HALKLA İLİŞKİLER VE İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 3

Duygusal boyut, bir nesneye veya kimseye karşı sahip olunan duyguları içerir. Tutumu oluşturan duygusal faktörlerle, kişinin o tutuma karşı heyecanları anlatılmaktadır. Tutuma konu teşkil eden nesne veya kişi hoşa gidebilir veya gitmeyebilir, sevilir veya sevilmez. Bu tür yargılar da tutumun duygusal yönünü ortaya koyar. Örneğin bir sanatçıyı çok seviyorsanız onun filmlerini, televizyon programlarını hiç kaçırmadan izleyebilirsiniz. Ya da belirli bir temizlik ürününü marka olarak severseniz, onun yeni çıkan ürünlerini de
denemek gibi olumlu tutumlar sergilersiniz.

Tıpkı sevilen bir markanın değişik ürünlerini deneme eğilimi gibi bu kişi de olumsuz duygu beslediği kişinin önerilerine olumsuz tutum beslemektedir.

Tutumlar bireylerin dünyayı ve çevrelerini anlamalarına, etrafta olanları anlamlandırmalarına yarar. Olayların değerlendirilmesinde ve açıklanmasında tutarlık ve netlik kazandırır. Bireylerin neye dikkat edecekleri ve olayları nasıl algılayacakları tutumları sayesinde belirlenir. Grupların veya bireylerin davranışları ve konumları sahip olunan tutumlara göre açıklanır. 

Bu örnekte de insanın kim olduğunu anlayan kişi uzak duran bir tutum sergilemektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Tutumun erişilebilirliği, bir tutumun ne kadar kolay bir şekilde hatırlandığı ve bilinç düzeyine getirildiği ile ilgilidir. Yüksek erişilebilirliği olan tutumlar kuvvetli, yani önemli olanlardır. Bir tutumun tekrar tekrar ifade edilmesi, hem tutumun önemini hem de tutumun erişilebilirliğini artırmaktadır. Erişilebilirliği
yüksek olan tutumlar önemlidirler ve kolaylıkla değişmezler. Buna göre de erişilebilirliği yüksek tutumlar, ilgili davranışların ortaya çıkma ihtimalini artırmaktadır. Ayrıca erişilebilir tutumlar seçim yapmayı ve ilgili alanda karar vermeleri kolaylaştırmakta ve kalitesini artırmaktadırlar.

Fatma'nın tutumunun erişilebilirliği zayıflamış böylelikle yanlış bir karar vermiştir. 

Doğru cevap B seçeneğidir.

Kişilerarası sosyal etki (Birebir etkileşim), sosyal etki ortamlarının en bireysel olanıdır. Örneğin arkadaşınızın sigara konusunda davranışını değiştirmek, bu tip bir sosyal etki türüne girer. Bu iletişimde siz bir sosyal etki kaynağı olarak arkadaşınızı, yani sosyal etki hedefini etkileme çabası içindesinizdir. Burada da kişi arkadaşındaki şikayet davranışını etkileme çabasındadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Duygusal Boyut

Duygusal boyut, bir nesneye veya kimseye karşı sahip olunan duyguları içerir. Tutumu oluşturan duygusal faktörlerle, kişinin o tutuma karşı heyecanları anlatılmaktadır. Tutuma konu teşkil eden nesne veya kişi hoşa gidebilir veya gitmeyebilir, sevilir veya sevilmez. Bu tür yargılar da tutumun duygusal yönünü ortaya koyar. Örneğin bir sanatçıyı çok seviyorsanız onun filmlerini, televizyon programlarını hiç kaçırmadan izleyebilirsiniz. Ya da belirli bir temizlik ürününü marka olarak severseniz, onun yeni çıkan ürünlerini de denemek gibi olumlu tutumlar sergilersiniz.

Sosyal Kurallara Bağlı Sosyal Etki:
Bu tür etki bir insanın bir gruptan veya diğer bir insandan ödül almak (sevilme, sayılma, kabul görme) veya cezadan kaçınmak (reddedilme, nefret edilme) için uyum sağlaması ve emirlere boyun eğmesi durumunda oluşur. Bu tür sosyal etkide insan diğerlerini memnun etmek ister. Uyumun nedeni kabul görmek veya reddedilmekten kaçınmaktır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Benliği Koruma İşlevi

Tutumlar bireylerin kendine güvenmelerine ve hayatın iniş-çıkışlarına, zorlanmalarına karşı kendilerini korumalarına hizmet edebilir. Bütün bireyler farklı farklı düzeylerde de olsa, benliği koruma mekanizmaları kullanmaktadırlar. Bazı tutumlar da bu savunma mekanizmalarına yardımcı olmaktadır. Belli bir gruba karşı olumsuz tutuma sahip olma bireyin kendi grubunu üstün görmesine, bu üstün grupta olduğundan dolayı da kendisi ile gurur duymasına neden olabilir. Bireyler başka kişi ya da gruplar hakkındaki tutumlarını gerekçe göstererek, hatalı davranışlarını veya olayları açıklayarak kendilerini rahatlatabilirler.

Bu tür tutumlar derin ve değişmesi zor tutumlardır ve tutum nesnesinin düşmanıdırlar. Homofobi (eşcinsel düşmanlığı) ve yabacı düşmanlığı (xenophobia) buna örnektir. Bunlardan her biri, bir dış gruba karşı olan düşmanlığı ifade eder. Bu işleve hizmet eden tutumlar bizi içsel çatışmalarımızdan korur. Bunun yanı sıra tutumlar eşzamanlı olarak, birden fazla işleve de hizmet edebilirler.

Uyma davranışının nedenlerinden biri de Karşılıklık Normudur. Bütün toplumlarda bireylere kendilerine iyilik yapan, yardım eden ve iyi davranan kişilere yeri geldiğinde karşılık vermeleri gerektiği öğretilir. “Yapılan iyiliklerin karşılığının verilmesi gerekir” biçiminde ifadesini bulan bu öğretiye, “karşılık normu” adı verilir. Bu norm bir toplumda bireyler arasındaki ilişkilerin adil ve izlenebilir olmasına yardım eden gerekli bir normdur. Bununla birlikte, bazı durumlarda bu norm insanlar tarafından karşılarındaki kişilere isteklerini kabul ettirmelerini sağlayacak bir taktik olarak kullanılabilir. 

Bu kişi isteğine karşılık bulamadığı için, karşı tarafa iyilik yapmak istememektedir. 

Doğru cevap B seçeneğidir.

Sosyal Kurallara Bağlı Sosyal Etki

Bu tür etki bir insanın bir gruptan veya diğer bir insandan ödül almak (sevilme, sayılma, kabul görme) veya cezadan kaçınmak (reddedilme, nefret edilme) için uyum sağlaması ve emirlere boyun eğmesi durumunda oluşur. Bu tür sosyal etkide insan diğerlerini memnun etmek ister. Uyumun nedeni kabul görmek veya reddedilmekten kaçınmaktır. Örneğin eğer grupta erkeklerin uzun saçlı olması pek hoş karşılanmıyorsa, bir erkek o grup tarafından reddedilmemek ya da onay almak için saçlarını uzatmaz.

İletişim kurabilme becerisine sahip olan öğretmen, sözel ve beden dilini etkili bir biçimde kullanabilen ve öğrencilerin de sözel ve beden dilini anlayan öğretmendir.
Bu anlamda;
• Açık ve kolayca anlaşılabilen açıklamalar yapar.
• Zamanında ve etkili bir biçimde konuşur.
• Bireysel ayrılıkları iletişim kurmada dikkate alır.
• İfadelerinde doğrudan öğrenciyi değil, davranışı temel alır.

Öğrenciye bilgiyi düşünmeden ezberleterek edindirmez aksine öğrenciye düşünmesi için yollar açar. 

Doğru cevap E seçeneğidir.

“Uyma” bir kişinin davranışını veya inancını açık bir istek sergilemeden diğerlerine göre değiştirmesidir. Diğer bir ifade ile kişinin gerçek veya hayali grup baskısını üzerinde hissederek, ortada diğer kişilerden sözlü istek veya emir olmadığı halde düşünce veya davranışlarını diğerlerinin yönünde değiştirmesi, onlara uymasıdır. Uyma davranışının en ilginç yönü ise, düşünce veya davranış değişikliğinin gerçek nedenini kişinin tam olarak açıklayamamasıdır.

Karşılık Normu

Bütün toplumlarda bireylere kendilerine iyilik yapan, yardım eden ve iyi davranan kişilere yeri geldiğinde karşılık vermeleri gerektiği öğretilir. “Yapılan iyiliklerin karşılığının verilmesi gerekir” biçiminde ifadesini bulan bu öğretiye, “karşılık normu” adı verilir. Bu norm bir toplumda bireyler arasındaki ilişkilerin adil ve izlenebilir olmasına yardım eden ge- rekli bir normdur. Bununla birlikte, bazı durumlarda bu norm insanlar tarafından karşı- larındaki kişilere isteklerini kabul ettirmelerini sağlayacak bir taktik olarak kullanılabilir.

Daha açık bir biçimde ifade edecek olursak, bazen insanlar kendilerinden istenmediği halde karşılarındaki kişiler için bir şeyler yaparak, ileride bu kişilerin normal şartlarda yerine getirmeyecekleri isteklerini yerine getirmelerini sağlayabilirler.

Katılımcılığa dayalı yönetim anlayışı ise yöneticiye otoriter bir kimlik tanımaz. Okul yöneticisi, yönetimdeki arkadaşlarına ve öğretmenine danışan, öğrencisinin sorunlarını araştırıp çözmeye çalışan demokrat bir kimlik sergiler.