Aof Panel

S

Günlük gazetelerdeki haberlerde en çok kullanılan haber yazım tekniği hangisidir?

Günlük gazetelerdeki haberlerde en çok kullanılan haber yazım tekniği ters piramit tekniğidir.

S

Ters piramit tekniği ile yazılan haberlerde en çok kullanılan giriş tekniği hangisidir?

Ters piramit tekniği ile yazılan haberlerde en çok kullanılan giriş tekniği özetleyici giriş tekniğidir.

S

Haber yazma kuralları içinde en eskisi ve en çok kullanılanılan tekniğin ters piramit olmasının temel nedeni nedir?

Haber yazma kuralları içinde en eskisi ve en çok kullanılanı ters piramittir. Tekniğin bu uzun ömrünün ardında sihirli bir formül yatar. Çünkü bu teknikte habere yönelik bilgilerin, hedef kitlenin ilgisine göre, en önemliden daha az önemliye doğru sıralanması öngörülür. En can alıcı, en önemli bilgi en başta verilir ve ardından konunun ayrıntılarına değinilir.

S

Ters piramit tekniği nasıl ortaya çıkmıştır?

Ters piramit tekniği muhabirlerin Amerika Birleşik Devletleri’nde İç Savaş döneminde; yani 1850’lerde, telgrafla haber geçmek için geliştirdikleri bir tekniktir. O yıllarda telgraf hatlarındaki kesilmeler ve sorunlar nedeniyle muhabirler haberin en önemli unsurları bağlantının yakalandığı ilk dakikalarda geçmek istemişler, ardından da bağlantı el verdiğince ayrıntılara değinmişlerdir. Daha sonra bu yöntem, bir haber yazma tekniği olarak özelliğini korumuş ve haber yazma teknikleri arasında en çok kullanılanı olarak giderek daha yaygın hâle gelmiştir.

S

Ters piramit tekniği kullanılarak yazılan bir haberde haberin en can alıcı noktası metnin hangi bölümünde yer alır?

Ters piramit tekniğine göre okurun ilgisi de göz önünde bulundurularak, muhabir ya da editörün vereceği karar çerçevesinde habere ilişkin en önemli ve en can alıcı unsurlar en başta, haberin girişinde sunulur.

S

Ters piramit tekniği ile yazılan bir haberi kısaltmak için hangi yöntem izlenmelidir?

Ters piramit tekniği ile yazılan bir haberi kısaltılması gerektiğinde önemsiz ya da ayrıntı bilgilere yer verilen en alttaki paragraflar atılarak haber kısaltılabilir.

S

Ters piramit tekniği ile yazılan haberler neden gazete sayfalarını hazırlayan editörlerin işini kolaylaştırır?

Gazete sayfalarını hazırlayan editörlerin de işini kolaylaştırır. Çünkü sayfaya sığmayan uzun haberlerin kesilmesi gerektiğinde önemsiz ya da ayrıntı bilgilere yer verilen en alttaki paragrafları atarak ya da keserek haberi kısaltabilmek mümkündür. Bu da haber metinlerinin hızlı bir şekilde işlenebilmesi anlamına gelir. Giriş paragrafına bakan editör, başlığın uygunluğunu denetleyebilmekte; uzun gelen haberlerde son paragrafları atarak haberleri kısaltabilmektedir. Bu kullanım avantajlarını sağlayan başka hiçbir yazım tekniği yoktur.

S

Ters piramit tekniği ile yazılan haberlerde genellikle özetleyici giriş kullnılmasının nedeni nedir?

Ters piramit tekniğinde haberin bütün ağırlığı ya da haber değeri taşıyan en önemli bilgi; özet bir şekilde en başta, giriş bölümünde verilir. Bu nedenle ters piramit tekniği ile yazılmış haberlerin büyük çoğunluğunda özetleyici giriş tekniği kullanılır.

S

Ters piramit tekniği ile yazılmış haberler kaç bölümden oluşur?

Genel olarak ters piramit tekniği ile yazılmış haberler, iki ayrı bölümden oluşur. Bunlar;

Giriş paragrafı ve
Haberin gövdesidir.

S

Bir olaya ilişkin en önemli unsurun hangisi olduğuna karar verecek olan muhabir hangi soruları sormalıdır?

Bir olaya ilişkin en önemli unsurun hangisi olduğuna ve hangi unsurların onu takip etmesi gerektiğine karar verebilmek için muhabirin şu soruları sorması gerekir:

Bu olayla ilgili olarak okuyucuyu en çok etkileyecek olan şey/unsur nedir?
Bu olayla ilgili olarak en başta acilen yanıtlanması gereken soru ya da sorular hangisi ya da hangileridir?
Haberi destekleyici hangi konuşma ya da ifadeler en güçlü (önemli) olanlardır?

S

Ters piramit tekniği ile yazılan bir haberin giriş bölümünde hangi bilgiler yer almalıdır?

Girişte olayın ne olduğu ve sonucu özet olarak verilir. Genellikle haber değeri açısından yapılacak önemlilik sırasına göre; “ne”, “nerede”, “ne zaman” ve “kim” sorularının yanıtları giriş bölümünde yer alır.

S

Ters piramit tekniği ile yazılmış bir haber metninin gövde bölümünde yer alması gereken bilgiler nelerdir?

Ayrıntılara yer verilen gövde bölümünde genellikle olayın “neden” ve “nasıl” olduğu kronolojik bir sıra içerisinde açıklanır.

S

Ters piramit tekniği ile bir yangın haberi yazmak isteyen muhabir öncelikle olayla ilgili hangi soruların yanıtına ulaşmalıdır?

Bir yangın haberinde muhabirin rutin olarak sorması ve yanıtlaması gereken bazı sorular şunlar olabilir:

Yangın ne zaman başladı?
İtfaiye merkezine ne zaman bildirildi?
Kim bildirdi?
İtfaiye aracının gelmesi ne kadar zaman aldı?
Yangının söndürülmesi ne kadar zaman aldı?
Yangının nedeni nedir?
Bu yıl dikkatsiz sigara içenlerin neden olduğu yangın sayısı nedir?
Bu sayı geçen yıla oranla nasıl değişmiştir?
Yangında yaralı ya da ölü var mıdır?
Hasar ne kadardır?
Ev sahibi kimdir?
Evin yangın sigortası var mıdır?
Zararı dikkatsiz sigara içen kişi mi karşılayacaktır?
Bu olayla ilgili normal olmayan bir durum var mıdır?
Olay başka kimleri ilgilendirmektedir?

S

Trafik kazası haberlerini takip etmek için olaylardan haberdar olmak isteyen bir muhabir hangi yönteme başvurmalıdır?

Trafik kazası olaylarına genellikle Emniyet Müdürlüğünden izin alınarak telsiz dinlemesi, Emniyet bültenlerinin takip edilmesi ve istihbarat merkezine yapılan bildirimlerin izlenmesi yöntemleriyle ulaşılabilmektedir.

S

Aynı olayın farklı gazetelerde farklı şekilde haberleştirilmesinin nedeni nedir?

Bir haberin yalnızca bir tek “doğru” yazım şekli mi vardır? Aynı olaya farklı gözlerle bakan ve değerlendiren muhabirler, olayın farklı yönlerini görerek farklı yönlerine odaklanamazlar mı? Bu sorulardan ilkine “hayır” ve ikincisine de “evet” yanıtını vermek yerinde olabilir. Çünkü bir haber muhabirin elinden çıktıktan sonra bir ya da birkaç “üst sorumlunun”; örneğin istihbarat şefinin, haber müdür yardımcısının, haber müdürünün, editör yardımcısının ya da editörün denetiminden geçer. Gerekli görülürse yeniden yazılır. Kimi zaman muhabirin yazdığı haber ile yayımlanan haber arasında “dağlar kadar” farklılık oluşabilir. Farklı bakış açıları, habere farklı boyutlar kazandırır. Bunun gibi farklı muhabirlerin yazdıkları haberler de farklı olabilir.

S

Cinayet haberlerini takip etmek için olaylardan haberdar olmak isteyen bir muhabir hangi yönteme başvurmalıdır?

Cinayet haberleri de çoğunlukla ters piramit tekniği ile yazılır. Genellikle Emniyet Müdürlüğünden izin alarak telsiz dinlemesi, Emniyet bültenlerinin takip edilmesi ve istihbarat merkezine yapılan bildirimlerin izlenmesi gibi yöntemlerle cinayet olaylarının ardına düşülür.

S

Ters piramit tekniği ile yazılmış haberler, diğer haber yazma teknikleri ile yazılmış haberlerden nasıl ayrılır?

Ters piramit tekniği ile yazılmış haberleri diğer haber yazma teknikleri ile yazılmış haberlerden ayırmanın en pratik yolu, haberin özetinin girişte verilip verilmediği, haberin en önemli bilgilerinin girişte bulunup bulunmadığı ve haberin devamında ayrıntıların giderek azalan önem sırasına göre yer alıp almadığı sorularına dikkat etmekten geçer.

S

Ters piramit tekniği ile haber yazmanın en pratik yolu nedir?

Ters piramit tekniği ile haber yazmanın en pratik yolu özetleyici bir girişte bulunmak ve olaya ilişkin haber unsurlarını önemlilik sıralaması içerisinde en önemliden daha az önemliye doğru sıralamaktan geçer.

S

Ters piramit tekniği ile yazılmış bir haberde olayların önemlilik sıralaması neye göre belirlenir?

Ters piramit tekniği ile yazılmış bir haberde olayların önemlilik sıralamasını muhabir belirler. Bu unsur muhabirin kişisel değerlendirme yeteneğinde yatar ve çoğunlukla zaman içinde gelişir.

S

Ters piramit tekniği ile haber yazımının sağladığı avantajlar nelerdir?

Ters piramit tekniğinin sağladığı avantajlar şöyle sıralanabilir:

Okumayı kolaylaştırıp tekrarı önler.
Merakı tatmin eder.
sayfa düzenini, haberi kesme ve genişletmeyi kolaylaştırır.
Haber yazımını hızlandırır.

Ters Piramit Tekniği