HADİS

Allah, Kur’ân-ı Kerîm’i tek başına kullarına göndermemiş onu hayata geçirecek ve nasıl uygulanacağını bizatihî kendi tatbikâtıyla gösterecek bir peygambere; Hz. Muhammed’e (s.a.v.) vahyetmiştir. Bu durum, mü’minler için büyük bir kolaylık sağladığı gibi, vahyin uygulanabilir olmasını göstermesi açısından da önemlidir. Zira peygamber olarak seçilen şahıs, diğerleri gibi insanî özellikleri de bünyesinde bulunduran birisidir.  Doğru cevap A seçeneğidir.

Mü’minlerin nezdinde Hz. Peygamber’e (s.a.v.) itaat edilip, ona tabi olmadaki en büyük etken Resûlullah’ın ilahî vahye muhatap olmasıydı. Zira onlar İslâm’a girmek için şehâdet getirirken, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) hem Allah’ın kulu hem de resûlü olduğuna inanmışlardı. Allah da elçisini hem Kur’ân-ı Kerîm vahyi hem de Kur’ân dışındaki vahiy ile desteklemiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân dışında vahiy alıp almadığı konusu bazı ilim adamları tarafından tartışılıyor olmakla birlikte Müslüman âlimlerin pek çoğu Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân dışında da Allah’tan vahiy aldığı konusunda hemfikirdir. Onlar genel olarak vahyi ikiye ayırmışlar, Kur’ân vahyine, namaz esnasında kıraat edilen vahiy anlamında vahy-i metluv; bunun dışındaki vahye ise kendisi namazda okunmayan anlamında vahy-i gayri metluv demişlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Sahâbîlerin Hz. Peygamber’in bazı uygulamalarına karşı kendi görüşlerini söylemeden önce ihtiyatlı davrandıkları, uygulamanın vahiy kökenli olabilir endişesini taşıdıkları görülmektedir. Bu sebeple, Hz. Peygamber’e bazı uygulamaların Allah tarafından mı emredildiğini, Peygamber’in kendi görüşü mü olduğunu da sormuşlardır. Uygulamanın Allah Resûlü’nün kendi görüşü olduğunu öğrenince kendi görüşlerini dile getirmişlerdir. Resûlullah’ın her fiilinin vahiy sonucu meydana geldiğini ileri sürmek doğru bir yaklaşım değildir. Hz. Peygamber’in ilâhi takdirin gerekli gördüğü yerlerde vahiyle yönlendirildiği ve dinî konularda yaptığı içtihatların kendi başına bırakılmadığı, şayet yanlışsa mutlaka düzeltildiği bilinmelidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kur’ân-ı Kerîm’de Hz. Peygamber’e ve onun sünnetine uyulması gerektiğine dair birçok âyet bulunmaktadır. Bu âyetler genel olarak; (a) Allah Resûlü’nün Kur’ân’ı açıkladığını belirten âyetler, (b) Hz. Peygamber’e itaat etmenin zorunlu olduğunu söyleyen âyetler, (c) Hz. Peygamber’i örnek almayı emreden âyetler, (d) Allah’ın Resûlü’ne helâl ve haram kılma yetkisi verdiğini belirten âyetler şeklinde dört grupta incelenibilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Allah Teâlâ, mü’minlere bir konuda ihtilâfa düştükleri zaman Hz. Peygamber’e başvurmalarını emretmiş ve onun verdiği hükümlerin tereddütsüz bir şekilde kabul edilmesini istemiştir. Nitekim bir âyette “Hayır, Rabbine andolsun ki, aralarında çekiştikleri şeylerde seni hakem tayin edip sonra haklarında verdiğin hükümden dolayı içlerinde bir sıkıntı duymadan kendilerini tamamen teslim etmedikçe gerçek mü’min olamazlar” (Nisâ, 4/65) buyrulmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Hz. Peygamber’in uygulamalarını bizzat görüp yaşayarak öğrenen sahâbileri onları sonraki nesillere aktarmışlar ve bu sayede O’nu göremeyenler de sünneti esas alarak Hz. Peygamber’i örnek edinmişlerdir. Nitekim Resûlullah’ın da kendisini tanıtırken kullandığı kelimeler arasında muallim (öğretmen) ifadesinin bulunması bu açıdan önemlidir. Zira bu durum peygamberlerin yaptıkları tebliğin sadece teorik değil aynı zaman da pratik olması gerektiğini de göstermektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Hz. Peygamber, “Size iki şey bıraktım onlara sımsıkı sarıldığınız sürece sapıklığa düşmezsiniz: Allah’ın kitabı ve sünnetim” sözüyle (Mâlik, Muvatta, Kader 1, Hadis no: 1628) hem Kur’ân-sünnet bütünlüğüne işaret etmiş hem de sünnetin vazgeçilmezliğini göstermiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Sünnetin dinde vazgeçilmez bir kaynak oluşu başta Kur’ân-ı Kerîm olmak üzere hem hadisler hem de sahâbîlerin uygulama ve davranışlarında açıkça tespit edilen bir durumdur. Hz. Ali, “Eğer din akıl ve rey ile olsaydı ben mestin üstünü değil altını meshederdim, Ama ben Resûlullah’ı -sallallâhü aleyhi vesellem- mestin üstünü meshederken gördüm” demiştir (Ebû Dâvûd, Tahâret 63, Hadis no: 162). Bununla, sünnete olan bağlılığını dile getirmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Hz. Peygamber bir vaazında: “Size Allah’tan sakınmanızı (başınızdaki idareci) Habeşli bir köle de olsa onu dinleyip itaat etmenizi tavsiye ederim. Benden sonra yaşayanlar birçok ihtilâfa şahid olacaklar. (Din işinde) sonradan çıkma şeylerden sakının. Zira her bid’at sapıklıktır. Siz benim sünnetime ve doğru yoldaki râşid halîfelerin sünnetine sarılın. Onlara iyice yapışın, hiç ayrılmayın.” demiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Mü’minlerin nezdinde Hz. Peygamber’e (s.a.v.) itaat edilip, ona tabi olmadaki en büyük etken Resûlullah’ın ilahî vahye muhatap olmasıydı.

Namaz esnasında kıraat edilmeyen vahiylere Vahy-i gayri metluv denir.

Bu âyetler genel olarak; (a) Allah Resûlü’nün Kur’ân’ı açıkladığını belirten âyetler, (b) Hz. Peygamber’e itaat etmenin zorunlu olduğunu söyleyen âyetler,(c) Hz. Peygamber’i örnek almayı emreden âyetler, (d). Allah’ın Resûlü’ne helâl ve haram kılma yetkisi verdiğini belirten âyetler şeklinde dört grupta incelenibilir.

Bu ayet Allah Resûlü’nün Kur’ân’ı açıkladığını belirten bir ayettir.

Bu ayet Hz. Peygamber’i örnek almayı emreden ayetlerdendir.

"Size iki şey bıraktım onlara sımsıkı sarıldığınız sürece sapıklığa düşmezsiniz: Allah’ın kitabı ve sünnetim” hadisi Kur'an-Sünnet bütünlüğüne dikkat çekmektedir.

Bu ayette müminlere örnek olması vurgulanmaktadır.

İhtilaf durumunda sünnete başvurmaları gerektiğini buyurmuştur.

Hz. Peygamber’e itaat etmenin en önemli göstergesi onun sünnetine tabi olmaktır.

Bu konuların hepsi sünnet takip edilmeden anlaşılmayacak konulardır.