HALKLA İLİŞKİLER UYGULAMA TEKNİKLERİ - Deneme Sınavı - 9

Çok sayfalı işlerin montajında yararlanmak üzere trase adı verilen sayfaların planı çizilir. Trase, baskı sonrası işin doğru yerlerden ve düzgün şekilde kesilebilmesi için kesim yapan operatöre rehber olması amacıyla montaj üzerine yerleştirilen kılavuz çizgilere denir.

CMYK matbaacılıkta kullanılan 4 ana rengin baş harflerinden oluşmaktadır. Bu renkler aşağıdakilerdir.
C: Cyan (camgöbeği mavi)
M: Magenta (mora çalan kırmızı
Y: Yellow (sarı)
K: Black (siyah)
Bu dört rengin birleşimi ile istenilen renkler elde edilmektedir.

Almanca Tief (derin) ve Druck (baskı) sözcüklerinin birleşmesinden türetilen tiefdruck (derin baskı) baskı tekniğinde baskıyı oluşturan mürekkepli yüzeyler diğer kısımlardan daha alçakta bulunmaktadır. İngilizcede ise bu tekniğe intaglio printmaking veya rotogravure adı verilmektedir. Tifdruk tekniğini Türkçede en iyi karşılayan tanımlama ise çukur baskı tekniğidir.

İfadelere bakıldığında web ofset ve tabaka ofsetin karşılaştırılmaları görülmektedir. Bu ifadelerden biri doğruyu içermemektedir. Şıkta yer “tabaka ofsette, web ofsete göre daha düzenli boya ve su dağılımı olur ifadesi” aslında tam tersi şeklindedir. Çünkü web ofsette, tabaka ofsete göre daha düzenli boya ve su dağılımı olmaktadır.

Soru kökünde yer alan “dokuma” ifadesine özellikle dikkat etmek gerekir. Çünkü eleklerde de bir tür dokuma işlemi gerçekleştirilmektedir. Elek baskı tekniği (serigrafi) kalıbının ipek, ipek özelliği gösteren polyester veya metal dokumalardan olması nedeniyle adını bu şekilde almaktadır.

Şıklara bakıldığında Ofset baskı tekniği harici diğerlerinin düz baskı tekniği olmadıkları görülür. Ofset baskı tekniği zaten düz baskı tekniği olarak da adlandırılabilir.

Papirüs Mısır’da Nil nehri kıyısında yetişen bir bitki türüdür ve bununla yapılan kâğıda papirüs denir. Parşömen ise Bergama’dan dünyaya yayılmıştır. Koyun ya da keçi derisinden yapılan ve üzerine yazı yazılabilecek hale getiren bu maddenin adı parşömendir.

Rene de Reaumur eşek arılarının yuvalarını yaptıkları bitki artıklarının yapısal özelliklerinin kâğıda benzediğini bulmuştur. Friedrich Gottob Keller bu buluştan esinlenerek öğütülmüş odun liflerinden kâğıt yapan makine patentini almıştır. Liflerden üretilen kâğıtları kitap haine getirerek çağdaş kitabın öncüsü Matthias Koops’tur. John Dickinson ise silindirli makineyi icat etmiştir. İlk kâğıt makinesi ise 1798 yılında Fransız kâğıt imalathanesinde çalışan Nicholas Louis Robert tarafından yapılmıştır.

Kâğıt ve kartonlar kullanım amaçlarına göre iki ana gruba ayrılabilir. İlk olarak kültürel kâğıt ve kartonlar(yazı ve baskıya uygun olan gazete vb.) ve endüstriyel kâğıt ve kartonlar(ambalaj, kutu, temizlik vb.)

Baskı öncesi işleri hazırlayan tarafından bilinmesi ve baskıyı yapan ile baskı sonrası çalışanların elinde bulunması gereken unsurlar en boy ölçüsü, cilt türü, kapak türü, iç sayfa türü, katlama türüdür.

Tabaka kâğıtlar müşteriler tarafından özel ebat üretim istenmediği sürece belli standartlarda üretilir. Bu standartlar şu şekildedir: 50 cm x 70 cm, 5 cm x 82 cm, 59 cm x 92 cm, 64 cm x 90 cm, 68 cm x 100 cm, 70 cm x 100 cm şeklindedir.

Tipografi baskı tekniğinin diğer adı yüksek baskı tekniğidir. Adından da anlaşılacağı gibi boyayı tutan yüzey diğer yüzeylerden daha yüksektir. Kısa tipo denilen bu baskı tekniğinde çukur yüzeylerde boya bulunmaz. Boyanın bulunduğu yüksek bölgeler baskının yapılacağı yüzeye temas ederek boyayı bırakır. Bu izler istenen baskı şeklini oluşturur.

Defter ya da basılı malzemeleri birleştirme yöntemlerinden biri olan tel dikiş üç biçimde uygulanır: sırttan tel dikiş, üstten tel dikiş ve omega tel dikiş.

Sayısı yüksek ve süreli yayın üretiminin baskı çözümlerinde tercih edilen web ofset baskı sistemi, yüksek hızda üretim yani zamandan kazanç, bir geçişte önlü arkalı 4 renk baskı ve düşük gramajda kâğıt basma olanağı gibi özelliklerden dolayı tercih edilmektedir.

Birçok sayısal baskı makinesinde 1000 üzerinde sayısal baskılar ekonomik değildir. Hız olarak web ofset makinelere yetişememektedirler. Baskı kalitesi artmakla beraber büyük ebat baskılarda yeterli kaliteye ulaşamamışlardır.

Gelişen teknolojiyle birlikte bir yüzeye baskı yapabilme tekniklerinin de çoğalmasıyla birlikte, basım sektöründe en çok kullanılan baskı tekniklerini altı ana grupta toplamak mümkündür.
Bunlar:
• Yüksek Baskı Tekniği (Tipografi)
• Alçak veya Çukur Bask Tekni¤i (Tifdoruk)
• Düz Baskı Tekniği (Ofset)
• Flekso Baskı Tekniği
• Elek Baskı Tekniği (Serigrafi)
• Sayısal (Dijital) Baskı Tekniği

Flekso: Solvent su bazlı ve UV düflük yoğunluklu mürekkepler kullanılır. Esnemelere, kıvrılmalara ve dış etkilere karşı dayanıklılığı sağlamak için UV boyalar kullanılmaktadır.

Serigrafi: Bu mürekkepler; ipek, naylon, kumaş veya metalden örülmüş malzemelerin arasından geçerek kağıt, mukavva, metal seramik ve cam gibi değişik yüzeylere baskı yapabilecek özellikte solvent bazlı mürekkeplerdir. Baskıda kullanılacak olan eleğin özelliğine göre, mürekkebin akıcılığı inceltici solventler yardımıyla ayarlanır.

Tabaka ofset baskı tekniği küçük boyutta broşür, el ilanları, dergi, kılavuz kitapçık gibi işlerin yanı sıra, afiş, kitap kapakları, katolog gibi nitelikli renkli baskılar için uygun bir baskı tekniğidir. Yüksek çözünürlükte baskı yapabilmesi ve renk basımında dört renkle sınırlı değil, daha fazla renk basma olanağına sahiptir. Bu nedenle fotoğraf ağırlıklı işlerin basımında tercih edilir.

XVII. Yüzyılda, eşek arılarının yuvalarını yaptıkları bitki artıklarını inceleyen Fransız bilim insanı René de Reaumur, bu artıkların yapısal özelliklerinin kâğıda benzediğini buldu. Bu buluştan esinlenen Alman bilgini Friedrich Gottlob Keller öğütülmüş odun liflerinden kâğıt yapan makinenin patentini aldı. Saman ve odun liflerinden kağıtları kitap haline getirerek çağdaş kitabın öncüsü ise Matthias Koops’tur.