HALKLA İLİŞKİLER UYGULAMA TEKNİKLERİ

Radyonun teknik bir takım özellikleri; hızlı haber akışı sağlayabilmesi, etkili bir şekilde dinleyicilerine ulaşılabilmesi ve başka işlerle uğraşırken dinlenebilme özellikleri aracın yaygınlaşmasındaki önemli nitelikler olarak kabul edilmektedir.

Bir programın bütçesi genellikle temel olarak şu başlıklar altında düzenlenir: yaratıcı yapım elemanları(yapımcı, yapım yardımcıları vb.), teknik ve yapım elemanları(stüdyo amiri, teknik yönetmen vb.), Yapım ve teknik giderler(stüdyo ve mekân, kameralar vb.) yapım sonrası işlemler(seyahat konaklama vb.)

Renk televizyonda bilgi verme(grafiklerle anlatım destekleme), ifade gücü ve kompozisyon işlevlerini üstlenir.

Radyoda halkla ilişkiler amacına yönelik olarak yayınlanan programlar haber bültenleri, kamu hizmeti duyuruları, açık oturum ve sohbet programlarıdır. Basın makalesi yazılı bir araçtır.

Öneri aşaması radyo programlarında araştırmadan sonra gelen, programın yapısını ortaya koyan ve bu nedenle detaylı olarak ele alınması gereken bir aşamadır. Bir başka ifade ile program yapımında programın yapılıp yapılmayacağının kesin kararı öneri aşaması olarak adlandırılır.

Kamera merceğinin optik olarak ileri geri hareketi optik kaydırma yani zoom olarak adlandırılır. Kamera ileri olarak optik olarak kaydığında nesneye yaklaşır. Geriye hareket ettiğinde ise nesneden uzaklaşır.

Yaratıcı yapım elemanları yapımcı ve yapım yardımcıları, yönetmen ve senaryo yazarından oluşur.

Televizyon yapımlarında aydınlatma işlevleri şu şekildedir: anlatımı desteklemek, mekânı birleştirmek, nesne ve çevresinin iki boyutluluğunu ortaya çıkarmak, özel bir ruh durumu yaratmak ve sahneye gerçekçi bir anlam katmak.

Halkla ilişkiler amacıyla kullanılan bir diğer radyo program türü kamu hizmetine yönelik duyurulardır. Özellikle kar amacı gütmeyen kurum/kuruluşlar toplumu ilgilendiren mesajlarını radyolarda ticari amaç gütmeden yayınlayabilmektedir. Örneğin halk sağlığını ilgilendiren ve sigaranın zararlarını anlatan ya da çevre bilinci oluşturmayı hedefleyen
kampanyalar, toplumsal yarar sağladığından radyo istasyonları tarafından bedava yayınlanmaktadır.

Görselleştirme süreci olarak adlandırılan bu süreç, filmi ya da televizyon programını çekimler olarak zihinde görebilme yeteneğidir. Bu süreçte yönetmen, anlatmak istediğini aşağıda belirtilen ve televizyona özgü olan bazı öğelerle anlatır. Bunlar:

Televizyon programı hazırlanırken bazı temel noktalara dikkat etmelidir. Bunlar; televizyon programı için belirlenen konunun kamuoyunu ilgilendiren bir nitelik yani haber değeri taşıyıp taşımaması, konunun izleyicilerin ilgisini çekip çekmeyeceği, zamanlamanın uygun olup olmadığı ve aktarılacak bilgilerin yararlı olup olmayacağıdır. Doğru cevap D'dir.

Radyoda dinlediğimiz programlar dinleyiciye ulaşana kadar birçok aşamadan geç- mektedir. Radyo programının yapım sürecini oluşturan bu aşamalar şunlardır:

Araştırma

Öneri

Planlama

Metin Yazma

Seslendirme

Kurgu

Denetim ve Yayın

Yapım; radyo programı yapım süreci aşamalarından biri değildir. Yapım; televizyon programı yapım sürecinin ikinci adımıdır. Radyo programının yapım sürecini oluşturan aşamalar şunlardır:

Araştırma

Öneri

Planlama

Metin Yazma

Seslendirme

Kurgu

Denetim ve Yayın

Radyoda dinlediğimiz programlar dinleyiciye ulaşana kadar birçok aşamadan geçer.  Radyo programının yapım sürecini oluşturan bu aşamalar şunlardır:

Araştırma

Öneri

Planlama

Metin Yazma

Seslendirme

Kurgu

Denetim ve Yayın

Radyo program yapımında programın yapısını ortaya koyan ve  programın yapılıp yapılmayacağının kesin kararının verildiği yapım aşaması "öneri"dir. Öneri aşaması radyo programlarında araştırmadan sonra gelen, programın yapısını ortaya koyan ve bu nedenle de detaylı olarak ele alınması gereken bir aşamadır. Bir başka ifade ile program yapımında, programın yapılıp yapılmayacağının kesin kararı ‘öneri aşaması’ olarak adlandırılır. Bu aşamada hangi izleyici kitlesine, ne zaman ve nasıl ulaşılacağının belirlenmesi gerekir ve programın bütçesinin ne olacağı ortaya çıkarılır.  Hazırlanacak bir “öneri formu” ile programın kimliğini oluşturan bilgilere yer verilir.

Program metnine uygun olarak kamera, ışık, ses, kostüm, aksesuar, makyaj gibi ekranda görülecek her şeyin tümüyle gerçek çekim yapılıyormuş gibi prova edilmesine "sıcak prova" adı verilir. Gerçek çekime geçmeden önce mutlaka çekimlerin provası yapılmalıdır. Programın türüne bağlı olarak; akış provası ya da programın tümünün prova edildiği sıcak prova, program metnine uygun olarak kamera, ışık, ses, kostüm, aksesuar, makyaj gibi ekranda görülecek her şeyin tümüyle gerçek çekim yapılıyormuş gibi prova edilmesidir.

Televizyon programın yapısını, biçimini ve yapım yaklaşımını anlatan terim format'tır. Program tasarımı; yönetmenin konuyu nasıl ele alacağını yani nasıl işleyeceğini genel hatları ile belirler. Bunun için de program formatının belirlenmesi, bu aşamada gerçekleştirilmesi gereken bir unsurdur. Format, programın yapısını, biçimini ve yapım yaklaşımını anlatan bir terimdir. “Program canlı mı, banttan mı yayınlanacak?”, “Programda iç mekân mı dış mekân mı kullanılacak?”, “Program tek bir bölüm mü yoksa dizi halinde mi yayınlanacak?”, Programda herhangi bir grafik unsuru kullanılacak mı?” tarzındaki sorular bu aşamada belirlenir. Kısacası bu aşamada programın temel estetik özellikleri ortaya çıkartılar.

Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri A seçeneği doğru olarak tamamlar. Televizyon yatay ve dikey alanlardan oluşur. Televizyonda yükseklik ve genişliğin birbirine oranı 3/4’tür. Bu orana çerçeveleme oranı denir ve 1.33 olarak
standartlaştırılmıştır. Televizyonda gösterilen her türlü nesne ve olay bu ekran boyutları içerisinde gösterilir.

Göz seviyesi açısı, televizyon programı yapım aşamalarından "kamera yüksekliği" ile ilgilidir. Kamera; göz seviyesi açısı, alt açı ve üst açı olmak üzere üç farklı yükseklikte kullanılır. Göz seviyesi açısı; insanların gerçek yaşamdaki göz seviyelerinden aldığı bakış açısıdır. Nesneler gerçek yaşamdaki biçim ve formlarında algılanır ve perspektif bozukluklar olmaz.

Televizyon programcılığında "yapım sonrası aşama" deyince ilk olarak akla kurgu gelir. Her televizyon programı fikir aşamasından başlayarak yayına kadar yapım öncesi, yapım ve yapım sonrası olmak üzere üç aşamadan geçer. Yapım sonrası aşama deyince akla kurgu gelir.  Kurgu; çekim senaryosunda belirlenen görüntü ve seslerin tamamlanmasından sonra programın önceden tasarlanmış haline dönüştürülmesi işlemidir. Bazı programlarda görüntü kurgusu bittikten sonra seslendirme ve özgün müzik kaydı yapılır. Kurgu işlemi bittikten sonra programın gösterim kopyası hazırlanır. Bu kopya
eskiden VHS ve Betacam gibi formatlarda yapılırken, günümüzde DVCam gibi formatlarda hazırlanmaktadır.