HABERCİLİĞİN TEMEL KAVRAMLARI

Çevreyi gözlemleyerek çevrede bulunan ve topluluğu etkileyen tehlike ve imkânları ortaya koyar. Haberleri okuyucu kitlesinin davranışlarını eş güdecek biçimde seçer, değerlendirir ve yorumlar. Toplumsal mirasın sonraki kuşaklara aktarılmasında önemli bir rol üstlenir.Tehlike ve fırsatları haber veren bekçidir.Önemli toplumsal sorunlar konusunda uzlaşma ve karara varmayı kolaylaştırmak üzere alternatifler sunan danışmandır Toplumun yeni üyelerine kurulu kültürü ileten öğretmendir Güldüren, dinlendiren, eğlendirendir. Ticareti hızlandıran ve genişleten işadamıdır. Anlamlı bir çerçeve içinde günün olaylarını doğru, tam ve mantıki bir biçimde sunar. Kanaat ve eleştirilerin değiş tokuş edildiği bir forum oluşturur. Toplum içindeki grupların kanaat ve tavırlarını birbirlerine duyurabilecekleri bir ortam oluşturur. Toplumun amaçlarını ve değerlerini sunar. Doğru cevap e seçeneğidir

Medya kuruluşlarında, haber toplamak ve yazmakla görevli muhabirlerin çalışmalarını organize eden, muhabirlere haber konuları öneren ve onlardan gelen haberleri kontrol ederek, yayın politikasına uygun olarak haberleri seçerek uymayanları eleyen kişi istihbarat şefidir. Doğru cevap B seçeneğidir

Redaksiyon; yazılmış bir haber metni üzerinde gerekli düzeltmeleri yaparak haberi yayına hazır hale getirme işidir. Redaktör de bu işi gerçekleştiren kişidir. Doğru cevap c seçeneğidir

Yayım; basılmış eserin herhangi bir şekilde kamuya sunulmasıdır. Doğru cevap E seçeneğidir

Herhangi bir kurumu ya da olayı izleyecek olan muhabirin, söz konusu kurumun yetkilisine, yayın organı adına başvurup gerekli bürokratik işlemleri yerine getirdikten sonra bu kurumun nezdinde ya da izlenip aktarılacak olay için kabul edilmesi sistemine “akreditasyon” adı verilmektedir. Akreditasyon kriterleri çoğu zaman öznel değerlendirmelere bağlıdır. Doğru cevap a seçeneğidir

Medya kuruluşları, ulusal ya da uluslararası haber ajanslarına abonedir ve bu ajanslardan medya kuruluşlarına sürekli haberler akmaktadır. Haber ajanslarından alınan haberler, birbirini izleyen ve farklı konularda olması nedeniyle birbirinden ayrılması gerekmektedir. Tiriyaj, ajanstan gelen haberlerin konularına göre sınıflandırılarak birbirinden ayrılmasıdır. Ayrılan haberler daha sonra ilgili servislere gönderilir. Doğru cevap b seçeneğidir

Uluslararası Gazeteciler Federasyonu gazeteciyi “asli, sürekli ve ücretli işe, bir ya da birkaç basın organında yazı ve resimle katkıda bulunan ve kazancının çoğunu böylece sağlayan kişi” olarak tanımlar. Doğru cevap E seçeneğidir

Mesleğin üstatlarından Nezih Demirkent’in şu açıklaması dikkat çekicidir: Her eline kalem alan kişi ya da her sarı basın kart sahibi olan gazeteci sayılmayabilir. Doğru cevap D seçeneğidir

Yayın organlarının kadrosu dışında ve bazen birden çok yayın organı için haber yazan muhabirlerine kaşeli muhabir denir. Doğru cevap A seçeneğidir

Haber; Var olan her şey haberdi. Dün bilmediğimiz ama bugün öğrendiğimiz şeylerdir. Okuyucunun okumak, izleyicinin izlemek istediği ve ona ilginç gelen şeylerdi. Bir olayın raporudur, özetidir. Yarının tarihidir. Doğru cevap E seçeneğidir

En genel anlamda “kitle iletişimi”; iletilerin kamusal, dolaylı, tek yönlü teknik bir araç sayesinde dağınık bir kitleye iletildiği süreç şeklinde tanımlanır.

En genel anlamda “kitle iletişimi”; iletilerin kamusal, dolaylı, tek yönlü teknik bir araç sayesinde dağınık bir kitleye iletildiği süreç şeklinde tanımlanır. İletilerin kitlesel boyutta dağıtımını gerçekleştiren kitle iletişim araçlarına “medya” adı verilir. Kitlesel iletişime imkan sağlayan tüm ortamlar “medya” adıyla anılır.

“www” sözcüğü, İngilizce “Word Wide Web” sözcüklerinin baş harflerinin kısaltmasından oluşur. “Dünyayı saran bilgisayar ağı” anlamına gelir. Bilgisayar ekranında görülen her bir dokümana “web sayfası” denir.

Yayın Politikası Yayın kimliğini ya da kişiliğini, habere bakış açısını tanımlayan ifade, yayın kulvarı.

Görsel / Teknik Yönetmen: Basın organlarında bilgisayar yardımıyla elde edilen bilgileri bir araya getiren ve sayfa düzenini uygulayan; radyo ve televizyonda birkaç kameradan elde edilen görüntüleri düzenleyerek yayının hazırlanmasından sorumlu kişidir.

Besleme basın (gazetecilik): Herhangi bir çıkar grubunun görüşlerini o gruptan sağlanan çıkarla doğrultusunda körü körüne destekleyen yayın organları için eskiden kullanılan eleştirel bir kavramdır.

Köpük tiraj: Promosyon ve lotarya dönemlerinde gazetelerin satış rakamları artar. Promosyon nedeniyle gazeteyi satın alan kişiler, gazetede yer alan içerikleri yani haber, köşe yazısı ve diğer içerikleri beğenir ve severse gazeteyi promosyon bittikten sonra da satın almaya devam eder. Ancak gazeteyi yalnızca promosyon nedeniyle satın alanlar promosyon bittikten sonra gazeteyi almayı sürdürmezler. İşte bu nedenle promosyona dayalı tiraj rakamı kalıcı bir rakam değildir. Bu nedenle de “köpük” olarak tanımlanır. Köpük tiraj, gazetelerin reklam kampanyalarıyla desteklenmiş, lotarya ya da promosyonla kazanılmış geçici okur ya da satış miktarına karşılık gelir.

Referans Gazetesi: Kamuoyunda güvenirlikte en üst seviyeye ulaşan, gazetecilik kuralları içinde gerçeğin ve doğrunun peşindeki gazeteler, kupürleri (kesikleri) atıf yapılarak alıntılanan haberleriyle “referans gazetesi” adıyla anılırlar. Başka bir deyişle “o gazete yazdıysa, doğrudur” denilen gazeteler, referans gazeteleridir. Bu gazetelerin kupürleri tarih yazarlarına ışık tutar, mahkemelerde belge olarak kullanılabilir. Bu nedenle bir gazete için referans olmak; eş deyişle ileride yararlanılacak bir belge olmak çok önemlidir.

Maksatlı haber: Tamamen gerçekleri yansıtmayıp olayın taraflarından birinin çıkarları için yapılan haber. Kasıt taşıyan, gizli bir amaca yönelik bu haber, kamunun bir olay hakkında ilgisinin çekilmesi için de yapılabilir.

Haberi katletmek: Haberi, haber değerine uygun biçimde yayımlamamaktır.