HABER YAZMA TEKNİKLERİ - Deneme Sınavı - 12

Sansasyonel haber pek çok kimse üzerinde heyecan uyandıran, heyecanı en üst düzeye çıkarmayı amaçlayan haberlerdir.

İnternet gazeteciliğinin isteğe göre değiştirmek ve kişiselleştirme özelliği bulunmaktadır. Bu özellik içeriği ve sunumu, bireysel ihtiyaç ve isteklere göre şekillendirmeyi ifade etmektedir.

Belediye hizmetleri için açılan ihaleler yerel yönetim haberciliği kapsamındadır.

Konferans, seminer, panel gibi toplantılar üzerine yapılan habercilik türü söylev haberciliğidir.

Haber ajansları; medya kuruluşları ile hızlı haber alma gereksinimi duyan kamu ya da özel sektör kuruluşlarına, amaçları doğrultusunda olayları izleyerek, bunları tarafsızlık, doğruluk ve hızlılık ilkelerine bağlı kalarak değerlendirmeye tabi tutan ve sonra da edindiği bilgileri çeşitli yol ve yöntemlerle, en geniş şekilde abonelerine ulaştıran kuruluşlardır.

Ulusal haber ajansları: Yurt genelinde yaygın olarak il ve ilçelerdeki ücretli çalışan ya da haber başı (telif) ücret alan muhabirleri aracılığıyla topladıkları haberleri, en kısa zamanda, görüntüleriyle birlikte abonelerine ulaştırmakla ilgilenirler. Ulusal haber ajansları, ürettikleri haberleri, siyaset, ekonomi, spor, kültür ve sanat gibi haber kategorilerine göre de servis ederler. Ulusal haber ajansları, abone oldukları uluslararası ajanslardan gelen ve ilgi çekici haberleri de tercüme ederek abonelerine sunarlar.

Dünya çapında tanınan uluslararası haber ajanslarından başlıcaları şunlardır: Associated Press -AP- (Amerika Birleşik Devletleri), Reuters (İngiltere), United Press International -UPI- (Amerika Birleşik Devletleri), Agence France Press -AFP- (Fransa), Cable News Network -CNN- (Amerika Birleşik Devletleri), Al-Jazeera (Katar). Türkiye’deki ulusal haber ajanslarından başlıcaları şunlardır: Anadolu Ajansı, İhlas Haber Ajansı, Anka, Doğan Haber Ajansı.

İnternet editörü: İnternetteki haber siteleri için, haber ajansları ile diğer sitelerden haber derleyen ve bu haberleri düzenleyerek yeniden kurgulayan ve sitede yayıma koyan kişidir.

Yöndeşme (convergence), yalnızca içeriğin üretim, dağıtım ve tüketiminde yeni yollar sunan teknolojik bir olgu olmadığı, aynı zamanda medya ekonomisiyle ve düzenleyici yapılarla yakın ilişki içinde olduğunu tanımlamaktadır. Yöndeşme, yeni bir medya manzarasının ortaya çıkmasının temelinde yer alan teknolojik, düzenleyici ve endüstriyel değişimlerle; politik ve sosyo-kültürel bağlamdaki değişimlerin birleşiminin bir sonucudur.

İnternet haberciliğinin diğer kitle iletişim araçlarında yayınlanan haberlerden farklı olarak şu özellikleri bulunmaktadır:

Dergi haberciliği, gazete ve televizyon haberciliğinden ayrı olarak, “zaman kısıtlılığı olmayan” bir habercilik türüdür. Bu nedenle dergi haberciliği; günlük haberciliğin rutin, detaylı bilgi içermeyen ve acil sunumu dışında olarak; daha ayrıntılı, geçmişi de kapsayan ve derinlemesine incelemelerle doğru bilgi aktarımı sağlayan, farklı bakış açılarıyla haberin sunulmasını sağlayan bir yapıya sahiptir.

Görseller: Basın bülteniyle birlikte gönderilecek fotoğrafların neler olduğu ve bu fotoğraflarla ilgili tanımlamaların yazıldığı bölümdür. Kimi zaman da video görüntülere de yer verilebilir.

Yetkili ya da ilgili bir kimsenin, bir konu ya da çeşitli konular üzerinde açıklamada bulunmak için kitle iletişim araçlarında görevli kimselerle yaptığı toplantı ise “basın toplantısı” diye adlandırılmaktadır.

Kültür ve sanatla ilgili haberler; konserler, sanat sergileri, sinema, tiyatro gösterileri, yeni çıkan kitap, yeni çıkan albümler, en çok satan eserler, vizyona giren filmler, yeni sahnelenen tiyatro eserleri, sanatçıların hayat öyküleri gibi konulardan oluşmaktadır. Bu tür haberler, gazetelerde, diğer haberlerden bağımsız sayfalarda verilirken, radyo ve televizyonda bültenlerinde, haberin önemine göre alt sıralarda yer bulabilmektedir. Ancak radyo ve televizyonlarda kültür ve sanatla ilgili bağımsız program kuşakları da yayınlanmaktadır.

Sosyalleşme (toplumsallaşma), bireyin kişilik kazanarak belli bir toplumsal çevreye hazırlanması, toplumla bütünleşmesi sürecidir. Doğru cevap D’dir.

Dil; ifade biçimi olarak, yazı ve konuşma dili olarak ikiye ayrılır. Yazı dilinde, toplumsal sistem içerisinde ortak kılınmış ve geliştirilmiş birtakım sembol ve işaretler kullanılır. Konuşma dilinin en temel ögeleri ses ve sesin farklı kullanım biçimleri ve sözcük dizgelerdir. Dilin farklı kullanım biçimleri sesin vurgulanması, tonlaması, şiddeti, sözcüklerin uyumu, zaman belirteçlerinin yerinde kullanımıdır. Doğru cevap E’dir.

Gazete ve dergilerle radyo ve televizyonlar birçok açıdan birbirinden farklı niteliklere sahiptir. Öncelikle teknolojik olarak gazete ve dergiler baskı teknolojisinin ürünleri iken, radyo ve televizyonlar gökyüzündeki frekansları kullanan elektronik teknolojinin ürünleridir. Doğru cevap C’dir.

Yayın araç ve gereçleri teknolojik nitelikler nedeniyle tamamen birbirinden farklıdır. Bunun önünde ise, yayın içeriğinin hazırlanmasına yönelik araçların da farklı olduğu gerçektir. Bir haber konusunu gazete için kalem, kağıt ve fotoğraf makinesi ile haberleştirmek mümkünken, radyo için kayıt cihazına, televizyon için de kameraya ihtiyaç duyulur. Doğru cevap E’dir.

Televizyon ve radyo haber bültenlerinde izleyiciye/dinleyiciye dakikalarla sınırlandırılmış bir süre içerisinde haberin/bilginin en anlaşılır ve açıklayıcı bir dille, “karşılıklı konuşurmuş gibi” verilmesi gerekir. Doğru cevap A’dır.

Televizyon haber bültenleri konuşma dilinde yazılan, ses ve görüntünün bir arada bulunduğu programlardır. Ortalama olarak televizyonda ana haber bültenleri 30- 50 dakika, ara haber bültenleri ise 10- 15 dakika olarak tasarlanmaktadır. Doğru cevap B’dir.