HABER TOPLAMA TEKNİKLERİ - Deneme Sınavı - 12

5N1K olarak da adlandırılan haberin öğeleri ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden, kim olarak belirlenmiştir.

Mesajın üretilme biçimi açısından kaynaklar: 
• Yazılı kaynaklar
• Görsel kaynaklar
• Görsel-işitsel kaynaklar
• Elektronik kaynaklar

Bir yayın kuruluşuna çeşitli kaynaklardan bir günde yüzlerce haber ve fotoğraf gelmektedir. Haber havuzunda toplanan bu haberlerin hepsinin kullanılması imkansızdır. Eşik bekçileri havuzdaki haberleri, haber değerlendirme ölçütlerine uygun olarak değerlendirir, seçimlerini yaparlar.

UYGUNLUK
Tahmin edilebilirlik ve izleyici talebi öğelerini de içinde bulunduran bu ölçüt resmi ve dini bayramlar, kutlamalar, anma günleri, spor karşılaşmaları gibi izleyicinin beklentilerinin ve olacağını önceden kestirebildiği olayların dikkate alındığı değerdir. Ülkemizde neredeyse her hafta veya gün özel bir
durumu temsil etmektedir.

Fotoğraf tarihçisi John Szarkowski sadece fotoğrafa özgü beş özellik tanımlar ki, bu özellikler bir haber
hakkında bilgi toplarken ve fotoğraf çekerken oldukça önemlidir:
• Nesnenin kendisi: Fotoğraf gerçekte varolanı ele alır.
• Detay: Fotoğraf nesnelerin gerçek bilgilerine eşittir.
• Çerçeve: Fotoğraf, tasarlanmış değil, seçilmiş olandır.
• Zaman: Fotoğraflar zaman kayıtlarıdır ve zamanın belirli bölümlerini tanımlar.
• Farklı bakış açısı: Fotoğraflar dünyanın yeni görünümlerini sunar (Szarkowski, 1966; aktaran:Barrett, 1990, s. 51).

Dünya tarihindeki önemli olayların tek bir fotoğraf karesinde özetlendiği fotoğraflara ikonik fotoğraf adı verilir.

Detay: Fotoğraf nesnelerin gerçek bilgilerine eşittir.

Farklı bakış açısı: Fotoğraflar dünyanın yeni görünümlerini sunar

Levie ve Lentz, metinle kullanılan fotoğrafların etkilerini konu alan araştırmalarında, fotoğrafların metnin işlenişine nasıl yardım ettiğini üç maddede özetlemektedirler: Dokunaklı ve duygusal bir tepki uyandırmak, anlamaya ve akılda tutmaya yardım etmek ve metinde sunulan bilgiyi arttırmaktır.

Clifton C. Edom çağdaş haber fotoğrafçısını tanımlarken “öncelikle muhabir, ondan sonra foto muhabirdir” (Edom, 1976, s. 27) diye belirtir. Edom’un tanımından da anlaşılacağı gibi haber fotoğrafçılığının temel öğesi haberdir.

Yazı ve fotoğrafın bir arada kullanımı, gerçekten haber fotoğrafçılığının temel ilkesi
ve en önemli özelliğidir.

William Henry Fox Talbot tarafından fotoğrafa kazandırılmış bir özelliktir. “Talbot’un kalotipinin en değerli özelliği, dagerrotip kadar detaylı bir görüntü olmamasına rağmen, ilk defa tek bir negatiften sınırsız sayıda pozitif baskı alınmasını sağlayan negatif/pozitif sistemidir”.

Nesnenin kendisi: Fotoğraf gerçekte varolanı ele alır.

Black Star Fotoğraf Ajansı’nın yöneticisi Howard Chapnik, fotoğrafın gerçeğe dayalı anlatım olanaklarının diğer görüntü üretme yöntemlerine üstünlüğünü şöyle açıklar: “Olayları anlamak için, bir kez mağara resimlerine ve ressamların yorumlarına güvendikten sonra, fotoğrafik görüntülerin bu açıdan çok daha üstün olduğu açıkça görülmektedir”.

Tek bir anda çekilen bir haber fotoğrafı bütün olayı özetlemelidir. Daha da önemlisi bu anın tekrarı da yoktur. Fotoğrafçılıkta bu ana, Henri Cartier-Bresson tarafından “sonuca götüren an” adı verilmiştir.

Fotoğraf tarihçisi John Szarkowski fotoğrafa özgü beş özellikten söz etmektedir. Bunlar; nesnenin kendisi, detay, çerçeve, zaman ve farklı bakış açısıdır.

John Szarkowski, fotoğrafı nesnenin kendisi olarak tanımlarken fotoğrafın gerçekte varolanı ele aldığına dikkat çekmektedir.

Edward Steichen da, Beloff’un belirttiği tanıma ek olarak, “fotoğrafın sadece tek bir dili konuşan insanlarla değil, dünya üzerindeki her bireyle eşit olarak iletişim kurabilen bir araç olduğunu ve hiçbir çeviriye ihtiyaç duymayan tek evrensel dil olduğunu belirtmiştir”.

Fotoğrafın anındalığı, taşıdığı bilginin iletiminde ve hatırlanmasında da önemli rol oynar. İnsanlar bilgilerinin yüzde 10'unu duyduklarından, yüzde 80'inden çoğunu ise gördüklerinden edinirler.

Fotoğrafın çoğaltılabilirlik özelliği William Henry Fox Talbot tarafından kazandırılmıştır.