HABER TÜRLERİ

Doğru cevap D olacaktır. Sayfa 34  de Politika Haberi Yazarken Dikkat Edilecek Teknik Noktalar konu başlığındaki açıklamalarda   " I. Ters  piramit tekniği politika haberciliğinde de en sık kullanılan haber yazma tekniğidir. II. Düz  piramit tekniğinin kullanımı için ise siyaset dünyasındaki önemli kişilerin mesleki kariyerleri ve özel hayatlarına ilişkin haber konularının seçilmesi gerekmektedir   " şeklinde açıklanmaktadır.

Doğru cevap E olacaktır. Sayfa 38  de Politika Haberciliği Özelinde Dikkat Edilecek Etik İlkeler  konu başlığındaki açıklamalarda   " Politika muhabiri olmanın zorluklarından biri de muhabirin kişisel siyasi görüşlerini haber kay­naklarıyla ilişkilerine ve yazdığı haber metnine yansıtmaması gerektiğidir. İyi bir parlamento mu­habiri siyasilerin konuşmalarına ilişkin neyi ima ettiği üzerine yorum yapmaz. (Çetinkuş ve Keleş, 2018)  " şeklinde açıklanmaktadır.

Doğru cevap E olacaktır. Sayfa 41  de  Politika Haberi Nasıl Yazılır? konu başlığındaki açıklamalarda   "  Politika haberi yazarken haber yazma tekniklerinin gelenekselleşmiş tekniği ters piramitten faydalanılır. Son dakika gelişmeleri ve gündemi etkileyecek konular için bu teknik en pratik seçimdir. " şeklinde açıklanmaktadır.

Doğru cevap C olacaktır. Sayfa 37  de  Politika Haberi Nasıl Yazılır? konu başlığındaki açıklamalarda   "Dış ülkelerdeki politik olaylara odaklanan haberlerde daha önce yaşanan gelişmelerin hatırlatılmasının önemi büyüktür. Okurlar yoğun gündem içerisinde dış dünyadaki gelişmeleri her zaman tam olarak hatır­layamayabilirler. Bu nedenle gerekli durumlarda “-miş’li geçmiş zaman” kullanılarak aktarılan olayın arka planına ilişkin ek bilgiler sunulmalıdır (Çetinkuş ve Keleş, 2018).. " şeklinde açıklanmaktadır.

Pacta sunt servanda, ahde vefa yani devletle­rin daha önce imzaladıkları anlaşmalara uymalarıdır. Doğru cevap B’dir.

Politika haberciliği kapsamı siyaset olan, iç veya dış politika konularına odaklanan, haber kaynağı olarak başta siyasetçiler, devlet ve hükümet kurumları olmak üzere çok sayıda kişi veya kuruma işaret eden bir haber türüdür.

Politika haberciliğinin konusu siyasettir.

Politika haberciliğinde içeriğin siyasi görüş- ler arasında dengeli bir şekilde dağıtılması önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar bu sorun direkt muhabirleri değil de haberi yayımlayan medya kuruluşunun yönetimini ve editöryal süreci yöneten kişileri ilgilendirse de bir muhabirin de bu konu hakkında bilgi sahibi ol- ması faydalı olacaktır.

Politika haberciliğinin konuları hayatın farklı alanlarına ilişkin ve siyaset dünyasıyla bağlantısı kurulmuş meseleler üzerine olabilmektedir. Bu konuları iç politika haberciliği, dış politika haberciliği ve parlamento haberciliği gibi alt alanlar üzerinden anlatmak bu habercilik türünün daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır.

Ulusal medyada çalışan gazeteciler için iç politika muhabiri olmak, özellikle Ankara’da gazetecilik mesleğini icra etmek büyük bir prestij kaynağıdır. Türkiye’de medyanın merkezi İstanbul olmasına rağmen siyasetin kalbi başkent Ankara’da atmaktadır.

İç politika haberciliği için bilinmesi gereken kavramlardan bazıları da aşağıda açıklanmıştır. Bu tür kavramların öğrenilmesi politika muhabirliği yaparken yazılacak haberlere daha fazla hakim olunmasını ve haber kaynaklarıyla daha iyi bir iletişim kurulmasını sağlayacaktır:

Göçmen: Ekonomik ya da sosyal nedenlere bağlı olarak ülkesini başka bir ülkeye yerleşmek amacıyla ve kendi isteğiyle terk eden kişiler için göçmen (migrant) ifadesi kullanılır.

Kaçak göçmen: Herhangi bir hukuki ya da idari izin süreci kullanmadan göç edenler için bu ifade tercih edilmelidir.

Kanunsuz emir: Kamu hizmetlerinde herhangi bir sıfat veya suretle çalışmakta olan kimse, üstünden aldığı emri, yönetmelik, tüzük, kanun veya Anayasa hükümlerine aykırı görürse yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir.

Olağanüstü hal: Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri or- tadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, MGK’nın da görüşünü aldıktan sonra yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde süresi 6 ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edilebilir. Doğal afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım halleri de olağanüstü hal için gerekçe olabilir.

Dış politika haberciliğinde başlıca haber kaynakları ise şunlardır:

Dışişleri Bakanlığı

Büyükelçilikler, Konsolosluklar, Dış temsilcilikler

BM, NATO, AB, AGİT, UNESCO, NAFTA gibi uluslararası örgütler

Dış politika uzmanları ve uluslararası ilişkiler alanında çalışan akademisyenler

Think-tank olarak tabir edilen düşünce kuruluşları

Davos Zirvesi ve Bilderberg Toplantılarıgibi önemli uluslararası toplantılar

Yabancı basında çıkan haberler de dış politika haberciliği için önemli bir haber kaynağıdır.

Parlamento haberciliği yapabilmek için Meclisin işleyişi ve hukuki sistemle ilgili bilgi sahibi olmak şarttır. Ayrıca parlamentoya ilişkin bazı kavramların da bilinmesi gerekmektedir. Bu kavramlardan birkaçını burada öğrenebilirsiniz:

Politika haberlerinin yazımı genel haber yazım teknikleri düşünüldüğünde çok farklı bir stille karşımıza çıkmaz. Haber yazımına ilişkin derslerde gördüğünüz ters piramit tekniği politika haberciliğinde de en sık kullanılan haber yazma tekniğidir. Özellikle son dakika gelişmeleri ve gündemi değiştirecek güçte haberler bu teknikle kaleme alınır. Düz piramit tekniğinin kullanımı için ise siyaset dünyasındaki önemli kişilerin mesleki kariyerleri ve özel hayatlarına ilişkin haber konularının seçilmesi gerekmektedir. Diğer derslerde gördüğünüz 5N1K kuralı politika haberciliği için de geçerlidir. Haber içeriğinde bu 6 sorunun tümünün cevaplandığı haberler iyi yazılmış siyasi haberler olarak kabul edilir.

Politikacılar uzun konuşmayı seven kişilerdir. Konuşmak onların mesleklerinin önemli bir parçasıdır. Özellikle seçmenlerine hitap ettikleri konuşmaları oldukça uzun olur. Bu durumda iyi bir politika muhabiri siyasetçinin konuşmalarından hangi kısımların en önemli olduğunu sezen kişidir. Siyasetçinin her söylediği haber metnine aktarılmaz. En önemli kısımlar, okurun en fazla dikkatini çekeceği ve daha önce söylenmemiş sözlerin haberde sunulmaması haberin değerini artıracaktır. Nihayetinde haber yazmak bir olayın iyi bir özetini sunabilmektir. Bu da gazetecinin mesleki tecrübesi ve dili iyi kullanımıyla mümkündür.

Siyasetçiler siyasi rakipleriyle sürekli yarış halinde olan kişilerdir. Bazen rakipleri hakkında rüşvet, yolsuzluk ve benzeri suçlamalarda bulunabilirler. Bu tip durumlarda suçlamayı yapan kişinin sözleri mutlaka tırnak içinde verilmelidir. Eğer dolaylı anlatım yapılacaksa “iddia etti”, “ileri sürdü, öne sürdü” gibi aktarma yüklemleri kullanılmalıdır. Bu suçlamalara karşı suçlanan politikacıya da haberde konuşma hakkı verilmelidir

Haberciliğin geneline has bir kural olan haber kaynağının gizlenmesi kuralı politika haber- ciliğinde çok daha dikkatli olmayı gerektiren bir kuraldır. Adli bir süreç başlatılmadıkça gazeteci siyaset dünyasından edindiği bilgilerin kaynağını açıklamaya zorlanmamalıdır. Po- litika haberciliğinde muhabirin kaynağını gizleme hakkının yanı sıra haber kaynağının da kendine ait bazı talepleri olabilir.

Politika muhabiri olmanın zorluklarından biri de muhabirin kişisel siyasi görüşlerini haber kay- naklarıyla ilişkilerine ve yazdığı haber metnine yansıtmaması gerektiğidir. İyi bir parlamento muhabiri siyasilerin konuşmalarına ilişkin neyi ima ettiği üzerine yorum yapmaz.