HALK EDEBİYATINA GİRİŞ I

Edebî tür belirleyici özelliği “gerçek olduğuna inanılmaması” olan ve kalıplaşmış bir anlatım tekniğiyle anlatılan anlatılara “masal” (folktale) adı verilir.

Epik destanlarda anlatılanlar; soyun, boyun yahut ulusun yapılan bir yanlışlık, tanrısal bir cezalandırma ya da kötü bir gücün saldırısına karşı uğranılan kötü bir durumdan kurtarıcı bir kahramanın baflarısı ve ona bağı olarak yeniden kuruluşun bilgisi veya haberidir. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

“Bir varmış, bir yokmuş” şeklindeki ifade anlatılanların gerçek olmadığına ilişkin bir uyarıdır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Ancak, “Onlar ermiş muradına biz çıkalım kerevetine” ifadesiyle sembolize edilen “Bitiriş” veya “Kapanış” tekerlemesi ya da “formeli”nden sonra masal yoluyla iletişim ve masal icrası bitirilir. Artık normal ve her günkü davranış tarzına, günlük hayatın ve sosyal hiyerarşinin gerektirdiği kültürel koda dönmenin zamanı gelmiştir. Kapanış formeliyle dolaylı yoldan verilen mesaj bundan başka bir şey değildir. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Masallarda gerçek anlamda zaman ve mekân kavramı yoktur. Bazı masallarda yer alan Çin-ü Maçin, Hindistan, Yemen hatta İstanbul gibi gerçek yer adlarından söz edilse bile bunların kullanımı masalı, o kendine has masal dünyası ve ülkesi kavramından kopararak gerçek hayata bağlayacak nitelikte değildir. Dolayısı ile doğru cevap A seçeneğidir.

Adile Naşit ya da gerçek adıyla Adela Özcan, Türk televizyon kanallarında masal anlatmıştır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Türk masallarını ilmî bir bakış açısıyla ilk derleyen bilim insanı Macar Türkolog Ignacz Kunof'tur. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

Halk hikâyelerine millîlik özelliği kazandıran en önemli unsurlar arasında yapı ve şekillenmelerinde kullanılan malzeme ve ayrıntılar, olaylara yön veren dünya görüşü, örf, âdet ve geleneklerin devamlılığını sağlayan halk felsefesi gibi kültüre özel unsurlar sayılabilir. Halk hikâyelerinde millî ve manevi yapıya uygun formlarda ifade edilen evrensel değerler de son derece önemli bir yer tutarlar.

Epik destandan halk hikâyeciliğine geçiş dönemi eseri kabul edilen Dede Korkut Hikâyeleri Türk edebiyatında bu türün en eski örneklerinden sayılmaktadır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Türk halk hikâyelerinin kökenleri itibariyle dört önemli kaynaktan teşekkül ettiği
kabul edilir ve hikâyeler de bu kabule göre oluşturulur. Burada verilen seçenekler bu kabule göre verilen konu başlıkları ile ilgilidir. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.