HABER TÜRLERİ - Deneme Sınavı - 16

Seçimler ülkenin siyasi gündeminin içindedir ve seçimle ilgili yapılan haberler politika haberi kapsamına girmektedir. Doğru cevap A'dır.

İç politika haberciliği dendiğinde hem ulusal hem de yerel politika haberleri akla gelmelidir. Mecliste yaşanan gelişmeler iç politika haberciliğinin konusudur. Doğru cevap B'dir.

Dışişleri Bakanı'nın yaptığı açıklamaya yer verilen haberde, ülkenin diğer ülkelerle olan siyasi süreçleri haber konusudur. Bu haber bir dış politika haberidir. Doğru cevap C'dir.

Parlamento muhabiri, meclise ve meclis gündemi hakim kişidir. Bir telefonla ulaşabileceği kaynakları bulunmalıdır parlamento içerisinde. Ancak taraflı olmamalıdır. Herhangi bir partinin muhabiri değil, meclis muhabiri olmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Sanayileşme, makineleşme ve kentleşme, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren gazetenin toplumsal ve teknolojik kurum olarak toplum içinde yerini almasını belirlemiştir. 19. yüzyılda dizgi, baskı, kâğıt üretimi yönünden gerçekleşen teknolojik gelişmeler gazetenin daha ucuza satılmasını sağlamıştır.

Türkiye’de ilk fikir gazetesi Şinasi’nin çıkardığı Tasvir-i Efkâr gazetesidir. Bu gazeteden sonra, Türkiye’de fikir gazetelerinin sayısı giderek artmıştır.

Sergi, gala ve konser gibi etkinlikler takip edilirken sanatçılarla görüşülüp haber zenginleştirilmelidir.

Gazetecinin haber kaynaklarını, haber konularına göre de ayrıştırabiliriz. Haberin konusuna göre, haber kaynakları ise şunlardır: Sinema alanında; yönetmenler, yapımcılar, oyuncular, senaristler, set işçileri, sinema eleştirmenleri, sinema alanında eğitim veren akademisyenler, seyirciler.

Haberci, aldığı haberi en doğru ve gerçekçi biçimde yansıtmalıdır. Haberde çarpıtma yapmak ve olayın bir yanını abartmak son derece sakıncalıdır. Bu anlamda, uydurma adı verilen “asparagas haberler”den kaçınmalıdır.

Gazetecilik literatüründe magazin kavramı ilk kez 1731 yılında İngiltere’de yayımlanan bir dergi için kullanılmıştır.

Türkiye’de magazin haberleri, günlük gazetelere girmeden önce magazin dergilerinde yayımlanmıştır. İlk magazin dergisi, 1873’te yayımlanan Cüzdan olarak bilinmektedir. Sultan Abdülaziz zamanında çıkartılan bu yayını daha sonra Şehbal, Resimli Kitap, İnci ve Süs isimli magazin dergileri izlemiştir.

“Bir hayat betimleniyor, ancak betimlenen bu hayat toplumun büyük bir kesimi için gerçek bir hayat değildir” diyen Ünsal Oskay (1998), magazinleşen programlarda belli bir toplumsal kesitin yaşam tarzlarının tasvir edildiğini şöyle ifade etmektedir: “...Hayat koşulları ağırlaşmıştır. Sorunlara çözüm üretmesi gereken siyaset ise tükenmiştir. İnsanlar için çıkış kapıları tümüyle kapanmış ve bu noktada magazin, isyanın eşiğindeki yurttaşlara bir tür sakinleştirici olarak sunulmaktadır. Çaresiz insan ise o parıltılı dünyaya gözünü dikerek yaşadığı sıkıntıları bir nebze unutmakta ve rahatlamaktadır...”

Magazin haberciliğinde, habere konu olan ünlüler ve onların yakın çevresindeki kişilerin yanı sıra, daha pek çok kişinin de haber kaynağı olarak değerlendirildiği gözlemlenmektedir. Restoranlarda, gece kulüplerinde çalışan garsonlardan koruma görevlilerine ve valelere, hatta kuaförler ve makyözlerden temizlik çalışanlarına kadar uzanan geniş bir yelpazede çok çeşitli haber kaynaklarından söz edilebilir.

Az metinli ve bol görselli düzenleme magazin haberciliğinin özelliklerindendir.

“Dünyanın en fazla okunan ekonomi gazetesi” sıfatını almış Nihon Keizai Schimbun ise 1876’da Tokyo’da borsanın kuruluşundan iki yıl daha önce Japon ekonomi gazetesi olarak yayın hayatına atılmıştır. Gazete günlük olarak yaklaşık üç milyonluk tirajı ile dünyanın en büyük ekonomi gazetesidir.

Cumhuriyet’in ilanından sonra yayımlanan ilk ekonomi gazetesi, Zeki Cemal tarafından 1928’de kurulan “Ekonomi” adlı gazetedir.

Ekonomi gazeteciliği adına 28-29 Ekim 1983’te “Basında Ekonomi ve Ekonomi Basını” konulu bir seminer düzenlenerek bu alandaki tartışmalara bir zemin hazırlanmış; ardından ekonomi muhabirlerinin 1983’ün başlarında başlattıkları, bir çatı altında toplanma girişimleri, 29 Temmuz 1987’de tamamlanmış ve Ankara merkezli Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) kurulmuştur.

PİYASA: Alıcı ve satıcıların karşılaştıkları; mal dolaşımının gerçekleştiği yer; arz ve talebin karşılaştığı alan; alışveriş fiyatı, geçerli fiyat.

Tahvil, devletin ya da özel sektör şirketlerinin borçlanarak orta ve uzun vadeli (3-5 yıl) fon sağlamak üzere çıkarttıkları borç senetleridir. Tahvil, faiz geliri sağlayan bir borçlanma senedidir.

Ekonomi haberlerinde “ilk kez”, “en yüksek”, “en düşük” ve “rekor” kelimelerini kullanmadan önce mutlaka bir ön araştırma yapın.