HALKLA İLİŞKİLER UYGULAMALARI VE ÖRNEK OLAYLAR - Deneme Sınavı - 13

Kriz sonrası rehabilitasyon, kurumun tüm yapı, süreç ve işleyişlerinde krizin etkisine göre yeniden bir yapılanma ve reorganizasyon kapsamında yapacaklarını içerir. Kriz sonrası kurumda krizin neden olduğu olumsuzlukları ortadan kaldırmak ve yeni bir gelişim süreci kaydetmek için tüm personeli kapsayacak şekilde, ortaya çıkan eğitim gereklerinin ışığında eğitim planlarının gözden geçirilmesi ve sistematik bir eğitim süreci başlatılması, liderler için geliştirme programı yapılması, çalışma ortamının bu doğrultuda yeniden düzenlenmesi başarılı personelin performanslarından dolayı ödüllendirilmesi, toplantılarda kriz süreci ile ilgili olarak çok yönlü değerlendirmelerin yapılması, kriz çözme ekiplerinin kurulması ve bunların eğitiminin sürdürülmesi, çalışanlar düzeyinde yeni becerilerin geliştirilmesi ve bu becerileri kullanma fırsatının verilmesi, uzun dönem verimlilik ve etkinlik programı için misyon ve vizyon bildirileri hazırlanması gerekmektedir.

Halkla ilişkilerin tarihsel süreci içerisinde hiçbir zaman tek bir amaca hizmet ettiği görülmemiştir. Kurumsal reklam hazırlıkları, duyurum, lobicilik, kurum içi/dışı iletişim çalışmaları, organizasyon öneri ve hazırlıkları, araştırmalar gibi birçok iletişim çalışmaları halkla ilişkiler biriminin görevleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Kurum ya da kuruluşların ürün/hizmetlerini hedef kitlelere ulaştırma, satışını gerçekleştirme, müşterilerin rahatça ulaşabileceği şekilde dağıtımını sağlama ve bu konuda stratejik kararlar alma, mevcut ve potansiyel müşterilerin ihtiyaç ve isteklerine karşın yeni ürünlerin sunumuna yönelik çalışmalar yapma ve söz konusu ürünlerin fiyatlandırılmasını sağlama ve satış geliştirme çabalarında yer alan diğer bir yönetim fonksiyonu pazarlama birimidir. Doğru cevap C'dir.

Diğer bir tanımına göre pazarlama; cazip pazarları seçen; müşteri odaklı ürün ve hizmetler tasarlayan; ve müşteri memnuniyetini, satın almasını ve şirketin belirlenen hedeflerine ulaşmasını amaçlayan, ürünleri ve hizmetleri gelişen etkili dağıtım ve iletişim programları ile sunumunu sağlayan bir işletme fonksiyonudur. Doğru cevap E'dir.

En geniş kapsamlı tanım ise kavramın kurucu ve savunucularından biri olan Thomas Harris’den gelmiştir. Pazarlama yönelimli halkla ilişkiler, şirketleri ve onların ürünlerini, tüketicilerin ihtiyaçlarına, ilgilerine, isteklerine ve çıkarlarına göre belirleyen etkilerin ve bilginin geçerli iletişim yoluyla satın alımı ve tüketici tatminini cesaretlendiren programları planlama, yürütme ve değerlendirme sürecidir. Doğru cevap C'dir.

Pazarlama Yönelimli Halkla ilişkilerin ürün duyurumu, sponsorluk, özel olaylar yaratma, kamuya hizmet, yayınlar çıkarma, medya aktiviteleri, medya turları, ticari destek gibi işlevleri vardır. Doğru cevap E'dir.

Planlanmamış mesajlar: Gazetecilerin ürünü ya da kurumu etkileyecek olumsuz ya da olumlu araştırmaları, tüketici avukatlarının duyuruları, ürün geri alma, işçi dedikoduları v.b örnek gösterilebilir. Halkla ilişkiler yönetimi bu tür mesajları olay yönetimi, kriz yönetimi ve iç halkla ilişkiler kapsamında inceler (Moriarty, 1994, s. 38-44). Doğru cevap D'dir.

İtme stratejisi, satış gücüyle satış tutundurma kullanılarak, bir ürünün pazarlama kanalları boyunca iletilmesidir. Üretici etkin bir şekilde sürekli ürününü toptancılara satmaya çalışmaktadır. Toptancılar da yine aynı etkinlikle ürünü perakendecilere pazarlamaya, perakendeciler de bu ürünü satmaya çalışmaktadırlar. Doğru cevap C'dir.

Çekme stratejisi ise müşteri talebi yaratmak için reklam ve tüketici promosyonlarına büyük miktarda paralar harcama üzerine kurulmuştur. Eğer strateji etkiliyse, tüketiciler perakendecilerden bu ürünü isteyeceklerdir. Perakendeciler de bu ürün için aynı istekle toptancılara gidecekler ve toptancılar da bu ürünü almak için üreticiye gidecektir. Genelde yüklü pazarlama yönelimli halkla ilişkiler bütçelerinin çoğu çekme stratejisi programlarına ayrılır ve böylece son kullanıcıya hitap edilir. Doğru cevap A'dır.

Omo deterjan markasının 'Kirlenmek Güzeldir' mesajlı iletişim stratejisinin Hedef Kitlesi;

Birincil Hedef Kitle: • Çocuklu aileler • Basın mensupları • Geleceğin anneleri olan potansiyel gençler

İkincil Hedef Kitle: • Öğretmenler • Sivil Toplum Kuruluşları • Rakipler • Tedarikçiler ve iş ortaklarıdır. Doğru cevap E'dir.

Kriz, geleceğin yeniden tanımlandığı ya da tasarlandığı bir ortam yaratabilmekte; farklı bir ürün, başka bir organizasyon, yeni bir iş veya iş alanı, yeni bir bölge vb. birçok faktör, gelecek şekillenmesinde etkili olabilmektedir. Krizi fırsata dönüştüren yaklaşımlar da bu gelecek tanımlaması ile ilgili olmaktadır (Kadıbeşegil, 2002, s. 46).
Yönetim Bilimleri açısından kriz; “beklenmeyen ve önceden sezilemeyen, acele cevap
verilmesi gereken, kurumların önleme ve uyum mekanizmalarını etkisiz hale getirerek
mevcut değerlerini, amaçlarını ve işleyiş düzenini tehdit eden gerilim durumudur” (Tutar, 2000, s. 29).

Üç koşulun birlikte ortaya çıkışı krizi tanımlamaktadır. Bunlar:
• Kuruluşun itibarının sarsılması,
• Sorunun çözümlenebilmesi için sürenin çok kısıtlı olması,
• Kuruluş tarafından beklenmeyen bir zamanda meydana gelmesidir(Winner, 1999,s. 26).

KRİZ YÖNETİMİ NEDİR?
Kriz yönetimi, krize karşı kurumlar (kamu ve özel sektör) tarafından alınması gerekli önlemleri ifade eder.

HALKLA İLİŞKİLERDE KRİZ İLETİŞİMİ YÖNETİMİ VE ÖRNEK UYGULAMALAR
Halkla ilişkiler, özünde iletişimin olduğu bir yönetim fonksiyonudur. Bu iletişim iki yönlü sağlıklı bir akış izlediği sürece anlamlıdır. Kurumdan çevreye ve o çevreden kuruma sürekli ve karşılıklı bilgi aktarımı etki/tepki süreci işlevselliğini koruduğu oranda halkla ilişkiler kendisine uygulama alanı bulabilir. Bu sağlıklı iletişim sürecinin ilk adımı ya da temel koşulu ise mesajları gönderecek olan kaynağın hedefi doğru saptaması ve yeterli olarak tanımasıdır. Halkla ilişkiler karşısında adı, sanı, kimliği, eğilimleri, toplumsal kesit içindeki yerleri belirlenebilmiş kitleler olduğu sürece görüntü karesine girebilir (Karademirlidağ, 1999, s. 89).

Eyleme Geçmeme: Körlük aşamasındaki sorunlar devam eder ve giderek ağırlaşmaya
başlar. Kriz ile ilgili iç ve dış belirtiler iyice ortaya çıkar ancak kurum yöneticileri halen bu duruma bir tepki vermezler. Değişim yönünde bir hareketlilik yoktur (Tüz, 2001, s. 18). Değişim yönünde bir adım atılmazsa ya da yanlış bir adım atılırsa kriz ortaya çıkmaya başlar.

Gösteriş Yapma, Böbürlenme: “Biz o kadar büyük bir kurumuz ki, krizlerden korunuruz.”

Kriz iletişimi yönetim süreci şu şekilde sıralanabilir (Mitroff ve Pearson, 1993, ss. 10-11)
1. Kriz sinyalinin alınması
2. Krize hazırlık ve korunma
3. Krizi denetim altına alma
4. Krizin olumlu yanlarının saptanması
5. Krizi çözme yaklaşımı
6. Kriz sonrası rehabilitasyon
7. Öğrenme ve değerlendirme

Türkiye’de en başarılı yönetilmiş kriz iletişimi örneği beyaz et sektörünün kuş gribi krizidir.

Kriz iletişimi sürecinde ilk adım kriz sinyalinin alınmasıdır.