HALK SAĞLIĞI - Deneme Sınavı - 1

Kanserden korunma ve aşılama insana yönelik koruyucu sağlık hizmetlerindendir.

Hastalıkların belirtisiz dönemlerinde ya da belirtilerin (semptomların) hafif olduğu dönemlerde erken tanılarının konulması ve etkin tedavilerinin edilmesidir. İkincil korumaya “erken tanı” hizmetleri de denir.

Sağlıklı yaşam davranışlarından biri sigara ve alkol kullanmamadır, kullanmak değil.

1994 yılında Kahire’de yapılan “Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı”nda cinsiyet eşitliğinin sağlanması, kadınların güçlendirilmesi, kadına yönelik şiddetin ortadan kaldırılması, kadınların doğurganlıklarında söz sahibi olmalarının sağlanması ilkeleri benimsenmiştir.

üreme sağlığının tanımını yapacak olursak “Üreme sistemi işlevleri ve süreci ile ilgili sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, tüm bunlara ilişkin fiziksel, mental ve sosyal yönden tam bir iyilik hâlinin olmasıdır.”

Üreme sağlığı hem kadını hem de erkeği ilgilendirir. Günümüzde infertilite (kısırlık) önemli bir üreme sağlığı sorunudur. Kadınlar birçok toplumda çevresel olumsuz koşullardan etkilenen en önemli risk grubudur. Doğurganlık, sosyoekonomik düzeyi düşük birey ve toplumlarda daha yüksektir.Aile planlaması yöntemlerinde kadına yönelik yöntemler, erkeklere yönelik önlemlerden 3-4 kat daha fazla kullanılmaktadır.

Üreme sağlığının amaçlarından biri, erken yaştaki evlilik ve erken yaştaki gebeliklerin önlenmesidir.

Toplumda sağlıklı anne, kadın ve çocuk sayısı artar. Aile planlaması nüfusu azaltmaya, nüfus artış hızını düşürmeye çalışan bir yaklaşım
değildir. Tam tersine başta anne olmak üzere, bebek/çocuğun ve toplumun sağlığını korumayı hedefleyen, sağlıklı üremeyi sağlayan, dolayısıyla aşırı doğurganlık, istenmeyen gebelikler, uygunsuz/sağlıksız düşükler, riskli gebelikleri önleyerek nüfusun/toplumun sağlıklı olmasını sağlayan bir anlayıştır. Ayrıca çocuk sahibi olamayan çiftlere de çocuk sahibi olabilmeleri için tıbbi desteğin verildiği bir hizmet türüdür.Kadın ve çocuk sağlığı için harcanacak tedavi giderleri azalır.

Geleneksel Yöntemler
• Geri Çekme (Coitus İnterruptus)
• Takvim Yöntemi
• Haznenin İçinin Yıkanması (Vaginal Duş)
• Emzirme (Laktasyon Amenore)
Modern Yöntemler
• Doğum Kontrol Hapları (Oral Kontraseptifler)
• Gebeliği Önleyici İğneler (Enjektabl Kontraseptifler)
• Deri Altı Kapsülleri (İmplantlar)
• Rahim İçi Araç
• Diyafram
• Kadın Kondomu (Kadın Prezervatifi)
• Spermisidler (Spermleri Öldüren Tablet ve Fitiller)
• Kadında Tüplerin Bağlanması (Tüp Ligasyonu)
• Erkek Kondomu (Prezervatif)
• Erkekte Sperm Kanallarının Bağlanması (Vazektomi)

Ailedeki Birey Sayısı, Sosyal ve Yasal Özerklik ve Ailenin Tipi (Çekirdek ya da geniş aile) Ailede ve Toplumda Kadının Yeri ile ilgili faktörlerdendir. Alışkanlıklar (sigara, alkol, madde bağımlığı) ise Bireysel Davranışlar, Psikososyal Faktörler ile ilgilidir.

D seçeneği dışındakiler, gebelik öncesi yapılması gerekenlerdir.

Fenilketonüri: Otozomal resesif (çekinik) kalıtım gösteren doğumsal bir hastalıktır. Bu çocuklarda “fenilalanin hidroksilaz”adı verilen enzim yoktur. Proteinli gıdalarda bulunan fenilalanin adı verilen aminoasit, tirozine dönüştürülemez. Fenilalanin kanda birikmeye başlar ve beyin omurilik sıvısını (BOS) geçerek beyinde hasara neden olur.

DaBT-İPA-Hib Aşısı: Difteri, aselüler (hücre içermeyen) boğmaca, tetanos, inaktif polio (çocuk felci), hemofilus influenza tip B’yi (menenjite neden olan bir virüs) içeren ve “Beşli Karma Aşı” olarak bilinen aşıdır.