HALKLA İLİŞKİLER UYGULAMA TEKNİKLERİ - Deneme Sınavı - 16

Halkla ilişkiler uygulamalarında kurum/kuruluşlar radyoyu öncelikle haber amaçlı kullanmaktadırlar. Birçok radyo istasyonu sık aralıklarla haber yayınlamaktadır. Seçeneklerde verilen diğer amaçlar mecranın kendi doğasında bulunan unsurlar olmaktadır. Reklam amaçlı radyonun kullanımından söz edebiliriz. Fakat halkla ilişkilerde öncelik reklam yapmak değil basında haber olarak yer almaktır.

5N1K haber yazmada gazetecilerin kullandığı bir kuraldır. 5N1K kuralı; kim, ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden sorularına göre haberin oluşturulması anlamına gelir. E seçeneğinde yer alan kaç kere ifadesi doğru bir ifade değildir. Bunun yerine “kim” ifadesi bulunmalıdır.

Bir radyo programı dinleyiciye ulaşana kadar birçok aşamadan geçmektedir. Bu aşamaların ilki ise araştırma aşamasıdır. Araştırma aşamasından sonra sırasıyla öneri, planlama, metin yazma, seslendirme, kurgu ve son olarak denetim ve yayın aşamaları gelir.

Programcının önerisi kabul edildikten sonra eldeki tüm materyaller düzenlenmeli, programda yer alacak söz, müzik, efekt gibi unsurlar belirlenmelidir. Doğal olarak bir radyo programı yapım sürecinin önerisinden sonra sıra programın planlamasına geçer. Farklı program türleri için farklı planlamalar da olabilir.

Hem basılı araçların hem de görsel-işitsel araçların halkla ilişkiler alanındaki kullanımında haber bültenleri vazgeçilmez bir unsurdur. Televizyon için hazırlanacak bir haber bülteni, gazetelere yollanan bültenlerden farklılık gösterir. Bunun en önemli nedeni ise televizyonda yayın akışı içerisinde zaman sınırlamasının olmasıdır. Bu zaman sınırlılığından dolayı bültenler sadece önemli haberleri içermeli ve az sözcükle çok şey anlatmalıdır.

Her televizyon programı fikir aşamasından başlayarak, yayına kadar temel olarak üç aşamada gerçekleşir. Bunlar yapım öncesi, yapım ve yapım sonrası aşamalardır. Yapım öncesi aşama ise programın, yapımcının kafasında fikir olarak belirlenmesinden başlayıp, içeriğinin, yaklaşımının ve yapım özelliklerinin belirlenmesi sürecini kapsar.

Araştırma aşamasının ilk basamağı program fikrinin formüle edilmesidir. Program fikrinin formüle edilmesinde de program türü ve süresinin belirlenmesi oldukça önemlidir. Çünkü program kavramının biçimi program türüne göre değişir. Aynı şekilde içerik de program süresine bağlıdır.

Gerçek çekime geçmeden önce mutlaka çekimlerin provası yapılmalıdır. Programın türüne bağlı olarak; akış provası ya da programın tümünün prova edildiği sıcak prova yapılır. Sıcak prova program metnine uygun olarak kamera, ışık, ses, kostüm, aksesuar, makyaj gibi ekranda görülecek her şeyin tümüyle gerçek çekim yapılıyormuş gibi prova edilmesidir.

Çekim ölçekleri hem konu hem de görüntü alanına göre değişiklik gösterir. Geniş bir alanı gösterecek çekim ölçeği ile bir kişiyi gösterecek çekim ölçeği farklılık göstermektedir. Soru kökünde oldukça büyük mekanlardan bahsedilmektedir. Bu yüzden doğru cevap çok uzak çekim olmaktadır.

Günümüzde her alanda olduğu gibi halkla ilişkiler alanında da görsel-işitsel araçların bir takım avantajları vardır. Görsel-işitsel araçlar diğer iletişim araçlarını destekleyici niteliğe sahiptir. Bu araçlar sayesinde gerçekleştirilen iletişim daha etkili ve anlaşılırdır. İletişim kolaylaştığından zaman kaybı önlenir ve iletilerin sesli ve hareketli olması iletileri daha da ilgi çekici hale getirir.

Radyonun teknik bir takım özellikleri; hızlı haber akışı sağlayabilmesi, etkili bir şekilde dinleyicilerine ulaşılabilmesi ve başka işlerle uğraşırken dinlenebilme özellikleri aracın yaygınlaşmasındaki önemli nitelikler olarak kabul edilmektedir.

Bir programın bütçesi genellikle temel olarak şu başlıklar altında düzenlenir: yaratıcı yapım elemanları(yapımcı, yapım yardımcıları vb.), teknik ve yapım elemanları(stüdyo amiri, teknik yönetmen vb.), Yapım ve teknik giderler(stüdyo ve mekân, kameralar vb.) yapım sonrası işlemler(seyahat konaklama vb.)

Renk televizyonda bilgi verme(grafiklerle anlatım destekleme), ifade gücü ve kompozisyon işlevlerini üstlenir.

Radyoda halkla ilişkiler amacına yönelik olarak yayınlanan programlar haber bültenleri, kamu hizmeti duyuruları, açık oturum ve sohbet programlarıdır. Basın makalesi yazılı bir araçtır.

Öneri aşaması radyo programlarında araştırmadan sonra gelen, programın yapısını ortaya koyan ve bu nedenle detaylı olarak ele alınması gereken bir aşamadır. Bir başka ifade ile program yapımında programın yapılıp yapılmayacağının kesin kararı öneri aşaması olarak adlandırılır.

Büyük bir çiftlik ya da sanayi alanı gibi olayın bütününü ya da geçeceği mekânı izleyiciye tanıtmak için çok uzak çekim ölçeği kullanılır.

Kamera merceğinin optik olarak ileri geri hareketi optik kaydırma yani zoom olarak adlandırılır. Kamera ileri olarak optik olarak kaydığında nesneye yaklaşır. Geriye hareket ettiğinde ise nesneden uzaklaşır.

Yaratıcı yapım elemanları yapımcı ve yapım yardımcıları, yönetmen ve senaryo yazarından oluşur.

Televizyon yapımlarında aydınlatma işlevleri şu şekildedir: anlatımı desteklemek, mekânı birleştirmek, nesne ve çevresinin iki boyutluluğunu ortaya çıkarmak, özel bir ruh durumu yaratmak ve sahneye gerçekçi bir anlam katmak.

Halkla ilişkiler amacıyla kullanılan bir diğer radyo program türü kamu hizmetine yönelik duyurulardır. Özellikle kar amacı gütmeyen kurum/kuruluşlar toplumu ilgilendiren mesajlarını radyolarda ticari amaç gütmeden yayınlayabilmektedir. Örneğin halk sağlığını ilgilendiren ve sigaranın zararlarını anlatan ya da çevre bilinci oluşturmayı hedefleyen
kampanyalar, toplumsal yarar sağladığından radyo istasyonları tarafından bedava yayınlanmaktadır.