HALK HİKAYELERİ - Deneme Sınavı - 4

Bahsi geçen teori sözlü performans teorisidir.

" Ara söz de denir. Anlatının ana yapısına ait olmayan dış yapısal özelliktir." 

Yukarıda tanımı verilen kavram sapmadır.

Kıssa anlatmayı meslek edinmiş kişilere verilen ad kıssahandır.

Sümmanî'nin bildiği rivayet edilen hikâyeler şunlardır: Kerem ile Aslı, Latif Şah, Sevdakâr Şah, Sümmanî ve Gülperi, Tufarganlı Âşık Abbas ve Gülgez Peri.

 Derdi Yok ile Zülfi Siyah Behçet Mahir'in anlattığı hikayelerdendir.

Mıktat, çok sayıda halk hikâyesinin musannifi veya anlatıcısıdır: Köroğlu
hikâyesinin Ayvaz Kolu, Bağdat Kolu, Cığa Kolu, Gürcistan Lezgi Ahmet Kolu, Halep Kolu, Hasan Bey-Dağıstan Kolu, Hasan Paşa Silistre Kolu, Kayser Kolu, Kenan Kolu, Kırım Kolu, Köroğlu’nun Amcası Kolu, Köroğlu’nun Bidayeti ve Ayvaz Kolu, Kösenin Kolu, Telli Nigar Kolu Mıktat’ın anlattığı hikâyelerdir.

Nusret Yazıcı (Âşık Torunî)
1945 yılında Erzurum ilinin Narman ilçesinin Samikale köyünde doğmuştur. Âşık
Sümmanî’nin torunu olan âşığımız, âşıklıkla ilgili ilk dersleri babası Âşık Fahri’den
almıştır. Yanında pek çok âşık yetiştirmiştir. Anlattığı hikâyelerin bir kısmı Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencileri
tarafından lisans tezi olarak hazırlanmıştır.

Yaşar Yılmaz (Âşık Yaşar Reyhanî)
1934 yılında Erzurum ilinin Hasankale (Pasinler) ilçesinin Alvar köyünde doğmuştur. Yaşar Yılmaz’ın yetişmesinde, Doğu Anadolu Bölgesi’nde şöhret bulan
Sarıkamışlı Dursun Cevlanî, Kağızmanlı Cemal Hoca, Karslı Gülistan Çobanlar,
Posof­lu Müdâmî ve Artvinli Âşık Hicranî, Yusufelili Huzurî ve Ardanuçlu Ef­kârî
gibi pek çok âşığın etkisi vardır.
Yaşar Yılmaz, Türkiye’nin dışında pek çok Avrupa ve Asya ülkesini gezip görme fırsatını bulmuştur.

Şenlik, Türk edebiyatına yüzlerce şiirin yanı sıra üç de güzel hikâye kazandırmıştır. Şiirleri arasında koşma, destan ve sicillemeleri yeniliklerle
doludur. Çıldırlı Âşık Şenlik’in hikâyeleri ve hikâyeciliği üzerinde Ensar Aslan bir doktora tezi hazırlamıştır.

Gülistan Çobanlar (Âşık Gülistan)
1900 yılında, Kars ilinin Arpaçay ilçesinin Koç köyünde doğmuştur. Ustası Çıldırlı Âşık Şenlik’tir. 1972 yılında vefat eden Gülistan Çobanlar, oğlu Murat Çobanoğlu ve İbrahim Demir’in de ustasıdır. Ercişli Emrah, Hüseyin Şehzade, Kerem
ile Aslı, Köroğlu Kolları, Salman Bey, Sevdakâr Şah, Tahir Mirza, Yaralı Mahmut
anlattığı hikâyelerdir.

Daha çok Gaziantep ilimizin Nizip ilçesinde yaşayan Barakların göçleri, yerleştikleri bölgelerdeki komşularıyla olan kavgaları zamanla kısa hikâyeli türkülere konu olmuştur. Bu türkülü hikâyeler bölgede yetişen âşıklar arasında yayılmış daha sonra da Barak meclislerinde anlatılmıştır.
Barak hikâyelerini, Değirmenci Recep, Sait Uzunarslan, Dertli İbrahim, Ümitcan İlhan, vb. anlatmaktadır.

Bozlak: Türk halk müziğinde bir uzun Doğu Anadolu Bölgesi’nde büyük uzun soluklu halk hikâyeleri anlatılırken, Çukurova yöresinde de kısa hikâyeli türküler anlatılmaktadır. Yörede, bu tür hikâyelere bozlak adı verilmektedir.hava çeşididir. Orta Anadolu’da abdalların,

Çukurova’da daha çok Avşarların söyledikleri ezgilerdir.

Sadi Değer (Hasretî)
1927 yılında Kars ilinin Susuz ilçesinin İncesu köyünde doğmuştur. İlkokul mezunu olup âşık makamları ve halk hikâyesi konusunda geniş bilgiye sahiptir. Badeli âşıklarımızdandır.

Sabit Ataman (Âşık Müdamî)
1918 yılında, Ardahan ilinin Posof ilçesinin Varzına (Demirdöven) köyünde doğmuştur. Âşıklıkla ilgili bilgileri babası ile Şavşatlı Tevfik Usta’dan almıştır. Bir süre Cilavuz Köy Enstitüsünde müzik öğretmenliği de yapmıştır. Pertev Naili Boratav onun bütün hikâyelerini derleyerek Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği kitabı ve çeşitli makalelerinde değerlendirmiştir. 8 Kasım 1968 yılında vefat etmiştir.

Dursun Cevlani Karslı aşıklar arasındadır. Doğru seçenek E' dir.

Nusret Yazıcı Erzurumlu aşıklar arasındadır. Doğru seçenek C' dir.

Sicillmeme: Diğer adıyla şeki, mısrası sayısı 10’dan az olmamak üzere tek ya da daha
fazla bentten oluşan, hece ölçülü, övgü, yergi, yaşam, öğüt gibi çeşitli konulardaki, özellikle atışmalarda, Kars ve yöresi âşıklarının fasıl kısmında söylediği bir şiir biçimidir. Sicilleme: Diğer adıyla şeki, mısrası sayısı 10’dan az olmamak üzere tek ya da daha fazla bentten oluşan, hece ölçülü, övgü, yergi, yaşam, öğüt gibi çeşitli konulardaki, özellikle atışmalarda, Kars ve yöresi âşıklarının fasıl kısmında söylediği bir şiir biçimidir. Doğru seçenek A'dır.

XIV. yüzyıldan günümüze âşıklık ve halk hikâyeciliği geleneğinin en canlı olduğu yer Kars olmuştur. Doğru sçenek D' dir.

Aşık edebiyatını, 150 kadar âşık makamı ve halk hikâyesini en iyi bilen ve Asya, Avrupa ve Amerika’da ülkemizi temsil eden aşığımız Şeref Taşlıova' dır. Doğru seçenek B' dir

Bozlak, Türk halk müziğinde bir uzun hava çeşididir. Orta Anadolu’da abdalların, Çukurova’da daha çok Avşarların söyledikleri ezgilerdir. Doğru seçenek D' dir.

Ahmetce, saz çalmasını bilmemektedir, bu sebepten saz yerine bir değnek alır ve onun saz çalar gibi yaparak türkülerini okurdu. Doğru seçenek A' dır.