HABER YAZMA TEKNİKLERİ

İlk sunulan haber en önemli haberdir. Dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.

Bültende, ilk haber en önemli haberdir. Dolayısıyla, doğru cevap B şıkkıdır.

Diğer haber türleri için olduğu gibi radyo ve televizyon haberciliğinde de bir haberin “olmazsa olmaz” koşulları sayılan 5N1K formülündeki haber ögelerinin mutlaka bulunması gerekir. Dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.

E şıkkındaki 'belirtilmek' yüklemi, doğrudan değil, dolaylı anlatıma örnek olduğundan doğru cevap E şıkkıdır.

Haberlerin sesli olarak birine anlatılıyormuşçasına sunulduğu konuşma dili tekniği; haberi, “karşıdaki insanlarla konuşuyormuş gibi” yazma temeline dayanır. Çünkü bu teknikle yazılan haber, bir spiker tarafından sesli olarak okunarak izleyenlere sunulmaktadır. Anahtar ilkeleri “konuştuğunuz gibi yazın” ya da “yazdıklarınızı sesli olarak okuyun” olan konuşma tekniğinde, sunucuların izleyenlerine “şimdi ne olduğunu duyduğunu ya da gördüğünü aktarmasıdır” anlayışı esastır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yazıldığı gibi okunan, okunduğu gibi yazılan dil sesçil bir dildir.

Dil yapay bir araç değil, doğal bir araçtır ve canlı bir varlıktır.

En önemli haber ilk sunulan haberdir.

Haberin dinleyici üzerindeki etkisini artIrmak ve dikkati çekmek üzere ses efektlerinin kullanılması radyo bültenlerinde tercih edilen uygulamalardandır.

Haberlerde gazetedeki gibi bölümlemeler görülmez. Ancak haberlere özel jeneriklerle haber turu, kısa kısa, gündem, özel haber, güncel vb. başlıklarla ayrımlamalar yapılabilir.

Yazılan haberin üzerinde gerekli son düzenlemelerin yapılması; diğer bir deyişle, redaksiyonu, editör tarafından yapılır.

5N1K formülündeki haber ögeleri şu şekildedir:

Radyo ve televizyon haberi hazırlarken özellikle dikkat edilmesi gereken noktalar şu üç unsura işaret eder:

Dolaylı anlatım yüklemleri: “açıklanılmak”, “belirtilmek”, “bildirilmek”, “önerisinde bulunulmak”, “ileri sürülmek”... olarak ifade edilebilir.

Sadece kulağa seslenen radyoda dinleyenler gerçekte ne düşünecekleri konusunda tamamen özgürdürler. Diğer bir deyişle dinleyici; gazete, internet ya da televizyondaki gibi görüntünün koşullandırmasına maruz kalmamaktadır. Bu, dinleyiciye bir anlamda duyulan her mesaja dair canlandırma/imgelem yaratma üstünlüğünü ve ayrıcalığını da sağlamaktadır. Dinleyicinin kendi içinde imgelem yaratabilmesi için ise konuşma dilinin en temel kuralı olan kısa, özlü ve açık ifadeler kullanılması gerekir.

Konuşma dili tasarlanan mesajların sesli titreşimler aracılığıyla, ses, sözcük, dil bilgisi bütünlüğü içinde farklı tonlama, vurgulama, tını ve duraklamalarla ve yazı diline göre daha günlük ve daha az resmî olan (informal) ifade biçimidir.

Haber bülteni radyo ve televizyon kuruluşlarının haber merkezleri tarafından hazırlanan ve yayımlanan günün yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası gelişen olayları hakkında kamuoyuna sunulan bilgilerin yer aldığı programdır.

Öncelikle teknolojik olarak gazete ve dergiler baskı teknolojisinin ürünleri iken, radyo ve televizyonlar gökyüzündeki frekansları kullanan elektronik teknolojinin ürünleridir. İnsanın duyu organları anlamında bakıldığında; gazete ve dergiler göze, radyo kulağa ve televizyon da göze ve kulağa birlikte seslenir. Gazete içeriğine erişmek için her seferinde bir satıcı ya da dağıtıcıdan, genellikle belirli bir ücret karşılığında bunları temin etmek gereklidir. Oysa radyo ve televizyon için bir kez cihaz parası ödemek yeterlidir; yayınlar için özel bazı yayınlar hariç ücret ödemek gerekli değildir. Gazete ya da dergi içeriğini anlamak için okuma-yazma bilmek bir zorunluluktur. Oysa radyo ve televizyon içeriğini anlamak için özel bir beceri ya da eğitime gerek yoktur. Gazete ya da dergi okumak için özel bir zaman ayırmaya ihtiyaç duyulur. Oysa radyo dinlemek ya da televizyon izlemek için özel zaman ayırma zorunluluğu da yoktur. Bir yandan yayın takip edilirken, bir yandan başka işler de yapılabilir. Örneğin otomobil kullanırken, radyo dinlenebilir ama gazete okunamaz. (Bakınız: Yüksel ve Gürcan, 2005)