HALK HİKAYELERİ

Hem sözlü kaynakta anlatmaları, hem de yazılı kaynaklarda nüshaları olan Ercişli Emrah ile Selvi Han hikâyesi, Türkiye’nin dışında; Azerbaycan, Türkmenistan ve Balkanlarda da bilinmektedir. Araştırıcıların büyük çoğunluğunun kanaatine göre hikâyenin doğuş yeri Doğu Anadolu Bölgesidir. Doğru cevap A’dır.

Kara Vezir, Türk halk hikâyelerinde aldaletsizliği, haksızlığı temsil eden ve genellikle Gence’de oturan vezire verilen addır. Doğru cevap B’dir.

Karaca oğlan ile İsmikan Sultan hikâyesinin tek anlatması bulunmakta olup o da Radloff’un Proben adlı eserinin VII. cildindedir. Bu hikâye zaman zaman Türkiye Türkü araştırıcılar tarafından (Ali Berat Alptekin, Saim Sakaoğlu, Esma Şimşek, vb.) değerlendirilmiştir. Doğru cevap E’dir.

Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan hikâyesinde, metin başlangıç itibariyle Türk ve dünya masalları arasında çok yaygın Üç Turunçlar’ın temel motifi olan “ihtiyar kadının testisinin kırılması” üzerine onun “üç turunçların hışmına uğrayasın” şeklindeki bedduasıyla başlamaktadır. Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan hikâyesinde ise Smayil ihtiyar kadının bardağını kırınca “Çok güç bela çekesin de keç murat alasın” şeklinde beddua edilmekte olup hikâye âdeta bu cümle üzerine kurulmuş gibidir. Doğru cevap D’dir.

Kerem ile Aslı hikâyesinin diğerlerinden ayrılan en önemli özelliklerinden birisi manzum kısımlarının nesir kısımlarına göre daha fazla olmasıdır. Doğru cevap C’dir.

Kerem ile Aslı hikâyesi din farklığı üzerine kurulmuştur. Şükrü Elçin’in incelediği 1266 tarihli bir yazmada, Aslı’nın asıl adı Meryem, Kerem’in ise Şah Gülşen’dir. Daha adların konulmasıyla başlayan aileler arası mücade, hikâyenin başından sonuna kadar devam etmektedir. Doğru cevap A’dır.

Âşık Garip’te Hazreti Hızır’ın atının ayağının altından alınan toprağın göze sürülmesi tedavide etkili olmuştur. Doğru cevap C’dir.

Âşık Garip hikâyesinde tayyi zaman ve tayyi mekan motifleriyle Hazreti Hızır’ın çok önemli bir yeri vardır. Aşılması zor engeller (Kızıldağ, Erzurum gediği, Kars dağları) Hazreti Hızır’ın yardımıyla geçilir. Doğru cevap B’dir.

Tahir ile Zühre hikâyesindeki şiirler daha çok yedi heceli ve mâni şeklinde yazılmıştır. Bu da hikâyenin teşekkül ettiği coğrafyanın tespiti bakımından önemlidir. Doğru cevap B’dir.

Her halk hikâyesinde dua etkilidir. Ancak Arzu ile Kamber hikâyesinde bu çok daha belirgin olarak görülmektedir. Nitekim Kamber’in bedduası sonucunda Arzu’nun gelin giderken bindiği bütün atların beli kırılmaktadır. Bunun dışında “Ya Rabbi Arzu’nun dizinde yatayım da ondan sonra canımı al!” diye dua etmesi üzerine dua kabul edilmekte ve Kamber ölmektedir. Doğru cevap D’dir.

Bahsedilen kahraman,  sevdiği erkek olan Ercişli Emrah'a kavuşmak için bahaneler yaratan Selvi Han'dır. Cevap A şıkkıdır.

Kavuşamayan ünlüler a şıkkında doğru olarak verilmiştir.  Cevap A şıkkıdır.

Bahsedilen eser Arzu ile Kamber adlı halk masalına aittir. Cevap A şıkkıdır.

Diğerleri de hikayenin kahramanlarıdır ama cevap A şıkkıdır.

Zengin bir padişahın çocuğu yoktur, bu sebepten üzüntüsü hiç bitmemektedir. Padişah, pek çok yöntemi denemesine rağmen çocuğu olmaz. Padişahın lalasının da derdi aynıdır. Bu ikili gamlarını, üzüntülerini dağıtmak düşüncesiyle sık sık şehir dışına yaptırdıkları bahçeye giderler ve orada üzüntülerini gidermeye çalışırlar, ancak bütün çabalar boşunadır. En son çare olarak yapacakları bir şey kalmıştır, o da kıyafet değiştirerek gezintiye çıkmaktır. Padişah ve lalası bir süre yolculuk yaptıktan sonra bir dervişle karışılaşırlar. Derviş, padişah ve lalasının sıkıntılarını bildiğinden onlara koynundan çıkardığı bir elmayı verir
ve bunu eşleriyle birlikte yemelerini, zamanı gelince çocuklarının olacağını söyler ve gözden kaybolur. Gerçekten de dokuz ay sonra padişahın bir kızı ve lalanın da oğlu olur olur. Yani hikaye çocuksuzluk motifi üzerine kuruludur.Cevap A şıkkıdır.

Saim Sakaoğlu ve Ali Berat Alptekin tarafından hazırlanmıştır. Cevap A şıkkıdır

Hikaye başlangıç itibariyle Türk ve dünya masalları arasında çok yaygın Üç Turunçlar’ın temel motifi olan “ihtiyar kadının testisinin kırılması” üzerine onun “üç turunçların hışmına uğrayasın” şeklindeki bedduasıyla başlamaktadır. Cevap C şıkkıdır.

Diğerleri Ercişli Emrah ile Selvi Han hikayesinin kahramanlarıdır. Cevap E şıkkıdır.

Wilhelm Radloff'a aittir. Cevap B şıkkıdır.

Araştırıcıların büyük çoğunluğu hikâyenin doğuş yeri olarak Doğu Anadolu’yu ve
Azerbaycan’ı göstermektedir. Diğer Türk Cumhuriyetlerinde de bilinir ancak doğuş yeri olarak sorulduğu için cevap D şıkkıdır.