HABER TÜRLERİ - Deneme Sınavı - 12

Suçsuzluk karinesi: Bir şahıs hakkında bir mahkeme kararı olmadan o kişi suçlu ilan edilemez. Hakkında şüpheler ne kadar güçlü olursa olsun kesinleşmiş bir mahkeme kararı olmadan haber metinlerinde bu kişiler suçlu olarak gösterilemez. Polis-adliye haberlerinin etik boyutuna iliş-kin en önemli konulardan bir diğeri de “suçsuzluk karinesi”dir. Bu evrensel bir hukuk kuralıdır. Kısaca açıklamak gerekirse, suçsuzluk karinesi bir kişiyle ilgili mahkeme kararı ortaya konmadıkça o kişinin suçlu ilan edilemeyeceğidir. Bu kural basın meslek ilkelerinde de açıkça belirtilmiştir. Soruşturma ve kovuşturmanın devam ettiği durumlarda haber metninde şüpheliler hakkında kesin hüküm verilmiş ifadeler kullanılmamalıdır. Bunun yerine “iddiaya göre...”, “alınan bilgilere göre...”, “... iddiasıyla gözaltına alındı” gibi ifadeler tercih edilmelidir.

Polis

Politika haberciliği

İç politika haberciliği

Diplomasi haberciliği

Politika haberciliği

Mütekabiliyet

Parlamento muhabirliği

Genel kurul

Off the record

Uluslararası habercilik

Dünyaca ünlü sosyolog Anthony Giddens politika kavramını açıklarken aslında politikanın hitap ettiği alanın, devlet kurumlarının çok ötesine uzandığını söylemektedir. Gerçekten de politikanın anlam çerçevesine sığdırabilecek konular günlük hayatımızın farklı veçhelerine kadar sirayet etmektedir. Yine de Giddens’ın politikayı devlet ve hükümet kavramlarıyla birlikte açıkladığı tanımına da bakmakta fayda vardır. Giddens’a göre “Hükümet, devlet politikaları, kararları ve işlerinin, politik bir aygıt içinde yer alan görevliler tarafından düzenli bir biçimde yürütülmesine göndermede bulunur. Politika ise hükümet etkinliklerinin kapsam ve içeriğini etkilemek için gücün kullanılmasını sağlayan araçları dikkate alır”

Kitle iletişim araçları siyasetçilerin mesajlarını geniş kitlelere ulaştırmalarını sağlar ve diğer yandan bireylerin de siyasi tercihlerinin oluşumuna katkıda bulunur. Bu önemlilik hesaba katıldığında politika haberciliğinin habercilik türleri arasında en eski türlerden biri olduğu ve halihazırda medyadaki haber içeriklerinin büyük ölçüde hakimi olduğu söylenebilir.

Politika haberlerinin üretim süreci aslında bir karşılıklı bağımlılık üzerinden gerçekleşmektedir. Bu bağımlılığın tarafları siyasetçiler ve gazetecilerdir. Siyasetçiler çoğu zaman medyayı kendi siyasetlerini şekillendirmek için kullandıkları bir tartışma mecrası olarak görürler ve siyasetçiler geniş kitlelere seslerini duyurabilmek için medya çalışanlarına büyük ölçüde muhtaçlardır.

Politika haberciliğinin konuları hayatın farklı alanlarına ilişkin ve siyaset dünyasıyla bağlantısı kurulmuş sorunlar üzerine olabilmektedir. Bu konuları iç politika haberciliği, dış politika haberciliği ve parlamento haberciliği gibi alt alanlar üzerinden anlatmak bu habercilik türünün daha iyi anlaşılmasını
sağlayacaktır.

İç politika haberciliğinin ilgili duyduğu başlıca konular şunlardır:
• Cumhurbaşkanı ve Cumhurbaşkanlığının faaliyetleri
• Bakanlıklar ve Bakanlar Kurulu ile ilgili haberler
• Mecliste yaşanan gelişmeler
• İktidar ve muhalefette yer alan siyasi partilerle ilgili konular
• Genel ve yerel seçimler, referandumlar
• Yüksek yargı organlarının kararları
• Politikaların oluşumuna katkı sunan STK’ler, bürokrasi ve üniversiteler gibi kurumların faaliyetleri
• Vatandaşların siyasetle ilgili beklentileri ve fikirleri
• Kanaat önderlerinin siyasete ilişkin açıklamaları
• Yerel yönetimlerin faaliyetleri

Olağanüstü hal: Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, MGK’nın da görüşünü aldıktan sonra yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde süresi 6 ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edilebilir. Doğal afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım halleri de olağanüstü hal için gerekçe olabilir

Dış politika haberciliğinin ilgili duyduğu başlıca konular şunlardır:
• Komşu ülkeler ve bölge ülkeleriyle ilişkiler başta olmak üzere dünya gündemi
• Devlet başkanının ve bakanların yaptıkları yurt dışı ziyaretleri
• Birleşmiş Milletler, NATO, AB gibi uluslararası örgütlerin faaliyetleri
• Çalışılan medya kuruluşunun bulunduğu ülkeyle ilgili dış basında çıkan haberler
• Dünyadaki ekonomik gelişmelere bağlı siyasi olaylar
• Uluslararası önemi olan zirveler (G8 gibi)
• Dışişleri Bakanlığının yurt dışındaki faaliyetleri

Dış politika haberciliğinde başlıca haber kaynakları şunlardır:
• Dışişleri Bakanlığı,
• Büyükelçilikler, Konsolosluklar, Dış temsilcilikler,
• BM, NATO, AB, AGİT, UNESCO, NAFTA gibi uluslararası örgütler,
• Dış politika uzmanları ve uluslararası ilişkiler alanında çalışan akademisyenler,
• Think-tank olarak tabir edilen düşünce kuruluşları,
• Davos Zirvesi ve Bilderberg Toplantıları gibi önemli uluslararası toplantılar,
• Ayrıca yabancı basında çıkan haberler de dış politika haberciliği için önemli bir haber kaynağıdır.