HALKLA İLİŞKİLER ARAŞTIRMALARI

Etik; Temelde ahlaki olarak neyin iyi olup neyin iyi olmadığına dair sorgulama yapmak suretiyle doğru eylemi konu alan bir alandır

Etik

Halkla ilişkiler etiğini olumsuz yönde etkileyen söz konusu oluşumları şu şekilde sıralamak mümkündür

20. yüzyılın ilk çeyreğinde ABD’de halkla ilişkiler alanında ilk profesyonel uygulamaları gerçekleştiren bu isimlerden Ivy Lee 1906’da yayınladığı ‘İlkeler Bildirgesi’ (Declaration of Principles) ile halkla ilişkilerle ilgili ilk etik ilkeleri ortaya koymuştur. Bu ilkelerden belli başlı olanları şu şekildedir:

• Gizliliğe yer yoktur.

• Gerçek bilgileri elde etmek ön koşuldur.

• Kamuoyunu bilgilendirmede basınla ilişkilere ağırlık verilmelidir.

• Halkla ilişkiler reklamla karıştırılmamalıdır.

Etik

Ahlakı teorik olarak irdeleyen felsefi bir alandır.

Etik daha ziyade ilkelerle ilgilidir.

Etik; toplumdan, kültürden, dönemden bağımsız bir şekilde “ahlaki”olanın özünü araştırır.

Etik; ilkelerle alakalı bilgi üretmekte ama davranış kuralları koymamaktadır.

Edward L. Bernays da 1923 yılında yayınladığı“Kamuoyunun Belirginleşmesi Aydınlatılması” (Crystallizing Public Opinion) adlı kitabında halkla ilişkilerin meslek ilkelerini ve kurallarını formüle etmiştir. Bernays’ın belirlediği etik ilkelerden birkaçı ise şu şekildedir:

• İzin almadan kimsenin yazı ve sözleri kullanılmamalıdır.

• Halkı anlamada kişisel ilişki ön koşuldur. Masa başında oturarak hedef kitle anlaşılamaz.

• Sözcüklerin arkasındaki anlamlara dikkat edilmelidir.

• İyi niyet tek başına bir amaç olarak düşünülemez

Halkla ve Basına Yönelik Davranış Kuralları:

• Bir üye daima kamuoyunun çıkarları doğrultusunda hareket etmelidir.

• Derneğe üye bir halkla ilişkiler uzmanı asla medyayı birbirine düşürecek hareketlerde bulunmamalıdır.

• Bir halkla ilişkiler uzmanı yanlış ve çarpıtılmış bilgiyi basına vermemelidir.

• Bir üye çalıştığı organizasyon adına daima tutarlı ve iyi bir temsilci olmalıdır.

• Bir üye hiçbir zaman bir derneği kendi çıkarları için kullanmamalıdır.

Müşteriye Yönelik Kurallar:

• Derneğe üye bir halkla ilişkiler uzmanı bütün müşterilerine görev anlayışı açısından adil ve eşit davranmalıdır.

• Bir üye ilgili tarafın onayı olmaksızın taraf tutmamalı rekabet etmemelidir.

• Bir üye eski ya da yeni müşterisine ait gizli bilgileri ilgili tarafın onayı olmadan açıklamamalı ve bunları daima kendine saklamalıdır.

• Bir üye diğer bir üyenin müşteri ve işverenini tenkit edici davranışlarda bulunmamalıdır.

• Bir üye bir müşterinin işini yaparken başka hiç kimseden değerli bir hediye, komisyon ve maaş alamaz.

• Bir üye başarıyla neticelendirdiği işlemin sonunda hiçbir şekilde fiyat ve ücret tartışmasına giremez.

Lizbon Etik Kuralları:

Halkla İlişkiler Avrupa Konfederasyonu (CERP) 16 Nisan 1978’de Lizbon’da toplanan Genel Kurul’unda birtakım etik kurallar belirlemiş, 13 Mayıs 1989’da yeniden güncellenen bu etik kurallar ‘Avrupa Halkla İlişkilerinin Mesleksel Deontoloji Yasası’ olarak son hâlini almıştır

Madde 3- Halkla ilişkiler uygulayıcısının dürüstlük, entelektüel olma ve sadakat gibi özellikler taşıması şarttır. Yanlış ve yanıltıcı bilgiyi bilerek kullanmamalıdır.

Araştırma etiği biyomedikal araştırmalar sonucunda gündeme gelmiştir.

Halkla ilişkiler; özel ya da tüzel kişilerin belirtilmiş kitlelerle dürüst ve sağlam bağlar kurup geliştirerek onları olumlu inanç ve eylemlere yöneltmesi, tepkileri değerlendirerek tutumuna yön vermesi böylece karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler sürdürme yolundaki planlı çabaları kapsayan bir yöneticilik sanatıdır.

Etik; temelde ahlaki olarak neyin iyi olup neyin iyi olmadığına dair sorgulama yapmak suretiyle doğru eylemi konu alan bir alandır. İnsanların hangi amaçları seçmeleri ve hayata geçirmeleri gerektiği sorusuyla bu seçimlerini yönlendirmesi gereken ahlaki ilkeleri araştırma konusu edinmektedir.

Halkla ilişkilerin bir meslek ve bilimsel bir araştırma konusu hâline gelmesi 20. yy’ın ilk çeyreğine tekabül etmektedir.

A, B, D ve E seçenekleri halkla ilişkiler etiğini olumsuz yönde etkileyen oluşumlar arasında gösterilmiştir. Süreçleri Erteleme seçeceği ise bu kapsamda ifade edilmemiştir.

Soru kökünde ifade edilen prensipler arasında Gözlemlenebilirlik yer almamaktadır.

Araştırma etiği konusunun gündeme gelmesinde başlangıç noktasını “biyomedikal araştırmalar” oluşturmuştur.

Soru kökünde ifade edilen ilkeler araştırma etiğine aittir.

Araştırma etiğinin ve daha genel anlamda bilim etiğinin en önemli boyutu; gerçekleştirilen bilimsel araştırmalarla topluma, doğaya ve insanlığa katkı sağlamaktır. Ne var ki bazı araştırmalar bunun tam tersine gerek topluma, gerek doğaya, gerekse de insanlığa zarar verebilecek süreçler veya sonuçlar içerebilmektedir. Örneğin nükleer enerjiyle ilgili yapılan araştırmalarda maksadın daha yaşanılabilir bir dünya için gerek duyulan enerjiyi elde etmek mi yoksa insanlık için büyük felaketlere sebep olabilecek güçte silahlar üretmek mi olduğu sorusu böylesi bir etik kaygının çıkış noktasını oluşturmaktadır. Benzer şekilde örneğin yeni bir ilacın geliştirilmesiyle ilgili bir araştırma sürecinde deneklere zarar verici nitelikte uygulamaların yapılması da ciddi bir etik ihlali olarak değerlendirilmelidir.

A, B, C, ve D seçeneklerinde yer alan ilkeler ve Verilerin Korunması ilkesi soru kökünde ifade edilen ilkelerdir. Verilerin Manipülasyonu ise bu ilkeler arasında değildir.

Halkla ilişkiler araştırmalarının her sürecinde dürüstçe hareket etmek ve adil davranmak önemli bir etik ilkedir. Araştırmanın bütün aşamaları açık ve dürüst bir şekilde ortaya konmalıdır. Kişi veya kurumu kayırıcı mahiyette işlemlere yer verilmemeli, araştırma etiğinin bir gereği olan objektiflik ve bağımsızlık ilkelerinden ödün verilmemelidir. Katılımcılar arasında herhangi bir ayrımcılık yapılmaması da bu kapsamda değerlendirilmektedir. Cinsiyet, ırk, kültür ve benzeri kimlik ögeleri temelinde herhangi bir ayrımcılık yapılamaması da bu kapsamda değerlendirebilir.