HADİS - Deneme Sınavı - 12

Bazı âyetlerde genel olarak ifade edilen ve kelimenin içeriğine dâhil bütün mânâları ifade eden bir husus, gerek âyetle gerekse hadisle tahsis edilip anlam çerçevesi daraltılabilir. Bu tür tahsisler de Allah Resûlü’nün beyan etme sorumluluğuna dâhildir. Bütün dinî konulardaki açıklamaları vahiy ve ilhâmla desteklendiği için Sünnetin Kur’ân’ı tahsis etmesi mümkündür. Sözgelimi, Kur’ân, usûlüne göre boğazlanmamış hayvanların etlerini
yemeyi haram kılmış (Bakara 2/173; Mâide 5/3), Allah Resûlü bu genel haram kılma emrinden denizdeki ölmüş balığı hâriç tutmuştur. Deniz suyunu kastederek söylediği: “Onun
suyu temiz, içindeki ölü balık helâldir (Ebû Dâvûd, Tahâret
41, hadis no: 83; Tirmizî, Tahâret 52, hadis no: 69) şeklindeki meşhur hadis bunu gösterir.

Allah Resûlü’nün Kur’ân’ı açıklama bağlamındaki sözlerinin bir kısmı da âyetlerin mânâsını te’kit etmek için, aynı anlamı ifade etmek üzere söyledikleridir. Hatırlatma ve te’kit, bazen aynı âyeti tekrarlamak, bağlamında yeniden söylemek, bazen mânâyı başka bir sözle ifade etmek şeklinde olur. Bu durumda sözden maksat, âyetle ifade edilen hükmün mânâsını kuvvetlendirmektir.

Allah, Kur’ân-ı Kerîm’i de tek başına kullarına göndermemiş onu hayata geçirecek ve nasıl uygulanacağını bizatihî kendi tatbikâtıyla gösterecek bir peygambere; Hz. Muhammed’e (s.a.v.) vahyetmiştir. Bu durum, mü’minler için büyük bir kolaylık sağladığı gibi, vahyin uygulanabilir olmasını göstermesi açısından da önemlidir.

Abdullah b. Ömer’in, Kur’ân’da mukimken kılınan namaz ile korku namazını bulup da seferî namazını bulamadığından yakınan bir şahsa verdiği cevap sahâbe gözünde Hz. Peygamber’in (s.a.v.) konumunu ve algısını göstermesi bakımından önemlidir: " Ey kardeşim! Biz hiçbir şey bilmiyorken Allah bize Muhammed’i -sallallâhü aleyhi vesellem- gönderdi. O ne yaptıysa biz de aynısını yapıyoruz" (Mâlik, Muvattâ, Kasru’s-salât 2, Hadis no: 336).

Mü’minlerin nezdinde Hz. Peygamber’e (s.a.v.) itaat edilip, ona tabi olmadaki en büyük etken Resûlullah’ın ilahî vahye muhatap olmasıydı. Zira onlar İslâm’a girmek için şehâdet getirirken, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) hem Allah’ın kulu hem de resûlü olduğuna inanmışlardı. Allah da elçisini hem Kur’ân-ı Kerîm vahyi yani okunan vahiy (vahy-i metluvv) hem de Kur’ân dışındaki vahiyle (vahy-i gayri metluvv) ile desteklemiştir.

İfk hadisesini en yoğun bir şekilde yaşayan Hz. Aişe bunaldığı anlarında Allah’ın yardımını beklerkenki hislerini şöyle anlatmaktadır: "Allah’ın benim masum olduğumu Resûlü’ne haber vereceğini biliyordum. Ama benim masumluğumu bildirmek için Kur’ân âyetlerini indireceğini ummuyordum. Zira ben kendimi, hakkımda Kur’ân âyeti inecek kadar değerli bulmuyordum. Allah benim masum olduğumu Resûlü’ne rüyasında gösterir diye düşünüyordum."

Kur’ân-ı Kerîm’de Hz. Peygamber’e ve onun sünnetine uyulması gerektiğine dair birçok âyet bulunmaktadır. Bu âyetler genel olarak; (a) Allah Resûlü’nün Kur’ân’ı açıkladığını belirten âyetler, (b) Hz. Peygamber’e itaat etmenin zorunlu olduğunu söyleyen âyetler, (c) Hz. Peygamber’i örnek almayı emreden âyetler, (d). Allah’ın Resûlü’ne helâl ve haram kılma yetkisi verdiğini belirten âyetler şeklinde dört grupta incelenibilir.

''Allah’a itaat edin, Resûlüne itaat edin. Eğer sırt dönerseniz bilin ki Peygamber kendi görevinden siz de kendi yükümlülüğünüzden sorumlu olursunuz. Fakat ona itaat ederseniz doğru yolu bulursunuz. Yoksa Peygamber’in (s.a.v.) görevi açıkça tebliğ etmekten başka bir şey değildir'' ayeti Nur Suresinde geçmektedir.

Hz. Peygamber’in (s.a.v.) örnekliği konusunda daha ayrıntılı bilgi için Prof Dr.
Râşit Küçük’ün "Hz. Peygamber ve Örnekliğinin Mahiyeti" başlıklı makalesine
bakabilirsiniz.

Hz. Peygamber’in (s.a.v.) en çok vurguladığı hususlardan birisi de kendisine itaat edilmesinin zorunlu olmasıdır. Ancak bu şekilde bir kul Allah’a itaat etmiş olacaktır. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.v.) bir konuşmasında "Yüz çevirenler hariç ümmetimin tamamı cennete girecektir" buyurmuştu.  O’na “Yüz çevirenler kimler” diye sorulunca Allah Resûlü şöyle cevap verdi: /Kim bana itaat ederse cennete girer kim de isyan ederse şüphesiz benden yüz çevirmiş olur” (Buhârî, İ’tisam 2, Hadis no: 7280). Resûlullah (s.a.v.) diğer hadislerinde de kendisine uyulması gerektiğini farklı sözlerle ifade etmiştir.

Hz. Ebû Bekir, Resûlullah’ın mirası konusundaki tavrını açıklarken "Ben Resûlullah’ın bir şey yaptığını gördüğüm zaman mutlaka onu yaparım" diyerek Peygamber Efendimizin (s.a.v.) sünnetine bağlılığını ifade etmişti.

Hz. Ömer, Abdurrahman b. Avf’ın "Hz. Peygamber, Hecer mecûsilerinden cizye alıyordu" sözünü işitinceye kadar mecûsilerden cizyeyi kabul etmemişti (Buhârî, Cizye 1, Hadis no: 3156–57).

Hz. Peygamberin diğer dinin peygamberleri ve onlarla gelen kitaplardan temel farkı tüm insanlığa gönderilmesi olarak gösterilmektedir.

Hz. Peygamber Hem Kur'an hem de Kur'an'ın dışında bir çeşit vahiy ile desteklenmiştir.

Hz. Peygamber'e iman edip ona uymada en temel ölçüt O'nun ilahi vahye muhatap oluşu vardır.

kıraati olan veya tilavet olunan daha açık ifade ile Kur'an'ın metni arasında olan vahye metlüv vahiy denilir ve namaz gibi diğer ibadetlerde de kıraati olan vahiy çeşidi budur.

Ankebut 31 ve 32 ile Hicr 52. ayetlerde geçtiği üzere bu paygamber İbrahimin (a.s)'dır.

Sahabiler Hz. Peygamber'e vahiy dahilinde gelen tüm emirler ve bir takım kesin ve özel durumlar dışında da muhalefet ettikleri vaki olmuştur fakat bunda bile ihtiyatlı davranmışlardır çünkü Onlar Hz. Peygamber'in Kur'an dışında da vahiy aldıklarını biliyorlardı.

C şıkkındaki ayette direk Allah'a itaat edilmesi emredilir.

boşluğa bize miras bıraktığı sünnete uymakla cümlesi ile doldurulmalıdır.