HALK SAĞLIĞI

Aristotales Rhethorik adlı eserinde
“Hastalığı, erken gelen bir yaşlılık; yaşlılığı ise doğal bir hastalık” olarak tanımlar.

Yaşlılıkta tükrük ve mide salgıları başta olmak üzere tüm sindirim sistemi salgıları ve enzimleri azalır.

c şıkkı Tersiyer (Üçüncül) Koruma Önlemleri içinde yer almaktadır

Hipertansiyon kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Hipertansif hastanın vücut kitle indeksini 25 kg/m2’nin altında tutmak önemlidir

Ateroskleroz’un neden olabileceği diğer bir durum ise aterom plağının gittikçe büyümesi ve damar lümenini tıkamasıdır.

Yaşam süresinin uzaması toplumların nüfus yapısının da değişime uğramasına neden olmaktadır. Dünyada 1990 yılında 60 yaş üzeri nüfusun oranı % 9,2 iken bu oran 2013’te % 11,7’ye ulaşmıştır. 2050 yılında ise % 21,1’e ulaşacaktır.

Hipertiroidi, elektrolit denge bozuklukları, enfeksiyonlar, kansızlık, çeşitli ilaçların kullanımı, madde bağımlılığı, sigara, alkol ve kafein tüketimi de aritmiye neden olabilen etkenler arasındadır.

Sıvı alımını artırmalı, posalı ve lifli yiyecekler tüketmeli ve günlük fiziksel aktivite miktarını artırmalıdır.

opioidler, diüretikler, demir preperatları  konstipasyona neden olabilir

A, C, D, K vitaminlerinin eksikliğinin de osteoporoz gelişimine katkıda
bulunduğu unutulmamalıdır

Alzheimer hastalığının erken semptomlardan biri bellek zayıflığıdır (amnezi)

Parkinson hastalarında yumuşak tonda, monoton ve hipofonik (kısık) konuşma, blefarospazm, yutma güçlüğü, sebore, siyalore, konstipasyon, üriner inkontinans, aşırı terleme ve impotens gibi belirtilere de rastlanır.

Yaşlılıkla birlikte tükürük ve mide salgıları başta olmak üzere tüm sindirim sistemi salgıları ve enzimleri azalır. Bu sebeple cevap D seçeneğidir.

A,C,D,E seçenekleri "Tersiyer Koruma Önlemler" arasında yer almaktadır. B seçeneği ise primer koruma önlemlerindendir. Cevap B seçeneğidir.

Yaşlılık kronolojik açıdan “65 yaşın üzerinde olmak” olarak tanımlanabilir. 65-74 arası yaşlılar “genç yaşlı”, 75-84 arası yaşlılar “yaşlı” ve 85 yaş üzeri yaşlılar “ileri yaşlı” olarak gruplandırılırlar.

Yaşlılıkta kalbin dakikadaki atım hızı ile kalp kasının kasılma gücü azalır. Damar esnekliği azalır, damar duvarı kalınlaşır, damar direnci artar. Bu nedenlerle yaşlı insanın nabız sayısı azalmıştır, nabzı hafif yani çok da dolgun olmayan şekilde hissedilir. Yaşlı çok kolay kalp yetmezliğine girebilir, kan basıncı yani tansiyonu yükselmiştir. Kalp büyümesi görülebilir. Strese yanıtta azalma olur. Böbrek ve beyin gibi yaşamsal önemi olan organların beslen­mesi azalır. Bu nedenle bu organların işlevlerinde de azalmalar ve bozulmalar oluşur.

Endokrin Sistemdeki Değişiklikler: Yaşlılıkla birlikte kadın ve erkeklerde birçok hormonda azalma görülür. Kadınlarda ka­dınlık hormonları 40’lı yaşların sonlarında azalır ve mensturel kanamalar sonlanır (meno­poz). Erkeklerde de androjenik hormonlarda azalmaya bağlı olarak erkeklik organında sertleşme sorunları ortaya çıkar. Pankreastan salgılanan ve kan şekerini düzenleyen bir hormon olan insülinin azalmasına bağlı olarak kan şekeri düzeyinde yükselmeler görülür.

Solunum Sistemindeki Değişiklikler: Yaşlı gençliğinde sigara içmişse ve/veya içmeye devam ediyorsa ya da daha önce tozlu ortamlarda çalışmışsa akciğerinde kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH), hatta ak­ciğer kanseri bile gelişebilir.

Merkezi ve Periferik Sistemdeki Değişiklikler: Yaşlılıkta periferik sinir sisteminde sinir iletim hızı azalır, reflekslerde yavaşlama gö­rülür. Bu nedenlerle duyusal algılama sorunu yaşayan yaşlılarda yanma ve donma riski daha yüksektir.

Üriner Sistemdeki Değişiklikler: Erkeklerde prostatta büyüme nedeniyle yaşanan sorunlarda kadınlar da ise pollakü­ri, noktüri, üriner inkontinans, disüri ve üriner sistem/idrar yolu enfeksiyonlarında artış görülebilir.

Duyu Organlarındaki Değişlikler:Gözde katarakt, glokom, presbiyopi denilen kırma kusuru, makula dejenerasyonu, Diabe­tes mellitus (DM) ve/veya hipertansiyona bağlı retinopati yaşla birlikte artar. Prebiakuzu denilen fizyolojik işitme kaybı söz konusudur.

Yaşlıların (65 yaş üzeri) %90’ının genellikle bir kronik hastalığı olup bunların %35’ inde iki, %23’ünde üç ve %15’inde dört ya da daha fazla hastalık bir arada bulunmaktadır.

Tedavi olanakları sınırlı olan, tam olarak tedavi edilemeyen ve iyileşme göstermeyen uza­mış durumlara “süreğen”, “müzmin” hastalık anlamında “kronik hastalık” denilmektedir. Kronik hastalıkların insidansının hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde demog­rafik ve epidemiyolojik dönüşüme bağlı olarak hızla arttığı görülmektedir. Sağlığa ayrılan bütçenin önemli bir bölümü bazen yaşam boyu sürebilen bu hastalıkların tedavisi için kullanılmaktadır. Küresel Hastalık Yükü 2013 verileri kronik hastalıkların günümüzün ve geleceğin en önemli sağlık sorunları arasında olduğuna işaret etmektedir.

Kronik hastalıklar dünyada bütün yaş grupları arasında yaygın olmakla birlikte çoğu kronik hastalık daha çok ileri yaşlarda görülmektedir. Bu nedenle kronik hastalıklar deni­lince akla yaşlılar gelmektedir. Bu, bir yönüyle doğru olmakla birlikte diğer yaş grupların­daki kronik hastalıkların göz ardı edilmesine neden olabilmektedir.

Konstipasyon ya da halk arasında bilinen adıyla kabızlık bağırsak hareketlerinin organik ya da işlevsel nedenlere bağlı olarak azalması sonucu dışkının (gaita, feçes) sertleşmesi, dışkı boşaltımında zorluk yaşanması, dışkılama sayısının azalması, karında gerginlik ve yaygın ağrı hissi ile karakterize bir durumdur.

Koroner arter hastalığının en yaygın belirtisi anjina pektoris yani göğüs ağrısıdır. Anjinaya eş­lik eden nefes darlığı, taşikardi, palpitasyon, baş dönmesi ve terleme gibi belirtiler birkaç dakika sürmekte ve dinlenme ile ya da uygun bir ilacın kullanımı ile düzelmektedir.