HABER YAZMA TEKNİKLERİ

Piramit tekniği, bir ayrıntıdan başlayarak olayı anlatmayı ifade eder. Piramit tekniğiyle yazılacak olaylar genellikle kısa haberlerdir. Çünkü bu tür olaylarda başından sonuna “kronolojik anlatım” tercih edilebilir. Yani meydana gelen olaylar, oluş sırasına göre verilebilir. Eğer uzun bir haber piramit tekniğiyle yazılırsa, muhtemeldir ki okuyucu haberin sonunu beklemezse, ne olup bittiğini tam olarak anlayamaz. En önemli ya da en değerli haber unsurunu içeren ayrıntı en başta verilir. Wall Street Journal tekniğinde bir kişiye, bir an'a ya da bir olaya odaklanan giriş cümlesiyle başlar. Doğru cevap A'dır.

Wall Street Journal tekniği, biçimsel olarak kare tekniğine benzer. Ancak anlatım dili ve bu biçime uygun olan olaylar, Wall Street Journal tekniğini kareden farklılaştırır. Bu teknikte tek bir olay incelenirken kare tekniğinde birden fazla, eş değer, olay dizisi ele alınır. Doğru cevap B'dir.

Kronolojik dizi tekniği; gelişimi belirli bir zaman dilimi için olan ve sonucu bu gelişim sürecinin sonunda ortaya çıkan bir olayın zamansal gelişimine bağlı kalarak haberleştirilmesidir. Teknik çoğunlukla muhabirin olaya aktif tanıklığını gerektirir. Doğru cevap C'dir.

Devlet yönetimi tarafından alınan kararlar, çıkarılan yasalar ve resepsiyonlar gibi içinde birden fazla önemli detayı bulunduran haber konuları listeleme tekniğinin tercih edilmesinde önemli bir etkendir.

B, C, D ve E seçeneklerinde belirtilenler bölüme tekniğiyle haber yazırken dikkat edilmesi hususları ifade etmektedir. A seçeneği, haberi Wall Street Journal tekniğiyle yazarken dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir. Doğru cevap A'dır.

Soru kökünde bilgisi verilen haber yazma tekniği dörtgen (kare/blok) tekniğidir. Doğru cevap E'dir.

Piramit tekniği, daha çok dergi haberciliğinde tercih edilen bir yazım tekniğidir. Çünkü piramit tekniği daha çok güncel olmayan, yeterli zamana sahip okura seslenen, haberin yayımlanacağı yer ya da süreye ilişkin bir kısıtlama bulunmayan yayın organlarında daha çok kullanılır. Haber dilindeki ayrıntıdan başlayan renkli anlatım nedeniyle piramit tekniğine “renkli yazım tekniği” adı da verilmektedir. Genellikle ilgi çeken konuların, mizah, yenilik, ilginçlik ve nadirlik unsurlarını içeren haberlerin yazımında piramit tekniğinden yararlanılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Wall Street Journal tekniği, pek çok habere ama özelliklede karmaşık haberlere uygulanabilecek, onlar› anlaşılır kılacak bir yazım yöntemidir. Ekonomi, sağlık ve bürokrasi konularının haber hâline getirilmesinde sonucun gerçek hayattaki örnekleriyle ilişkilendirilerek anlatılmasını sağladığı için işlevsel bir yöntemdir. Doğru cevap B'dir.

Birbiriyle ilişkili çok parçalı olaylar bütününü haberleştirmek için uygun bir yöntemdir. Bölümleme tekniğinde her olay ayrı bir bölüm gibi ele alınır ve tek başına bir habermiş gibi girişi, gövdesi ve sonucu olan bir metin hâlinde yazılır. Haberin parçalarını birleştiren haberin başlığıdır. Bu tür başlıklara “şemsiye başlık” denir. Doğru cevap C'dir.

Listeleme biçimiyle haber iki şekilde yapılabilir. Birinci model sonuç paragrafı içerirken, ikincisi sonuç paragrafına gerek duymaz. İkinci model, özetleyici girişle başlar. İkinci paragraf, konuyu yeterince açıklayıcı niteliktedir. Bu nedenle haberin gelişiminde tartışma yaratacak sonuçlar yoksa bu model tercih edilir. Resepsiyonlar, ödül törenleri, kokteyller bu haber yazma yöntemi için tercih edilecek haber konularıdır. Doğru cevap B'dir.

Piramit tekniğinde son basamak yorum değil, sonuç olmalıdır. Dolayısıyla doğru cevap E şıkkıdır.

A. Giriş

B. Sonuç

C. Olay gelişimi 2

D. Olay gelişimi 1

E. İlk belirti

Haberin tamamını okumadan haberi anlamak mümkün değildir.

Giriş paragrafında yorum yer alır.

Haber niteliği taşıyan en değerli unsur en başta verilir.

Piramit tekniğiyle genellikle kısa haberler yazılır.

Diğer adı renkli yazım tekniğidir.

Bir ana,bir kişiye yada bir olaya  odaklanan giriş cümlesiyle başlar.

Olay içinde yer alna tüm kişilere ulaşılmasına gerekir.

Kare tekniğiyle bazı benzerlikleri vardır.

Giriş ve sonuç paragrafları birbirini tamamlar niteliktedir.

Olayın haberleştirilmesi için  arşiv taraması gerekir.

Olay yerine gider gitmez, bilgi alabileceği kişileri saptamalıdır.

Derlediği bilgileri farklı kaynaklara da doğrulatarak güvenilirliğinden emin olmalıdır.

Haberin sonuç paragrafını gerekiyorsa yazmalıdır.

Olayı detaylı gözlemleyebilmek için hızlı hareket etmelidir.

Topladığı bütün bilgileri belirli bir süzgeçten geçirerek  haberin içine koymalıdır.

Çok parçalı olayları haberleştirmek için kullanılır.

Bu tekniğe uygun haberler genellikle editoryal süreçte; yazı işleri odasında ya
da haber toplantısında ortaya çıkar.

Kullanılan başlık türüne "şemsiye başlık" denir.

Her bir bölüm için ayrı başlığa gerek duyulur.

Bölümler sadece zaman, protokol yada önem sırasına göre düzenlenebilir.

Piramit tekniğinin uygun bulunmadığı durumlarda uygulanır.

Eşdeğer bilgilerin haber yapılması durumunda kullanılır.

Detaylar önem sırasına göre sıralanır.

Haberi anlamlı bir çerçeveye oturtmak için kullanılır.

Paragraflar bağlayıcı cümlelerle birbirine bağlıdır. Bu nedenle metinden bir paragrafın çıkarılması üslup ve anlamda da sorunlar yaratabilir.