. Doğru cevap B seçeneğidir.

Benlik saygısı dediğimiz kavram, kişinin kendini değerlendirmesi sonucu ulaştığı beğeni durumudur. Kişinin kendini olduğundan değersiz ya da üstün görmeden olumlu, beğenilmeye ve sevilmeye değer görmesidir. Yani kişinin kendini algılaması noktasında, önem verdiği çeşitli niteliklerin değerlendirilmesi olarak da açıklanabilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Halo etkisi, fiziksel olarak çekici kişilerin doğru olmasa bile, bir dizi olumlu başka niteliklere sahip olarak algılanmalarıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Güvenmek, bir şeye inanmak, ondan emin olmak ve bunu davranışa dönüştürmektir.
Diğer bir ifadeyle, güvenmek inanmaktan öte, inandığını açıkça ifade etmek ve buna göre
davranmaktır.

Cana yakınlık, kişisel bağları etkileyen önemli bir husustur. Cana yakınlık, kişisel ilişkiler de olumsuz değerle değil, olumlu değer yargılarıyla yaklaşma sanatıdır.

İyi bir iletişim için öncelikle sosyalleşmek gerekir. Sosyal kişi olmak, sırf kendi yaşadıklarımızın doğruluğu ile ilgili değildir. Sosyal birey olmak, başkalarının hayatlarındaki farklı
renkleri görerek onlara ilgi, takdir, iltifat, teşekkür ve övgüyle yaklaşabilmektir.

Bireyin kendinde bulunan kusurları başkalarında görme haline yansıtma denir.

Algılanan Benlik Bireyin kendisini nasıl gördüğü, benlik kavramının önemli bir boyutunu oluşturur. Benlik algısı bireyin çevresiyle etkileşimi sonucunda oluşur. Çevreden alınan tepkiler açık seçik ve tutarlı olduğu zaman güçlü bir benlik algısı oluşur. Bulanık, eksik ve tutarsız tepkiler ise, zayıf benlik algısına neden olur. İnsanlar ya yaptıkları bir işin sonucunu görerek kendilerini değerlendirirler: “Ben baskı altında bile iyi iş çıkarıyorum” gibi; ya da çevrelerindeki kişilerden sosyal geri bildirim alarak!..” “Eksik veya farklılıklarım çevremdekiler tarafından hatırlatılınca kendimi daha iyi toparlıyorum” gibi. Bireyi gözlemleyen kişiler onun davranışlarıyla ilgili yakıştırma veya yorumda bulunarak, bunları sözlü ve sözsüz iletişimle ona yansıtırlar. İlişki; övgü, azarlama, ya da takdir biçiminde kişiye yansır: “çok saldırgansın” (özellik), “sen çok iyi bir eğitmensin” (yetkinlik), “sen dürüst bir insansın” (değer) gibi. Kişinin dışlanması da dolaylı bir sosyal geribildirim olarak yorumlanabilir.

Öz değer, ideal benlik ile algılanan benlik arasındaki farktır. Algılanan benlik, ideal benlikle eşleştiği zaman, özdeğer oldukça yüksektir. Ancak ideal benlikle algılanan benlik arasındaki fark, yapılan işe ve elde edilen sosyal geribildirime bağlı olarak sürekli değişir. Bu nedenle özdeğer, benlik kavramının dinamik bir bileşenidir ve sürekli değişim ve gelişim içindedir.

Sosyal Kimlikler: İnsanlar ait oldukları ve değer verdikleri gruplar arasında kurdukları sosyal etkileşimler sonucunda sosyal kimlikler geliştirirler. Kişiler arkadaş grubunda başka, spor yaptığı kulüpte farklı, çalıştığı dernekte farklı, iş yerinde de daha farklı roller üstlenirler. Kişinin sosyal kimliğe uygun davranışları, farklı sosyal kimliklerin üstünde ise, hayatın ilk yıllarında oluşan ve aile içi iletişimin bir ürünü olan üst kimlik onda var demektir. Dolayısıyla üst kimlik kişinin her durumda ve çeşitli referans gruplarında sergilemek istediği kimliktir

Benlik saygısı yüksek olan kişilerin fiziksel sağlıkları daha iyidir. Sosyal ilişkilerden zevk alır, bağımsızlığa değer verirler. İletişim becerileri de daha iyidir, kendi hayatları üzerinde kontrol gücüne sahiplerdir. İş hayatında çoğunlukla başarılı kimseler olur.

Benlik tasarımı (benlik algısı / benlik durumu) olarak ele alınan sistemi kapsamlı olarak C. Rogers tarafından ele alınmıştır.

Güven duymak, cana yakın olmak, Halo etkisi, gülümsemek, başkalarına önemli olduğunu hissettirmek, ilgileri paylaşmak, isimleri hatırda tutmak, geribildirim “ilişkilerde kişisel bağlar”ın aşamaları arasındadır.

Halo etkisi, fiziksel olarak çekici kişilerin doğru olmasa bile, bir dizi olumlu başka niteliklere sahip olarak algılanmalarıdır. Güzel bir kızın, sempatik veya zeki olmasını beklemek gibi bir şeydir bu. Kişisel ilişkilerde olumlu izlenim yaratmak için öncelikle bakımlı ve çekici olunmalıdır ki, diğer insanların bakış açıları da olumlu olsun. Halo etkisi her zaman olumlu düşünce ve tutumlarla desteklenmez; bakımsız ve özensiz kişilerin yarattığı etki de olumsuz olmaktadır. Diğer bir deyişle halo etkisini, karşıdakinin bıraktığı izlenime göre algılanma düzeyi olarak yorumlayabiliriz. O halde, ilişkilerde kişisel bağları güçlendirmenin bir yolu da, yaratılan olumlu halo etkisinde kendini göstermektedir.

Etkili geribildirim;

 İyi bir geribildirim, bireylerin daha iyi bir hale getirebilecekleri ve daha verimli olabilecekleri cinsten davranışları içerir. Bu nedenle başarılı bir geribildirim eleştiri değil, destek amacı taşımalıdır. Çalışanlara değişmeleri gerektiğini söylemektense, hangi açıdan değişmelerinin kendileri açısından faydalı olacağını söylemek, onların performanslarını geliştirici bir yaklaşım tarzıdır. Ayrıca çalışanlardan performanslarını geliştirmeleri için üst yönetimle işbirliği yapmaları istenmelidir.

Ruhsal aygıtın en derinde bulunan katmanı alt-benliktir. Psikanalatik teoriye göre, insanın doğuştan getirdiği ve kalıtımla geçen bütün içgüdüleri bu katmanda depolanmıştır. Bu katman aynı zamanda ruhsal aygıtın enerji deposudur. Alt-benlikteki içgüdülerin her biri enerji yüklüdür. İçgüdüler açlık, susuzluk, organizmanın korunması, cinsellik ve saldırganlık gibi çeşitli türlere ayrılabilir. Alt-benlik’in işleyişi kural tanımaz. Yer ve zamanın uygun olup olmadığına bakmaksızın hemen doyurulmak isteyen içgüdüler, haz prensibine göre hareket ederler. Yani bireye haz verecek bütün durumlar, alt-benlik tarafından istenirler. Görüldüğü gibi alt-benlik’in gerçek hayatla herhangi bir bağlantısı bulunmamaktadır. Çünkü gerçek hayat, içgüdüsel isteklerin hepsini bir anda karşılayamaz. Bu isteklerin önünde çeşitli engeller bulunur

Bireyin kendinde bulunan kusurları başkalarında görme haline yansıtma denir. Yansıtmada kişi kendi eksiklik ve yenilgilerinin sorumluluğunu veya suçunu başkalarına yüklediği gibi, kendinde suçluluk uyandıracak türdeki dürtü, düşünce ve isteklerini diğer bazı insanlara mâledebilir. Örneğin, derslerinde ve sınavlarında başarısız olan öğrencinin, başarısızlığını öğretmene yüklemesi bu türden bir savunma mekanizmasıdır. Veya kaza yapan bir yetişkinin arabasını tekmelemesi de, bu tür bir yansıtma mekanizmasının sonucudur. Bazı kişiler düşmanlık duygularını çevrelerinden kendilerine yönelmiş gibi algılayabilir. Ya da kendisi ile ilgili değersizlik duygularını, insanların onu küçümsediği şeklinde yorumlayabilir. Böyle kişiler, çevrelerindeki insanların davranış ve tutumlarına karşı çok duyarlıdırlar. Bu nedenle kendilerinde var olan içsel güvensizliğin nedenini, dış dünyaya yansıtarak “alınganlık” gösterirler

Benlik saygısı dediğimiz kavram, kişinin kendini değerlendirmesi sonucu ulaştığı beğeni durumudur. Benlik saygısı yüksek olan kişilerin fiziksel sağlıkları daha iyidir. Sosyal ilişkilerden zevk alır, bağımsızlığa değer verirler. İletişim becerileri de daha iyidir, kendi hayatları üzerinde kontrol gücüne sahiplerdir. İş hayatında çoğunlukla başarılı kimseler olur. Doğru cevap B’dir.

Tamamlanmış, somut ve içsel odaklı (gerçekçi) bir benlik tasarımı tarafından belirlenen davranışları şu şekilde özetleyebiliriz:

Doğru cevap B’dir.