aofsorular.com
MEİ201U

Diğer Haber Yazma Teknikleri

4. Ünite 20 Soru
S

Olay aktarımında farklılık yaratmayı amaçlayan haber yazma teknikleri hangileridir?

Olay aktarımında farklılık yaratmayı amaçlayan haber yazma teknikleri şöyle sıralanabilir:

  • Piramit tekniği
  • Wall Street Journal tekniği
  • Kronolojik dizi tekniği
  • Listeleme tekniği
  • Bölümleme tekniği
  • Dörtgen (kare/blok) tekniği
S

Piramit tekniğinde genellikle hangi giriş tekniği kullanılır?

Piramit tekniğinde haber genellikle öyküleyici bir anlatımla başlar. En önemli ya da en değerli haber unsurunu içeren ayrıntı en başta verilir.

S

Renkli yazım tekniği ne demektir?

Haber dilindeki ayrıntıdan başlayan renkli anlatım nedeniyle piramit tekniği- ne “renkli yazım tekniği” adı da verilmektedir.

S

Piramit tekniği ile haber yazılırken haber metninin uzun gelmesi durumda metni kısaltmak için nasıl bir yöntem uygulanmalıdır?

Haber metni uzun geldiği durumlarda, haberi kısaltmak için “son paragrafların atılması” gibi bir durum da söz konusu değildir. Çünkü haberin son paragrafı olayın sonunun açıklandığı bölümdür. Haber metni uzun geldiğinde, metnin tamamı gözden geçirilerek anlamı değiştirmeyen bölümlerin çıkarılması ya da buraların yeniden yazılması daha uygun olacaktır.

S

Wall Street Journal tekniği kullanılarak haber yazarken konunun bağlamının asıl verildiği paragraf hangisidir?

Kişi ya da olayın konuyla olan ilgisinin örtülü ya da açık olarak bağlamın kurulduğu yer ikinci paragraftır. Bu paragraf haberin ne olduğunun, neden önemli olduğunun anlaşıldığı yerdir.

S

Wall Street Journal tekniği ile kare tekniği arasındaki fark nedir?

Wall Street Journal tekniği, biçimsel olarak kare tekniğine benzer. Ancak anlatım dili ve bu biçime uygun olan olaylar, Wall Street Journal tekniğini kareden farklılaştırır. Bu teknikte tek bir olay incelenirken kare tekniğinde birden fazla, eş değer, olay dizisi ele alınır. Wall Street Journal tekniğinde farklılığı yaratan giriş ve sonuç paragrafları çok önemlidir.

S

Wall Street Journal tekniği, hangi tür haberlerde daha çok kulanılır?

Wall Street Journal tekniği, pek çok habere ama özelliklede karmaşık haberlere uygulanabilecek, onları anlaşılır kılacak bir yazım yöntemidir. Ekonomi, sağlık ve bürokrasi konularının haber hâline getirilmesinde sonucun gerçek hayattaki örnekleriyle ilişkilendirilerek anlatılmasını sağladığı için işlevsel bir yöntemdir.

S

Wall Street Journal tekniğine uygun haber yazacak bir muhabirin dikkat etmesi gereken unsurlar nelerdir?

Wall Street Journal tekniğine uygun bir haber yazabilmek için muhabirin öncelikle şunlara dikkat etmesi gerekir:

  • Olay yerinin detaylarını anlatmasına olanak verecek notlar tutmalıdır. 

  • Olayın içinde yer alan tüm kişilere ulaşılmalıdır.

  • Olayın aktörleri ve tanıklarının görüşlerini almalıdır.

  • Olayın bütün boyutlarını çözmeli her boyutu için yeterince bilgi topladığından emin olmalıdır.

  • Olayı haberleştirmek için istatistiki bilgi ya da arşiv taraması yapılmış olmalıdır.

S

Kronolojik dizi tekniği ne demektir?

Kronolojik dizi tekniği; gelişimi belirli bir zaman dilimi için olan ve sonucu bu gelişim sürecinin sonunda ortaya çıkan bir olayın zamansal gelişimine bağlı kalarak haberleştirilmesidir.

S

Spor haberciliğinde en sık kullanılan haber yazma tekniği nedir?

Spor haberciliğinde en sık kullanılan haber yazma tekniği, kronolojik dizi tekniğidir. 

S

Kronolojik dizi tekniğine uygun haber yazacak olan bir muhabir hangi kurallara uymalıdır?

Kronolojik dizi tekniğine uygun haber yazacak olan bir muhabir şu kurallara uymalıdır:

  • Süreci özetleyen ve haberin ne olduğunu anlatan bir giriş yazmak için eldeki verileri ve ses kayıtlarını gözden geçirerek notlar çıkarmalıdır.

  • Olayın gelişimini inceleyerek haberin bir sonuç paragrafına gereksinimi olup olmadığına karar vermelidir.

  • Haberin içindeki olaylar dizisini kronolojik olarak listelemeli ve gereksiz olduğunu düşündüğü bölümleri çıkararak haber metninin akıcı ve basit olmasını sağlamalıdır.

S

Bir muhabir haberini yapmak için gittiği bir olayın kronolojik dizi tekniği ile haberleştirilmesinin doğru olduğuna inanıyorsa olay yerinde hangi unsurlara dikkat etmelidir?

Eğer muhabir haberini yapmak için gittiği bir olayın kronolojik dizi tekniği ile haberleştirilmesinin doğru olduğuna inanıyorsa olay yerinde şunları uygulamalıdır:

  • Olay yerine gider gitmez, bilgi alabileceği kişileri saptamalıdır.

  • Derlediği bilgileri farklı kaynaklara da doğrulatarak güvenilirliğinden emin olmalıdır.

  • Olayın sıcaklığı kaybolduktan sonra aynı kaynaklara ulaşmak mümkün olmayacağından hızlı hareket etmelidir.

  • Çok sayıda kaynak kullanılabileceğinden bilgi toplarken mutlaka ses kayıt cihazı kullanılmalıdır.

  • Olay yerinden elde ettiği bilgilerin fotoğraflanması mümkünse olayın sıcaklığı kaybolmadan bu görev de yerine getirilmelidir.

S

Birden fazla önemli olay içeren haber konularının yazımında genellikle hangi haber yazma tekniği kullanılır? 

Birden fazla önemli olay içeren haber konularının yazımında en kullanışlı teknik- lerden biri listelemedir.

S

Şemsiye başlık ne demektir?

Şemsiye başlık, birbiriyle ilişkili olayları bir araya getiren habere ait başlıktır.

S

Bölümleme tekniğiyle haber hazırlamak için dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Bölümleme tekniğiyle haber hazırlamak için dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

  • Farklı olayların ortak noktalarını anlamak gereklidir.

  • Genel haberin içinde yer alacak her bölüm kendi içinde ortak noktayı yansıtacak bir şekilde yeniden yazılır.

  • Bölümler, zaman, protokol ya da önem sırasına göre arka arkaya dizilir.

  • Haberin çerçevesini okura doğru yansıtacak kapsayıcı bir başlık yazılır.

  • Haberin çerçevesini doğru koyan bir özetleyici giriş paragrafı yazılır.

  • Her bölüm için bir ara başlık kullanılır.

S

Haber yazmada ters piramit tekniğinin uygun bulunmadığı durumlarda genellikle hangi teknik tercih edilir?

Haber yazmada ters piramit tekniğinin uygun bulunmadığı durumlarda genellikle tercih edilen teknik, dörtgen tekniğidir.

S

Dörtgen haber tekniği ile yazılmış bir haberin anatomisi nasıl olmalıdır?

Dörtgen tekniğinde haber üst üste dörtgen bloklar hâlinde düşünülebilir. Az ve özü veren haber girişinden sonra haberin ayrıntıları önemi azalan bir sıra hâlinde eş değer paragraflar içinde haber gövdesinde yer alır. Konu, açıklayıcı nitelik taşı- yan eş değer paragraflar hâlinde anlatılır. Kimi zaman da haber gövdesinde olayın geçmişine ilişkin bilgi ve fikirler verilir.

S

Paragrafların her birinin eş değer olduğu ve okuyucunun haberin hepsini okumadan tamamını anlayamadığı bir haber hangi teknik kullanılarak yazılmıştır?

Dörtgen tekniğinde haber üst üste dörtgen bloklar hâlinde düşünülebilir. Yazılan haberde paragrafların her biri eş değer olduğundan okuyucu, haberin hepsini okumadan tamamını anlayamaz.

S

Haber metninden bir paragraf çıkarıldığında üslup ve anlamda sorunlar oluşuyorsa bu haber hangi teknikle yazılmıştır?

dörtgen tekniği kullanılarak yazılmış bir haberde, paragraflar bağlayıcı cümlelerle birbirine bağlıdır. Bu nedenle metinden bir paragrafın çıkarılması üslup ve anlamda da sorunlar yaratabilir.

S

Haber yapılacak bilgilerin eş değer bulunması durumunda hangi haber yazma tekniği kullanılır?

Haber yapılacak bilgilerin eş değer bulunması durumunda dörtgen tekniğine başvurulur.