HADİS TARİHİ VE USULÜ

Haber-i vâhidle amel edilmemesi gerektiğini savunan Mutezile mezhebidir.

Ebû Dâvud amellerin fazileti hakkında zayıf hadisle amel edilebileceğini düşümektedir.

Mevzû haberlere hadis denmesinin sebebi uyduranın onun hadis olduğu iddiası ile şeklen bir sened ve metninin olmasıdır.

el-Esrâru’l-merfû‘a adlı eserin yazarı Ali el-Kârî’dir.

Bütün rivayetlerinde lafızları aynı olan yani, Hz. Peygamber’in ağzından çıktığı şekilde bize ulaşan hadislere Lafzî Mütevâtir

Sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini ya da birkaçını taşımayan hadislere zayıf hadis denir.

Zayıf olduğu hakkında hadis âlimleri arasında ittifak bulunmayan, bazılarına gore zayıf, bazılarına göre de zayıf olmayan hadislere Muza‘af adı verilir.

Güvenirlik açısından en alt düzeyde hadis mevzu hadistir. Aslına mevzu hadis z. Peygamber adına tamamen uydurulduğu için hadis bile değildir. Şekil açısından bir sened ve metni olması ve gerçek hadismiş gibi sunulması nedeniyle böyle isimlendirilmiştir.

Şeklen sened sahip olanlar mevzu hadislerdir. En azla hadis çeşidi ise zayıf hadislerde bulunur.

Kader konusunda birçok sahabe hadisler rivayet etmiştir. Bunların hepsi ahad haberlerdir fakat tamamında man’nevi mütevair derecesine çıkan ortak nokta kaderin ispatıdır.

Suyuti (ö.911/1525) mütavatir hadisler konusunda ilk ser olan Ezharu’l-mütenasire fi’l-ahbari’l- mütevatire adlı eserinde kendi şartlarına göre mütevatir kabul ettiği 113 hadis zikretmiştir.

Saki hadis zayıf hadis kategorisindedir

Sahabilerin naklettiği hadislerden uydurma söz konusudur. Hadisler her ne kadar İslam’a hizmet etmeyi hedeflese de bazı cahil dindarlar halkı kötülüklerden uzaklaştırmak ve iyiliğe yöneltmek amacıyla hadis uydurmuşlardır.

Meşhur zındıklardan birisi olan Abdülkerim b. Ebü’l Avca (ö.160/776) Halife Mehdi zamanında hadis uydurduğu tespit edildiği için asılmak üzereyken şöyle dediği nakledilir: “Dininizde helali haram, haramı da helal göstermek üzere dört bin hadis uydurdum”.

Hadis usulü ilminin gayesi, bir haberin Hz. Peygamber’e ait olup olmadığını tespit etmeye yarayan kuralları belirlemektir.

Yalan bir haberi rivayet etme hususunda birleşmeleri aklın ve âdetin kabul etmeyeceği kadar kalabalık râvîler topluluğunun kendileri gibi bir topluluktan alıp naklettikleri, görülen ve duyulan bir olayla ilgili hadislere mütevâtir hadisler denir.

Soruda verilen özellikler mütevâtir hadislere aittir.

Mütevâtir haberin şartlarını taşımayan veya mütevâtir seviyesine ulaşmayan; senedin herhangi bir yerinde ya da tamamında tek bir râvînin bir râvîden rivayet ettiği hadislere Âhâd hadisler denir.
İbn Ömer’den nakledildiğine göre Kubâ’da sabah namazı kılınırken bir haberci gelir ve Hz. Peygamber’e bir âyet indiğini, artık namazların Kâbe’ye doğru kılınacağını bildirir. Önceden Kudüs’e yönelerek namaz kılan Müslümanlar bu haber üzerine Kâbe’ye yönelerek namaz kılmaya başlarlar. Burada içlerinde Ensâr’ın fakihleri bulunan Kubâ halkı Hz. Peygamber’den bizzat duymadan bir kişinin getirdiği habere dayanarak kıbleyi değiştirmişlerdir (Buhârî, “Ahbâru’l-âhâd”, 1).

Âhâd hadislerde bir kişinin getirdiği habere göre amel edildiği görülür. Örnekteki hadis Âhâd hadislerdendir.

Sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini ya da birkaçını taşımayan hadislere zayıf hadis denir.