HADİS TARİHİ VE USULÜ

Hadis hocasının rivâyet hakkına sahip olduğu rivâyetlerin tamamını veya bir kısmını yazarak başkasına göndermesi usûlüne "mükâtebe" denir

Öncelikle icâzeti veren hoca güvenilir, icâzete konu olan hadisleri veya kitabı iyi bilen ve ilmiyle tanınan bir kimse olmalıdır.

Kara’nâ alâ fülân: falan( قرانا علي فلان ,)kara’tü: falan kimseye okudum( قرات kimseye okuduk), قرئ علي فلان وانا شاهد او اسمع (kurie alâ fülân ve ene şâhidün ev esmau: falan kimseye okundu ben de şahit oldum veya dinledim) kırâat metoduna açıkça delâlet eden rivâyet lafızlarıdır.

Hadis âlimleri hadis rivâyetinde en çok semâ’ ve kırâat metotlarını kullanmışlardır.

Bu siğa semâ’, kırâat, icâzet, münâvele ve vicâde metotları ile ilgili kullanılmıştır.

Geniş açıklamalı yöntem (طريق الامعان) ise, genellikle bir hadis kitabının halka yönelik okutulması durumunda uygulanan bir usuldür. Amaç halkı bilgilendirmek olduğu için bu yöntemde hadisle ilgili birçok bilgi verilir. Bu yöntemde uzaktan yakından bir alaka kurup hoşa gidecek kıssalar, garip hikâyeler de anlatılabilmektedir. Bu sebeple yöntem daha çok kıssacıların başvurduğu bir usul olarak kabul edilir.