HABERCİLİĞİN TEMEL KAVRAMLARI

Medya Hukuku'nun Ceza Hukuku, Ceza Muhakemesi Hukuku, Anayasa Hukuku, İdare Hukuku, Medeni Hukuk, Borçlar Hukuku, Ticaret Hukuku, Fikri Mülkiyet Hukuku, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku ve Vergi Hukuku gibi hukuk dalları ile ilişkisi vardır.

Basın Hukuku, basın özgürlüğü ve bunun kullanımını düzenleyen ve kitle iletişim araçları içerisinde yer alan gazete, dergi gibi basılmış eserlerin basımı ve yayımı ile ilgili kavram, kurum ve faaliyetleri inceleyen hukuk dalıdır.

Amerika Birleşik Devletleri'nde, 1791 Anayasası'na eklenen Ek 1. maddeye göre kongre söz veya basın özgürlüğünü sınırlayan kanun yapamaz hükmü ile basın özgürlüğü açıkça garanti altına alınmıştır.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 4 Kasım 1950 tarihinde Roma'da imzalanmış, 3 Eylül 1953 tarihinde yürürlüğe girmiş ve 18 Mayıs 1954 tarihinde Türkiye tarafından onaylanmıştır.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 26 Eylül 2007 yılında gerçekleştirdiği 1005. toplantısında kriz zamanlarında ifade ve haber alma özgürlüğünün korunması hakkında rehber ilkeler yayınlamıştır. Bu ilkeler dört alt başlık ile hazırlanmıştır: Kriz durumlarının tanımlanması, medya çalışanlarının çalışma koşulları ve güvenlik, medya çalışanlarının dolaşımı ve habere ulaşma özgürlüğü, ifade ve haber alma özgürlüğüne getirilecek aşırı sınırlamalar.

Denetim, eleştiri, uyarma ve gerçekleri açıklama, tartışmalar açma basının en doğal ve vazgeçilmez görevidir.

luslararası Gazeteciler Federasyonu'nun 2. Dünya Kongresi'nde onaylanan deklarasyonuna göre gazetecinin ciddi mesleki hatalar olarak ele alması gereken hususlar:

Profesyonel Gazeteciler Birliği Etik Kuralları dört ana başlıkta ele alınmıştır:

Gazetecilerin hak ve sorumluluklarını belirleyen ve basın ahlakı, basının kendi kendini denetimi ve bunların uygulanmasını gözeden basın konseyi, medya konseyleri, ombudsmanlar veya gazeteci odaları olarak karşımıza çıkmaktadır.

ürkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi'ne göre özel hayatın geçersiz sayılabileceği başlıca konular şöyle sıralanabilir:

Gazete, kitap, dergi ve broşür yazılı basın ürünleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Sinema, Film, Radyo, Televizyon, CD / DVD, İnternet, Akıllı Cep Telefonlar teknolojik gelişmeler ile birlikte kitle iletişim araçları arasına girmiştir. Doğru cevap E'dir.

En genel tanımıyla kitle iletişiminde uyulması gereken kuralları, kitle iletişim araçlarının yapısını ilişkilerini düzenleyen hukuk kuralları ve uygulamalar ile ilgilenen hukuk dalına medya hukuku adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Medya hukukunun kapsamı içerisinde basın yayın faaliyetleri, gazetecilik mesleği, radyo ve televizyon yayıncılığı, internet ortamından yayıncılık gibi medya faaliyetleri yer almaktadır.Doğru cevap D'dir.

Basın özgürlüğü ve bunun kullanımını düzenleyen ve kitle iletişim araçları içerisinde yer alan gazete dergi gibi basılmış eserlerin basımı ve yayımı ile ilgili kavram, kurum ve faaliyetleri inceleyen hukuk dalına “basın hukuku” adı verilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Süreli bir yayın çıkarmak için yapılması gerekenler, basın kuruluşlarının yayın faaliyetleri sırasında uyması gerekenler, hukuki ve cezai sorumluluk, kişilik haklarının ihlali gibi basın yolu ile işlenen suçlar, yargılama usulü ve davalar basın hukukunun temel konularını oluşturmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Düşünce ve basın özgürlüğünün ana vatanı sayılan İngiltere’de basın özgürlüğü “Devleti tehlikeye sokma; genel ahlaka aykırı davranma ve hukuki bir neden olmaksızın kişilerin zararına hareket etme” durumları ile sınırlandırılmıştır. (İçel, Ünver 2005, s. 26) Basın bu sınırlamalara uymak koşuluyla “gerekli hoşgörüden” yararlanabilmektedir. Bu sınırların aşılması hâlinde mahkemede hesap vermek durumunda kalacaktır. Doğru cevap C'dir.

ABD’de ise 1791 Anayasası’na eklenen Ek 1. maddeye göre “Congress shall make no law... abridging the freedom of speech or of the freedom of press” yani, kongre söz veya basın özgürlüğünü sınırlayan kanun yapamaz hükmü ile basın özgürlüğü açıkça garanti altına alınmıştır. Doğru cevap A'dır.

İletişim hak ve özgürlüğü ve basın özgürlüğü ilkeleri gereğince:
1. Haberde (eleştiri ve yorumda) gerçeklik,
2. Haberde (eleştiri ve yorumda) güncellik,
3. Kamu yararı ve toplumsal ilgi,
4. Konu ile anlatım arasında düşünsel bir bağlılık
ve amaca uygun araç kullanma koşulları birlikte bulunmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Gazeteci, aşağıdaki hususları ciddi mesleki hatalar olarak ele almalıdır:
- Haber çalma (intihal),
- Kötü niyetli yanlış açıklamalar,
- İftira, onur kırıcı yayın, temelsiz suçlama,
- Yayın ya da baskı yapma bağlamında herhangi bir biçimde rüşvet kabul etme.

Doğru cevap D'dir.