HADİS TARİHİ VE USULÜ - Deneme Sınavı - 1

Sünnet (السنة) kelimesi Arapça s-n-n kökünden gelir. Sözlükte, üzerinde devamlı olarak yürünen yol, hayat tarzı, gelenek, âdet, çığır, hal, tavır, karakter, uygulama, kanun, kural gibi anlamlara gelir. Sünnet kelimesi ara sıra ve gelişigüzel yapılan şeyleri değil, âdet niteliğinde, devamlı ve sürekli, aynı zamanda bilinçli davranışları ifade eder. Dolayısıyla arasıra yapılan ve bilinçsiz davranışlar sünnet anlamının dışında kalır. Doğru cevap B'dir.

1- Kavlî Sünnet ( القولية السنة)Hz. Peygamber’in sözleridir. 2- Fiilî Sünnet (الفعلية السنة) Hz. Peygamber’in filleri ve davranışlarıdır. 3- Takrîrî Sünnet (التقريرية السنة) Hz. Peygamber’in huzurunda veya bilgisi dâhilinde olmak şartıyla, sahâbe tarafından söylenen sözleri ve yapılan davranışları onaylaması veya karşı çıkmamasıdır. Bu üçüncü şıkkın sünnet olmasının gerekçesi, Hz. Peygamber’in Allah tarafından kendisine verilen ileriki satırlarda ele alacağımız görevleri gereği, dînî açıdan uygun olmayan ya da Allah’ın yasakladığı söz ve eylemleri onaylamayacağı veya böyle durumlar karşısında sessiz kalmayacağıdır.

Doğru cevap C'dir.

Sünnet kavramının, Hz. Peygamber’e Allah tarafından verilen görevler doğrultusunda değerlendirilmesi gerekir. Kur’an’ın bildirdiğine göre Hz. Peygamber’in temel görevleri şunlardır:

1. Tebliğ

2. Beyan

3. Tezkiye

Doğru cevap A'dır.

1- Tebliğ: Allah’tan almış oldukları vahyi eksiksiz olarak insanlara bildirmek anlamına gelir. Bir âyette Yüce Allah şöyle buyurur: “Ey Peygamber! Rabbinden sana indirileni insanlara bildir (tebliğ et). Eğer bunu yapmazsan elçiliği yerine getirmemiş olursun. Allah seni insanlardan koruyacaktır.” (Mâide, 5/67. Ayrıca bkz: Mâide, 5/92, 99; Âli İmrân, 3/20.) Doğru cevap B'dir.

Hadis (الحديث (kelimesi, Arapça tahdîs (التحديث (mastarının ismi olup sözlük anlamı; “haber verme”, “anlatılan, haber verilen husus”, “haber” ve “söz” demektir. Çoğulu ehâdîs (الاحاديث (şeklindedir. Hadis ilminde, Hz. Peygamber’den gelen haber/haberler anlamına gelir.

Hadis İlminde bir hadisin farklı isnad zincirleriyle gelen her bir kanalına tarîk (طريق (veya vech (الوجه (de denir. Doğru cevap A'dır.

Hadis İlmi ve hadisle ilgili faaliyetler rivâyet ve dirâyet olmak üzere ikiye ayrılır. Rivayet daha çok hadis öğrenme, nakletme, derleme, hadisleri içeren kitaplar telif etme gibi faaliyetlerini kapsar. Dirâyet ise, hadislerin senet ve metinleri ile ilgili her türlü birikimi, yeteneği ve faaliyeti kapsar. Doğru cevap C'dir.

Meğâzî (المغازي : (Bu isim Arapça savaş anlamına gelen (ğ-z-v) kökünden türemiş bir kelimedir. İslam tarihinin erken dönemlerinde oluşmuş bir ilim dalıdır. Peygamberimizin savaşlarını konu edinir. Hadis kitaplarında Peygamberimizin savaşlarına dair rivayetler olmakla birlikte hadis ilmi sadece peygamberimizin savaşlarına odaklanmaz, Peygamberimizden nakledilen bütün rivayetlerle ilgilenir. Doğru cevap B'dir.

Şemâil (الشمائل :(Peygamberimizin fiziksel özellikleriyle yani dış görünüşüyle ve ahlâkî vasıflarıyla ilgilenir, o konudaki verileri, bilgileri toplar ve değerlendirir. Doğru cevap D'dir.

Hadisler arasındaki ihtilâfın giderilmesinde dört temel yöntem vardır:

1-Cem‘ ve te’lîf: Cem‘ (الجمع (Arapça’da dağınık olan şeyleri bir araya getirme, te’lif (التاليف (ise uzlaştırma anlamına gelir.

2-Nesh: Nesh (النسخ (Arapça’da yok etmek, ortadan kaldırmak, nakletmek anlamlarına gelir.

3-Tercih: Birtakım ölçütlere dayanarak çelişen hadislerden birini tercih edip öbürünü terk etmektir.

4-Tevakkuf: Tevakkuf Arapça’da durmak, duraksamak, beklemek anlamlarına gelir.