HALKLA İLİŞKİLER ARAŞTIRMALARI - Deneme Sınavı - 8

Kişilerin bilimsel bilgi dışında bilgi edinme yolları; otorite, gelenek, sağduyu, medya mitleri ve kişisel deneyimlerdir.

Hâle etkisi, tarafsız ve eşit bir değerlendirme yapmak yerine kişi, yer ya da nesnelerin önceden var olan saygınlığının kişisel değerlendirmeleri etkilemesine izin vermektir.

Araştırma sorununa günlük yaşam, çeşitli uygulamalar, daha önce yapılan araştırmalar ve kuramlar kaynak olabilir.

Genel Ölçütler

Çözülebilirlik: Sorun araştırma ile çözülebilir mi? Sorunun çözülebilmesi için veri elde edilebilir mi?

Önemlilik: Sorun önemli mi? Teorik veya pratik bir yararı var mı? Araştırmanın sonucunda varılacak bulgular ve bilgiler işe yarar mı?

Yenilik: Sorun orijinal mi? Araştırma daha önceden yapılan bir araştırmanın tekrarı olmamalıdır, yeni bilgiler eklemelidir. Daha önce ele alınmış bir konu olsa bile konuyu farklı boyutlarıyla ele almalıdır. Zamanı, örneklemi, değişkenleri vb. farklı olmalıdır.

Etik Uygunluk: Araştırmaya katılanların gizlilik hakkı ve sağlıklarının tehlikeye atıl- maması, pişmanlık duyabileceği davranışlara zorlanmaması, fiziksel ve psikolojik baskı altında bırakılmaması gerekir.

Özel Ölçütler

Alanda Yeterlik: Araştırmacının, araştırılan konuya ilişkin bilgisi, sonuçları değerlendir- mek için yeterli mi?

Yöntem ve Teknik Bilgilerdeki Yeterlik: Araştırmacı, verilerin toplanması ve değerlendirilmesinde gerekli yöntem ve teknik bilgisine sahip mi?

Veri Toplama İznine Sahiplik: Verilerin toplanmasına izin verilecek mi? Araştırmada ulaşılması planlanan verilere erişilebilecek mi?

Zaman ve Olanak Yeterliliği: Araştırmanın tamamlanabilmesi için gerekli zaman, eleman ve mali güç var mı? Araştırmanın bu sebeplerden dolayı yarıda kesilmemesine gü- vence sağlandı mı?

İlgi Yeterliliği: Araştırmacı, araştırma sonucu ne çıkarsa çıksın onu savunabilecek cesarette mi? Araştırmacı, konuyla ilgili mi?

Teknik Olanaklar: İyi yürütülebilecek bir araştırma için uygun ortam sağlanabildi mi?

Teşvik: Araştırma sorunu yeni araştırmaları teşvik edip yeni gelişmelere yol açabilecek nitelikte mi?

Araştırma sorunu üç aşamalı bir yaklaşımla tanımlanabilir.

Bütünleştirme: Sorunun genel çizgilerle bütün içindeki yerinin belirtilmesi, proble- min dilimlere ayrılmasıdır.

Sınırlandırma: Araştırılacak sorun diliminin seçilmesidir.

Araştırma sorunu seçiminde araştırmacının kendisine ilişkin özellikler yani özel ölçütler araştırmanın sürdürülebilmesi açısından oldukça önemlidir.

Tanımlama: Sınırlandırılmış sorunun ayrıntılarıyla açıklanması, araştırma amaçları- nın netleşmesidir.

Hipotez: Araştırmacının araştırma problemindeki değişkenler arasında ne tür
bir ilişkinin olduğuna dair beklentilerini ve yargılarını ifade eder.

Hipotez, ortaya çıkmış veya çıkacak belirli davranışlar, olaylar ve olgular hakkındaki ön açıklamalardır. Hipotez bir anlamda sorulan soruya verilen bir cevap veya kestirimdir.

Web kaynaklarını değerlendirme ölçütleri arasında öznellik değil nesnellik vardır.

Benimsenen Yaklaşıma Göre: Pozitivist yaklaşımda araştırmanın sübjektif değerlendirmelerden ve bireysel yorumlardan arındırılması gerektiği düşünülür. Tümevarım niteliğindedir. Değişkenler arasındaki nedensel ilişkileri izah etmeye çalışır. Genellikle nicelveriler kullanır. Araştırma hipotezlerinin sınanması amacını taşır. Yorumlayıcı yaklaşımın temelinde ise, insan davranışlarını anlamak için yorumlamak ve aynı zamanda yorumların tamamen objektif olamayacağı gerçeğini kabul etmek gereği yatmaktadır. Sosyal olguların fen bilimcilerin yaklaşımı ile incelenmesi doğru değildir. Benimsenen yaklaşım açısından pozitivist ve yorumlayıcı şeklinde ayrım yapılsa da, bir araştırmada iki yaklaşımın birlikte kullanıldığı durumlara da rastlanmaktadır. Pozitivist yaklaşımda nicel veriler, yorumlayıcı yaklaşımda nitel veriler toplanır. Bunlara ilişkin ayrıntılı bilgi kitabın 3. ve 4. bölümlerinde yer almaktadır.

Deneycilik olarak da bilinen ampirizm rasyonalizmden farklı bir biçimde, bilginin kaynağı olarak duyuları ve deneyimleri temel kaynak olarak görür. Eşya ve olaylar gözlenerek ve çeşitli deneyimlerden geçirilerek anlaşılabilir ve açıklanabilir

Hayat bilgisi/doğal bilgi: Bu bilgi insan hayatının bir ürünüdür. İnsanın yaşamı
boyunca edindiği deneyimler, çevresi ve diğer insanlarla olan etkileşimi sonunda
kazandığı somut bilgidir.

Bilginin bilimsel bilgi olabilmesi için ilk olarak konusunu oluşturan olay ve nesnelerin;
• Gözlenebilirliği,
• Nesnelliği,
• Tekrar edilebilme
özellikleri bulunmalıdır.

Veri: Kural ya da yerleşik süreçlere uygun biçimde sistematik biçimde toplanmış nicel veya nitel bilgi ve kanıtlardır.

Sosyal bilimlerde yapılan bilimsel araştırmaların genel olarak dört ana başlık altında toplandığı söylenebilir. Bunlar:
1. Keşif Amaçlı Araştırma,
2. Tanımlayıcı Araştırma,
3. Açıklayıcı Araştırma,
4. Değerlendirme Amaçlı Araştırma'dır.

Varsayımlar, test etmeye gerek duymadan araştırmayı yürütebilmek için kabul edilen durumlardır.

Fenomenoloji: Olgubilim olarak da anılan fenomenoloji olayların varlığını inceleme ve
tanımlama yöntemidir. Başka bir tanımla fenomenoloji gerçek nedir? sorusuna yanıt arayan bir yöntemdir.

Nicel yöntemler, davranışların ancak objektif gerçeklerle açıklanabileceğini savunan
pozitivist paradigmanın varsayımlarına dayalıdır. Nicel yöntemlerde araştırma dizaynı,
araştırmacı eğilimlerinin ve hataların en aza indirgenmesini gerektirir. Nicel
araştırmalar kontrolün en üst seviyede kullanılabileceği deneysel ortamlarda yapılır. Nitel yöntemler ise daha esnek bir yaklaşımla doğal ortamları tercih ederler.

Hipotez doğruluğu ya da yanlışlığı sınanmak üzere ileri sürülen önermedir. Bu
bakımdan hipotez öncelikle bir önermedir. Bir önerme olarak hipotez genellikle, gözlenen ve neden-sonuç ilişkisini yansıtan bir cümledir. Bir önerme olarak hipotezin doğruluğunun ya da yanlışlığının kanıtlanması gerekecektir.

Tümdengelim: Doğruluğu (geçici de olsa) kabul edilen genellemeden hareket ederek
tekil olayların alacağı şekli kararlaştıran araştırmalar tümden gelim yaklaşımını benimserler.

Bilimsel ya da toplumsal araştırmaların gerçekleşmesinde birbirini izleyen aşamalar aşağıda verilmiştir. Bu aşamalardan biri ya da birkaçı atlanarak sonraki aşamalara geçilemez.
1. Araştırma sorununun tanımlanması,
2. Alanyazının (ilgili literatürün) taranması,
3. Hipotezlerin kurulması,
4. Araştırma yönteminin seçilmesi,
5. Verilerin toplanması,
6. Verilerin analizi ve sonuçların yorumlanması,
7. Araştırma sonuçlarının rapora dönüştürülmesidir.

Kişilerin bilimsel bilgi dışında bilgi edinme yolları; otorite, gelenek, sağduyu, medya mitleri ve kişisel deneyimlerdir.