Aof Panel

Soru 1

I. Bilim özneldir.II. Bilim olgusaldır.III. Bilim sistematiktir.IV. Bilim belli kesime hizmet eder. Yukarıdakilerden hangisi bilim kavramının özelliklerindendir?

Çözüm Açıklaması

Bilimi niteleyen bazı özelliklerden aşağıda bahsedilmiştir.

Bilim Bir Bilgi Toplama Yolu Değil Bir Analiz Yöntemidir. Bilim üründen farklı bir etkinlik ya da süreçtir. Bilim olgusal verilerin bir araya getirilip toplanması değil, onlardan bir anlam çıkarılması sürecidir.

Bilim Olgusaldır. Bilimsel önermelerin tümü ya doğrudan ya da dolaylı olarak göz- lenebilir olguları dile getirir. Dolayısıyla, doğa-ötesilik ve metafizik bilimsel alanın dışındadır.

Bilim Mantıksaldır. Bilimin ulaştığı sonuçların, her türlü çelişkiden uzak kendi içinde tutarlı olması gerekir. Bilimsel süreçte, bir hipotezin ya da kuramın doğrulanması işleminde mantıksal düşünme ve çıkarım kurallarından yararlanılmalıdır.

Bilim Nesneldir. Bilimsel bulguların uzmanlar tarafından, herkesin gözü önünde, gizli ve saklı olmadan test edilebilmesi, bilimin nesnellik özelliğidir.

Bilim Eleştiricidir. Bilim, hataları görerek ve eleştirerek doğruya ulaşmayı sağlar.

Bilim Genelleyicidir. Bilimin tek tek olgularla değil tüm olguları içeren genellemelerle uğraşması bilimin genellemeci olduğunu açıklar.

Bilim Seçicidir. Bilim her şeyi gelişi güzel araştırmaz. Bir olgunun bilime veri niteliği olması için ya inceleme konusu bir soruna ilişkin olması ya da kuramın test edilmesinde kanıt değeri taşıması gerekir.

Bilim Evrenseldir. Bilimsel veriler yer ve zamana göre değişmeyen ilişkileri içerir. Yerel ve ulusal değildir. Anlamacı, yorumlamacı paradigma bu ilkeye eleştirel bakmaktadır.

Bilim Kayıtlıdır. Bilimin araştırma bulguları sonunda raporlaştırılması ve yayınlanması gerektiği, kamuoyuyla paylaşılmayan bilginin bilim olmadığı bilimin kayıtlı olma özelliğidir.

Bilim Birikimlidir. Bilimin daha önceki bilgilerin üzerine onların tekrar gözden geçirilmesi sonucu yığmalı bir şekilde oluşması bilimin birikimli olma özelliğidir.

Bilim Sistematiktir. Bilimin birbiriyle bağıntılı uygun ve mantıkla örgütlenmiş uyumlar seti olarak tanımlanması bilimin sistematik olma özelliğidir.

Soru 2

I. Araştırmacının deneyimi

II. Araştırmanın belli konulardan seçilmesi

III. Hipotezlerin kurulması

IV. Araştırma yönteminin seçilmesi

Yukarıdakilerden hangileri bilimsel ya da toplumsal araştırmaların gerçekleşmesinde birbirini izleyen aşamalardandır?

Soru 3

I. Veri toplama iznine sahiplik

II. Etik uygunluk

III. Teşvik

IV. Yenilik

Yukarıdakilerden hangileri araştırma sorunu seçiminde öne çıkan özel ölçütlerdendir?

Çözüm Açıklaması

Araştırmaya konu olabilecek bir so- runu belirlemek onu çözmenin önemli bir aşamasıdır. Araştırma sorununun seçiminde dikkate alınması gereken genel ve özel ölçütler vardır.

Genel Ölçütler

Çözülebilirlik: Sorun araştırma ile çözülebilir mi? Sorunun çözülebilmesi için veri elde edilebilir mi?

Önemlilik: Sorun önemli mi? Teorik veya pratik bir yararı var mı? Araştırmanın sonu- cunda varılacak bulgular ve bilgiler işe yarar mı?

Yenilik: Sorun orijinal mi? Araştırma daha önceden yapılan bir araştırmanın tekrarı olmamalıdır, yeni bilgiler eklemelidir. Daha önce ele alınmış bir konu olsa bile konuyu farklı boyutlarıyla ele almalıdır. Zamanı, örneklemi, değişkenleri vb. farklı olmalıdır.

Etik Uygunluk: Araştırmaya katılanların gizlilik hakkı ve sağlıklarının tehlikeye atıl- maması, pişmanlık duyabileceği davranışlara zorlanmaması, fiziksel ve psikolojik baskı altında bırakılmaması gerekir.

Özel Ölçütler

Alanda Yeterlik: Araştırmacının, araştırılan konuya ilişkin bilgisi, sonuçları değerlendirmek için yeterli mi?

Yöntem ve Teknik Bilgilerdeki Yeterlik: Araştırmacı, verilerin toplanması ve değerlendi- rilmesinde gerekli yöntem ve teknik bilgisine sahip mi?

Veri Toplama İznine Sahiplik: Verilerin toplanmasına izin verilecek mi? Araştırmada ulaşılması planlanan verilere erişilebilecek mi?

Zaman ve Olanak Yeterliliği: Araştırmanın tamamlanabilmesi için gerekli zaman, eleman ve mali güç var mı? Araştırmanın bu sebeplerden dolayı yarıda kesilmemesine güvence sağlandı mı?

İlgi Yeterliliği: Araştırmacı, araştırma sonucu ne çıkarsa çıksın onu savunabilecek cesa- rette mi? Araştırmacı, konuyla ilgili mi?

Teknik Olanaklar: İyi yürütülebilecek bir araştırma için uygun ortam sağlanabildi mi?

Teşvik: Araştırma sorunu yeni araştırmaları teşvik edip yeni gelişmelere yol açabilecek nitelikte mi?

Soru 4

I. Kapsama

II. Bütünleştirme

III. Keşfetme

IV. Sınırlandırma

Yukarıdakilerden hangileri araştırma sorunun tanımlanmasında öne çıkan aşamalardandır?

Soru 5

Aşağıdakilerden hangisi değişken çeşitlerinden biri değildir?

Soru 6

"Ortaya çıkmış veya çıkacak belirli davranışlar, olaylar ve olgular hakkındaki ön açıklamalara ........ denir." Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?

Soru 7

"Yazılmış kitaplar ya da bir konu hakkında verilmiş yapıtların tümüne ........... denir." Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?

Soru 8

Aşağıdakilerden hangisi modeline göre uygulanan yöntemlerden biridir?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi araştırma sorunun seçiminde dikkate alınan genel ölçütlerden biridir?

Çözüm Açıklaması

Araştırma sorununun seçiminde dikkate alınması gereken genel ve özel ölçütler vardır.

Genel Ölçütler

Çözülebilirlik: Sorun araştırma ile çözülebilir mi? Sorunun çözülebilmesi için veri elde edilebilir mi?

Önemlilik: Sorun önemli mi? Teorik veya pratik bir yararı var mı? Araştırmanın sonucunda varılacak bulgular ve bilgiler işe yarar mı?

Yenilik: Sorun orijinal mi? Araştırma daha önceden yapılan bir araştırmanın tekrarı olmamalıdır, yeni bilgiler eklemelidir. Daha önce ele alınmış bir konu olsa bile konuyu farklı boyutlarıyla ele almalıdır. Zamanı, örneklemi, değişkenleri vb. farklı olmalıdır.

Etik Uygunluk: Araştırmaya katılanların gizlilik hakkı ve sağlıklarının tehlikeye atılmaması, pişmanlık duyabileceği davranışlara zorlanmaması, fiziksel ve psikolojik baskı altında bırakılmaması gerekir.

Özel Ölçütler

Alanda Yeterlik: Araştırmacının, araştırılan konuya ilişkin bilgisi, sonuçları değerlendirmek için yeterli mi?

Yöntem ve Teknik Bilgilerdeki Yeterlik: Araştırmacı, verilerin toplanması ve değerlendi- rilmesinde gerekli yöntem ve teknik bilgisine sahip mi?

Veri Toplama İznine Sahiplik: Verilerin toplanmasına izin verilecek mi? Araştırmada ulaşılması planlanan verilere erişilebilecek mi?

Zaman ve Olanak Yeterliliği: Araştırmanın tamamlanabilmesi için gerekli zaman, eleman ve mali güç var mı? Araştırmanın bu sebeplerden dolayı yarıda kesilmemesine gü- vence sağlandı mı?

İlgi Yeterliliği: Araştırmacı, araştırma sonucu ne çıkarsa çıksın onu savunabilecek cesarette mi? Araştırmacı, konuyla ilgili mi?

Teknik Olanaklar: İyi yürütülebilecek bir araştırma için uygun ortam sağlanabildi mi?

Teşvik: Araştırma sorunu yeni araştırmaları teşvik edip yeni gelişmelere yol açabilecek nitelikte mi?

Soru 10

Aşağıdakilerden hangisi alanyazın taramasında internet kaynaklarına başvururken göz önünde bulundurulması gereken niteliklerden biri değildir?

Soru 11

Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, belli bir ereğe (amaca) yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırma sürecine ne ad verilir?

Soru 12

Aşağıdakilerden hangisi bilimin özelliklerinden biri değildir?

Soru 13

Aşağıdakilerden hangisi bilimsel araştırmaların alternatiflerinden biridir?

Soru 14

Tarafsız ve eşit bir değerlendirme yapmak yerine kişi, yer ya da nesnelerin önceden var olan saygınlığının kişisel değerlendirmeleri etkilemesine izin vermeye ne ad verilir?

Soru 15

Aşağıdakilerden hangisi araştırma sorunu olabilecek kaynaklar arasında değildir?

Soru 16

Aşağıdakilerden hangisi araştırma sorununun seçiminde dikkate alınması gereken genel ölçütler arasında sayılabilir?

Soru 17

Ortaya çıkmış veya çıkacak belirli davranışlar, olaylar ve olgular hakkındaki ön açıklamalara ne ad verilir?

Soru 18

Herhangi bir deneğe/olguya/nesneye ait birden fazla değer alabilen bir özelliğe ne ad verilir?

Soru 19

Bir bilim dalının çeşitli konularında yazılmış eserlerin tümüne ulaşmak için mevcut bilgi kaynaklarının gözden geçirilmesi ve ilgili yayınlara ulaşılmasına ne ad verilir?

Soru 20

Aşağıdakilerden hangisi araştırmada yöntem belirleme koşullarından biri değildir?

HALKLA İLİŞKİLER ARAŞTIRMALARI