Aof Panel

Soru 1

Dede Korkut hikayeleri kaç tanedir ?

Soru 2

Dede Korkut Kitabı'nın az sayıda bulunan yazmalarından biri aşağıdaki hangi şehirde bulunur?

Soru 3

Oğuzların olağanüstü güçlerle olan mücadelesi ele alındığı hikaye aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 4

Dede Korkut hikâyeleriyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

Soru 5

Dede Korkut'un, “Mecusiler hakîmi ve rahipleri olan bakşıların peygamberi” olarak gösterildiği eser aşağıdakilerden hangisidir?

Çözüm Açıklaması

Dede Korkut hikâyeleri ile ilgili olarak çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışma ların büyük çoğunluğu metin merkezlidir. Bazı araştırmalarda ise tarih araştırma sı yöntemi uygulanarak hikâyelerin tarihle olan ilişkisi değerlendirilmiştir. Ünite nin bu kısmında ilgili eserler kısaca tanıtıldıktan sonra Dede Korkut hikâyeleri ile ilişkileri üzerinde durulacaktır.

Câmiü’ttevârih: İlhanlı veziri Reşidüddin’in bir heyetle birlikte yazdığı dünya tarihi kitabının Târihi Oğuz u Türkân u hikâyeti cihangiri u adını taşıyan bölü münde dört Oğuz hükümdarının çağdaşı olarak Korkut Ata’dan söz edilir.

Dürerü’tticân: Mısırlı tarihçi Ebû Bekr b. Abdullah b. Aybek edDevâdârî, Dede Korkut hikâyeleri ile ilgili bir Oğuznâme ve Tepegöz hikâyesinden söz etmektedir.

Selçuknâme: Yazıcıoğlu tarafından yazılan Selçuknâme adlı eserde 65 satırlık bir Oğuznâme bulunmaktadır. XV. yüzyılda Yıldırım Bayezid’in oğlu Emir Sü leyman döneminde yazıldığı anlaşılan eserde Oğuz beyleri ve hikâyelerdeki bazı olaylardan söz edilmektedir.

Hâzihi errisâleti min kelimâti Oğuznâme elmeşhur biAtalar sözi: Berlin Dev let Kütüphanesi’nde bulunan yazmada Dede Korkut hikâyeleri (Dede Korkut, Sa lur Kazan, Okçu Kazan, Oğuz Ata)ndeki bazı kahramanların adları geçmektedir. Eser, XV. yüzyılda Emir Süleyman döneminde yazılmıştır.

Târihi âli Selçuk: Yazıcıoğlu Ali tarafından XV. yüzyılın ilk yarısında II. Mu rad adına yazılan eserde Dede Korkut hikâyelerinin girişinde rastladığımız “...ve hem peygamber aleyhi’sselâm zamanına yakın Bayat boyundan Korkıt Ata koptı” cümlesinin benzerleriyle karşılaşıyoruz.

Câmi Cemâyin: Tebrizli Hasan b. Mahmud Bayatî’nin hac yolculuğu sırasında tanıştığı Cem Sultan’ın isteği üzerine yazdığı eserde Dede Korkut’un adı geçmektedir. Nesâimü’lmahabbe: “Ali Şir Nevâî’nin Câmî’nin Nefahatü’lüns’den çevirme ve tamamlama yolu ile yazdığı” eserinde Dede Korkut’un Oğuzlar arasındaki ünün

den, kehanetlerinden ve veciz sözlerinden söz edilir.
Tevârihi cedîdi mir’ati cihan: Bayburtlu Osman tarafından III. Murad döne

minde yazılmıştır. Eserin “Bayundur Han” bölümünde hikâyelerdeki bazı şahısla rın adları geçmektedir.

Şerefnâme: Şeref Han’ın 1597 yılında tamamladığı eserinin Farsça girişinde Dede Korkut hikâyelerinde adı geçen Bügdüz Emen’in Hazreti Peygamber’e elçi gönderilmesi anlatılmaktadır.

Edirneli Ruhi: Dede Korkut hikâyelerinin girişinde rastladığımız Kayı boyu ile ilgili cümlelerin benzerlerini Ruhi’nin eserinde de görmekteyiz: “Korkut Atadan nakl iderler ki dimiş imiş ki hanlık Oğuz han vasiyeti mucibince âhır Kayı Han ev ladına düşse gerekdür. Ta kıyâmete denlü ol nesilden olmasa gerekdür.”

Müneccimbaşı’da Arapça tarihinde yukarıdaki bilgileri tekrarlamıştır.

Şecerei Terâkime: Ebulgazi Bahadır Han tarafından 16591660 yıllarında yazı lan eserde Dede Korkut, Salur Kazan, Eyrek ve Seyrek’den söz edilmektedir.

Târihi Dost Sultan: Bu eserde Dede Korkut, “Mecusiler hakîmi ve rahipleri olan bakşıların peygamberi” olarak gösterilmiştir.

Soru 6

Dede Korkut hikayelerinden yer alan "kırk ince belli kız" sözü neyi ifade eder?

Soru 7

“At ayağı külünk, aşıh dili yürük, tez vurur, tez ulaştırır. İşte Kirman az zaman sonra Horasan’a gelir"

Yukarıdaki ifade kim tarafından yazılmıştır?

Soru 8

“Ayvaz fermanı baştan nihayetine kadar okuduktan sonra Köse başından kalpağını çıkarıp yere vurdu: Al gidi anasının oğlu! Yine söndü memleketler! Artık talan ise bir ise beş yapalım!”

Yukarıdaki ifade Dede Korkut hikâyelerinde neyin örneğini oluşturur?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi Meddah hikayelerinin özelliklerinden biridir?

Soru 10

Aşağıdakilerden hangisi günümüz meddahlarından biri sayılabilir?

Soru 11

Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut hikayelerinden değildir ?

Soru 12

Türkiye’de hangi il Dede Korkut’a ev sahipliği yapmak istemektedir ?

Soru 13

Aşağıdakilerden hangisi realist İstanbul hikâyelerinden biri değildir?

Soru 14

Dede Korkut hikâyelerinde hangi Türk Han'ı en üst mevkidedir ?

Soru 15

Dede Korkut hikayelerinin tek yalancı karakteri aşağıdakilerden hangisidir ?

Soru 16

İçerisinde Dede Korkut hikâyeleri ile ilgili bir Oğuznâme ve Tepegöz hikâyesinden söz edilen "Dürerü’t-ticân" adlı eserin yazarı kimdir ?

Soru 17

"Nesâimü’l-mahabbe" adlı eserinde Dede Korkut’un Oğuzlar arasındaki ününden, kehânetlerinden ve veciz sözlerinden söz eden yazar kimdir ?

Soru 18

Dede Korkut'un, “Mecusiler hakîmi ve rahipleri olan bakşıların peygamberi” olarak gösterildiği eser aşağıdakilerden hangisidir ?

Soru 19

Dede Korkut hikâyelerinde hikâye karşılığı olarak kullanılan kelime aşağıdakilerden hangisidir ?

Soru 20

Aşağıdakilerden hangisi meddah hikayelerinin özelliklerinden değildir ?

HALK HİKAYELERİ