HALK MASALLARI - Deneme Sınavı - 15

Motif

Eş metin- Çeşitleme

Karmaşık Giriş Formelleri

Masallarda kullanılan kırk gün, üç gün, üç yıl; “evvel zaman içinde”, “pireler berber develer tellal iken” gibi söz kalıpları masalların zamanının belirsiz olduğunu gösterir. Doğru yanıt B şıkkında verilmiştir.

Masal anlatan kişilere “masal anası”, “masalcı”, “masal ebesi/ninesi”, “masal atası” gibi isimler verilmektedir. Doğru yanıt D şıkkında verilmiştir.

Geçmiş ve gelecek arasında bir bağ oluşturur.

Sınırlılıklar

Masal anlatıcısı masalına başlamadan önce tekerlemeler söyler bu sayede masala
başlayacağını haber verir ve sessizliği sağlamış olur. Doğru yanıt A şıkkında verilmiştir.

Wolfram Eberhard

Bin Bir Gece Masalları

Ahmed Raşid

Akıllılar ve Aptallar Hakkında

Masalların bu eğitim işlevi 1970’li yıllarda radyo programlarında çocukların eğitimini amaçlayan masalların anlatılmaya başlanması, günümüzde masalların
kullanıldığı çizgi filmler aracılığıyla çocukların eğitimi gibi konular icra ortamları değişse bile masalların eğitim işlevini sürdürmekte olduğunun göstergesidir. Doğru yanıt C şıkkında verilmiştir.

Sakaoğlu ise Divanü Lügatit Türk’te geçen ötkünç kelimesinin sanıldığının aksine masal yerine değil hikâye anlamına geldiğini söylemiş ve Naki Tezel’in “masalın öz Türkçe karşılığı ötkünçtür” ifadesinin doğru olmadığını ifade etmiştir (Sakaoğlu, 2002: 7). Doğru yanıt B şıkkında verilmiştir.

Stith Thompson tarafından “motif ”, Propp tarafından “fonksiyon”, Veseleovskijz
tarafından “tem” olarak adlandırılan bu terim (Günay, 2011: 700) masalın en küçük yapı unsuru olarak tanımlanmıştır. Doğru yanıt A şıkkında verilmiştir.

Tarihî Coğrafi Fin Kuramı temsilci ve takipçileri tarafından kullanılan bu kavram 19. ve 20. yüzyıl halk bilimi tartışmalarının temel taşıdır. Kuramın temsilcileri Julius Krohn ve Kaarle Krohn’un Halk Bilimi Yöntemi kitabında urform, kök biçim olarak tanımlanmıştır. Doğru yanıt D şıkkında verilmiştir.

Tarihî-Coğrafi Fin yönteminin takipçilerinden C. von Sydow, Fin okulunun temel kavramı olan ur-formu eleştirmiş ve bu terim yerine “oicotypes” (ekotip) kavramını ilk kez 1927’de öne sürmüştür. Doğru yanıt C şıkkında verilmiştir.

Pertev Naili Boratav 'formel' kavramı yerine 'tekerleme' kavramını önermiştir. Doğru yanıt E şıkkında verilmiştir.

Epik yasalar şunlardır:
1. Giriş ve Bitiş Kuralı
2. Yineleme Kuralı
3. Üçler Kuralı
4. Bir Sahnede İki Kuralı
5. Zıtlık Kuralı
6. İkizler Kuralı
7. İlk ve Son Durumun Önemi Kuralı
8. Anlatının Her Zaman Tek Bir Çizgi Üzerinde Olma Kuralı
9. Kalıplaştırma Kuralı
10. Büyük Tablo Sahneleri Kuralı
11. Anlatı Mantığı Kuralı

Doğru yanıt D şıkkında verilmiştir.

Panchatantra’nın ortaya çıkış tarihi bilinmemekle birlikte M.Ö. 200’lü yıllarda yazıya geçirildiği düşünülmektedir. ‘Fabl’ tarzında masal içeren bu kitabın Vişnu Şarman adlı bir bilgin tarafından yazıldığı düşünülmektedir. Doğru yanıt B şıkkında verilmiştir.